افت صادرات در ماه هشتم

تعادل |

جزییات تجارت خارجی در هشتمین ماه از سال ۹۹ اعلام شد. براساس آمار اعلامی از سوی رییس کل گمرک ایران، حجم صادرات و واردات کشور در ۸ ماه منتهی به آبان سال ۹۹ به ۴۴ میلیارد دلار صعود کرده است. تحلیل داده‌های آماری بیانگر این است که در بازه زمانی یاد شده، ۲۱ میلیون و۸۰۰ هزار تن کالا وارد کشور شده که ارزش آن برابر با ۲۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت داشته است. در مقابل، تجار ایرانی نیز، بیش از ۷۵ میلیون تن کالا به ارزش ۲۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار کالا روانه بازارهای خارجی کرده‌اند. اما آمارها همچنان حکایت افت نزدیک به ۲۰ درصدی صادرات از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد. همچنین آمارها حکایت از تراز منفی یک میلیارد و۶۰۰ میلیون تجارت خارجی کشور تا پایان ماه هشتم از سال جاری دارد. 

    جزییات تجارت در ماه هشتم

آمار تجارت خارجی ایران در هشت ماهه سال جاری ترسیم شد. براساس آمار اعلامی از سوی رییس کل گمرک ایران، تجارت خارجی کشور در هشت ماهه سال ‌جاری حکایت از تبادل ۹۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۴۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار دارد. مهدی شریفی، میزان واردات کالا در این مدت را ۲۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تن اعلام کرد که از این رقم ۱۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن آن را کالاهای اساسی تشکیل می‌دهد.مطابق آمار ارایه شده، ارزش کل واردات کالا در این مدت ۲۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزن و ارزش به ترتیب یک درصد و ۱۸ درصد کاهش نشان می‌دهد. رییس کل گمرک ایران آمار صادرات در بازه زمانی یاد شده را نیز بیش از ۷۵ میلیون تن کالا به ارزش ۲۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار عنوان کرد که نشان می‌دهد، سه برابر میزان وزنی واردات، صادرات انجام شده که از نظر وزنی ۱۴ درصد و از حیث ارزش ۱۹ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است. بنابه اظهارات رییس گمرک، روند کاهندگی صادرات کشور ماه به ماه به شرایط عادی نزدیک می‌شود که امید می‌رود، تا پایان سال شرایط بهتری در بحث صادرات داشته باشیم.

اما مقاصد صادراتی ایران در ۸ ماه منتهی به آبان کدام کشورها بودند؟ براساس آنچه میراشرفی عنوان کرده، عراق با ۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار در رتبه اول، چین با همین میزان در مقام دوم، امارات متحده عربی با ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار سوم، ترکیه با یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار چهارم و افغانستان با یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در جایگاه بعدی قرار دارند.

اما نکته‌ای که در مورد صادرات آبان ماه امسال حائز اهمیت است این است که « پسته» مقام چهارم کالاهای صادراتی ایران را کسب کرده و با توجه به اینکه میانگین ارزش کالاهای صادراتی کشورمان هر کیلو حدود ۳۰ سنت است، پسته هر کیلو ۶ دلار و بالاتر صادر شده و این نشان می‌دهد که در اقلام عمده صادراتی، محصولات کشاورزی و در رأس آن پسته سهم خوبی دارند. از آن‌سو، براساس اعلام گمرک، کشورهای مبدأ واردات ایران شامل؛ چین با ۶ میلیارد دلار، امارات با ۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار، ترکیه با ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار، هند با یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار و آلمان با یک میلیارد و یکصد میلیون دلار بوده‌اند. رصد اقلام وارداتی ایران نیز نشان می‌دهد، از ۱۰ قلم عمده کالاهای وارداتی غیر از دو قلم کالای ضروری، هشت قلم دیگر شامل کالاهای اساسی است و در این مورد هم موضوع حائز اهمیت این است که واردات کشور به سمت تأمین کالاهای ضروری و اساسی و اقلام مورد نیاز تولید پیش می‌رود.

رییس کل گمرک ایران در مورد آمار ترانزیت کالا از کشورمان نیز گفته است که در هشت ماهه سال جاری ۴ میلیون و ۴۷۱ هزار تن کالا از قلمرو کشورمان به سایر کشورهای همسایه ترانزیت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۵ درصد کاهش داشته است.

    تجارت در ماه هفتم

براساس آنچه گمرک اعلام کرده بود، حجم کل تجارت خارجی در مهرماه ۷ میلیارد و ۸۵۱ میلیون دلار بوده است. این آمار نشان می‌دهد وزن کالاهایی که در روند تجارت خارجی کشور قرار گرفته‌اند به بیش از ۲۱ میلیون و ۹۰۰ هزار تن می‌رسد. از آنسو، سهم صادرات کالا در این ماه از کل تجارت خارجی رقمی معادل ۴ میلیارد و ۶۳۸ میلیون دلار بوده که شاهد رشد این رقم نسبت به شهریورماه هستیم. مقایسه آمار مهر ماه امسال با ماه گذشته و مهر ماه سال گذشته نشان می‌دهد، وضعیت ارسال کالا به بازارهای هدف در مهر امسال بهتر از دو بازه مذکور است. از آنسو، واردات نیز در مهر امسال وزنی معادل ۲ میلیون و ۷۷۶ هزار تن دارد و ارزش این حجم کالا رقمی معادل ۳ میلیارد و ۲۱۷ میلیون دلار است. این در حالی است که در شهریور ماه امسال واردات معادل ۳ میلیارد و ۸۳ میلیون دلار بوده است. علاوه‌بر این در بازه زمانی مشابه سال گذشته (مهرماه ۹۸) ۳ میلیارد و ۹۵۲ میلیون دلار واردات صورت گرفته بود.ارزیابی آمارهای اعلام شده نشان می‌دهد تراز تجاری ایران در هفتمین ماه سال جاری به نفع صادرات بوده است؛ به‌گونه‌ای که صادرات، یک میلیارد و ۴۱۷ میلیون دلار از واردات بیشتر است.

    تجارت در ماه ششم و نیمه اول

اما تجارت در ماه شهریور وضعیت متفاوتی را تجربه کرد؛ چراکه آمارها نشان از بهبود وضعیت نسبت به ماه‌های قبل را داشت. آمارها نشان از این دارد که آخرین ماه تابستان، صادرات کالاهای غیرنفتی از ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در مرداد امسال به ۲ میلیارد و ۶۶۶ میلیون دلار در شهریورماه رسیده است. از آنسو، واردات کالا از۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار در مردادماه به ۳ میلیارد و ۸۳ میلیون دلار در شهریورماه رسیده است. با این حال اما تراز تجاری در ششمین ماه از سال با منفی ۴۱۷ میلیون دلار ثبت شده که حکایت از کاهش فاصله صادرات و واردات داشت. ناگفته نماند که صادرات در ماه شهریور نسبت به مردادماه ۹۹، رشد بیش از ۲۱ درصدی را تجربه کرده و در عین حال واردات نیز با افزایش بیش از ۱۰ درصدی روبرو بوده است. با این حال، مقایسه تجارت در نیمه نخست سال ۹۹ نسبت به مدت مشابه سال قبل بیانگر کاهش تجارت خارجی است. سال گذشته در شهریورماه، ۳ میلیارد و ۱۴۸ میلیون دلار صادرات انجام شده بود و در مقابل نیز ۳ میلیارد و ۴۸۲ میلیون دلار واردات کالا صورت گرفته بود. مقایسه آمار صادرات و واردات شهریور ۹۹ نسبت به شهریور ۹۸ هم حکایت از آن دارد که فروش کالا به خارجی‌ها در این ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل، افت بیش از ۱۵ درصدی داشته است. همچنین خرید کالا از کشورهای خارجی نیز کاهش با افت بیش از ۱۱ درصد روبرو بوده است.

    تجارت در نیمه سال 

اما بر گردیم به کمی عقب‌تر و ببینیم تجارت خارجی ایران در ماه‌های گذشته با وجود شیوع ویروس کرونا چگونه رقم خورده است. وقتی آمار ۶ ماهه تجارت خارجی کشور را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که در این بازه زمانی ۶۲ میلیون و ۸۴۲ هزارتن کالا به ارزش ۳۰ میلیارد و ۳۴۹ میلیون دلار در روند تجارت خارجی قرار گرفته‌اند که از این حجم تجارت خارجی، ۴۶ میلیون و ۳۱۸ هزار تن کالا به ارزش ۱۳ میلیارد و ۵۶۶ میلیون دلار به بازارهای هدف ارسال و در مقابل ۱۶ میلیون و ۵۲۴ هزار تن کالا که ارزشی معادل ۱۶ میلیارد و ۷۸۳ میلیون دلار داشته روانه بازارهای داخلی شده است. مطابق این آمارها، تراز تجاری ایران در نیمه نخست امسال منفی ۳ میلیارد و ۲۱۷ میلیون دلار ثبت شده است. این در حالی است که در نیمه نخست سال۹۸ پرونده تجارت کشور با رقم ۴۲ میلیارد و ۱۶۹ میلیون دلاری بسته شده که ۲۱ میلیارد و ۲۲۱ میلیون دلار آن مربوط به واردات و ۲۰ میلیارد و ۹۴۸ میلیون دلار مربوط به صادرات بود. بر این اساس در مجموع تجارت خارجی ایران در نیمه اول سال ۹۹ با افت ۲۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده است. همچنین واردات افت ۲۱ درصدی را تجربه کرده و صادرات هم بیش از ۳۵ درصد کمتر از ۶ ماه اول سال ۹۸ رقم خورده است.