خوزستان غرقِ آب

تعادل|  در پی بارندگی‌های روز شنبه و یکشنبه هفته جاری در آبادان، اهواز، بندر امام، شهرستان چمران و برخی دیگر از مناطق شهری خوزستان، برخی از خیابان‌ها و محله‌های این استان دچار آبگرفتگی شدند و به گفته مقام‌های مسوول، آبگرفتگی همچنان در برخی از مناطق این استان فروکش نکرده و مردم با مشکلات متعددی دست به گریبان هستند. آبگرفتگی در مناطق شهری این استان باعث مشکل در تردد شهروندان شده به گونه‌ای که در شهر اهواز ادارات دولتی به همین دلیل در روز یکشنبه تعطیل شدند. در آبادان و اغلب شهرهای خوزستان، بیشتر آبگرفتگی به دلیل فرسوده بودن سیستم فاضلاب شهری و نداشتن سیستم دفع آبهای سطحی فعال است که بعد از هر بارندگی شدید تا چندین روز در مناطق مختلف آبگرفتگی طولانی اتفاق می‌افتد و شرایط نامطبوعی را برای شهروندان ایجاد می‌کند. آنگونه که «امید بن‌عباس»، مدیرکل مدیریت بحران استان خوزستان دیروز عصر اعلام کرد: شهروندان در برخی از مناطق و معابر شهر بندر امام و شهرستان چمران که جزئی از شهر ماهشهر هستند همچنان شاهد آبگرفتگی هستند. وی ادامه داد: اقداماتی برای تخلیه آب از این مناطق در حال انجام است. فرماندار و معاون عمرانی استاندار نیز در منطقه حضور دارند و از نزدیک بر روند اقدامات نظارت می‌کنند. همه امکانات نیز بسیج شده‌اند تا به سرعت آب جمع شده در خیابان‌ها و منازل را تخلیه کنند. مدیرکل مدیریت بحران استان خوزستان همچنین درباره سایر شهرهای استان به ایلنا تصریح کرد: در دیگر شهرستان‌های استان مشکل حاد و بحرانی به ما گزارش نشده است. در شهر اهواز نیز ورود سامانه بارشی بیش از ۹۰ میلیمتر بارش گزارش شده است. ۵۶ میلیمتر از این‌بارش‌ها ظرف سه تا چهار ساعت بلافاصله بعد از شروع باران و از ساعت ۲ روز یکشنبه انجام شد. بن‌عباس با بیان اینکه با توجه به زیرساخت‌ها و وضعیت توپوگرافی که اهواز دارد شهر را با چالش مواجه کرد، تصریح کرد: بسیاری از مناطق شهر اهواز نیز تا پاسی از شب دچار آبگرفتگی بودند بلافاصله پس از اتمام بارش‌ها در بامداد دوشنبه با تشکیل جلسه فوق‌العاده و تقسیم کاری که میان دستگاه‌های اجرایی انجام شد. دستگاه‌های اجرایی مانند شهرداری و آبفا سریعا به مناطق اعزام شده‌اند. وی ادامه داد: در حال حاضر نیز در اکثر مناطق اهواز وضعیت عادی است اما کماکان در دو تا سه منطقه در اهواز نیز با مشکل و آبگرفتگی معابر مواجه هستیم. استاندار نیز دستورات ویژه‌ای برای این مناطق صادر کرده‌اند تا ساعات آینده این آبگرفتگی از معابر و منازل تخلیه شده و شرایط به وضعیت عادی بازگردد. مدیرکل مدیریت بحران استان خوزستان در پاسخ به اینکه چند درصد منازل در این مناطق دچار آبگرفتگی شده‌اند، تصریح کرد: براساس قانون باید گزارش‌ها توسط فرمانداران جمع‌آوری و به روسای مدیریت بحران استان‌ها اعلام شود. از زمانی که بحران تمام می‌شود فرمانداران به مدت ۷۲ ساعت فرصت دارند تا گزارشات اولیه را برای ما ارسال کرده و ما میزان خسارت‌های ا حتمالی را اعلام می‌کنیم. وی ادامه داد: البته در مناطقی که درگیر شده‌اند بسته غذایی، پتو و وسایل گرمایشی توزیع شده است و خدمات عمومی نیز به افرادی که دچار خسارت شده‌اند ارایه می‌شود.

   معضل نبود شبکه سراسری فاضلاب 

در این حال، مسعود انصاریان، مدیرکل بنیاد مسکن خوزستان با تاکید بر اینکه میزان خسارات سیل استان بعد از فروکش کردن سیل برآورد می‌شود از تداوم امدادرسانی به سیل‌زدگان اهواز، شوش، باوی و ماهشهر خبر داد. او گفت: شدیدترین بارش‌ها در شهر چمران یا شهرک جراحی در شهرستان ماهشهر به وقوع پیوست که برخی از واحدهای مسکونی استان با آبگرفتگی شدیدی مواجه شده‌اند و امدادرسانی به مردم آن منطقه در حال انجام است. انصاریان ادامه داد: در بافت فرسوده شهر بندری امام‌خمینی(ره)، واحدهای مسکونی دچار آسیب شده‌اند. 

همچنین، در بافت فرسوده مسجدسلیمان، نیز تعدادی از واحدهای مسکونی آسیب دیده‌اند که معاون بازسازی بنیاد مسکن خوزستان نیز به آن منطقه گسیل شده است تا از واحدها بازدید به عمل آورد و به آسیب دیدگان جهت جابه‌جایی کمک و امداد لازم را برساند. مدیرکل بنیاد مسکن خوزستان با اعلام اینکه بنیاد مسکن برحسب وظایف، تیم‌های عملیاتی و ماشین‌آلات خود را در شهرهای اهواز، شوش، باوی، ماهشهر، مستقر کرده و مشغول مقابله با سیل و کمک و امدادرسانی به سیل‌زدگان با هماهنگی و مدیریت ستاد بحران خوزستان است، توضیح داد: در شوش و اهواز و باوی در حال تقویت سیل‌بندها هستیم. انصاریان تصریح کرد: برآورد میزان خسارت‌های ناشی از سیل، هم‌اکنون، امکانپذیر نیست. باید آب فروکش کند تا بتوانیم بازدیدهای میدانی برای برآورد خسارات، داشته باشیم. به عنوان نمونه، هم‌اکنون در شهرک چمران آبگرفتگی برطرف نشده است و ماشین‌آلات و دستگاه‌های مربوط به آنها در حال خدمات‌رسانی هستند.

   هراس از بارندگی‌های جدید

وی در پاسخ به اینکه بارندگی‌های جدیدی نیز در راه است و از جنوب وارد کشور خواهد شد در این خصوص ستاد مدیریت بحران خوزستان چه تمهیداتی را در نظر گرفته است؟ گفت: تمهیدات لازم برای بارندگی‌های پیشرو باید توسط ستاد مدیریت بحران خوزستان اتخاذ شود. انصاریان مشکل اصلی در خوزستان را نبود شبکه سراسری فاضلاب عنوان کرد و گفت: نبود شبکه سراسری فاضلاب و ضعف و نقص و نبود جمع‌آوری آب‌های سطحی در استان است که مشکلاتی را برای استان ایجاد کرده است. از دو سال گذشته تاکنون که شاهد سیل‌های عمده‌ای در استان خوزستان بودیم در اهواز برای ایجاد شبکه سراسری فاضلاب و جمع‌آوری آب‌های سطحی کارهایی انجام شد. اما تمام شهرهای استان این مشکل را دارند و این مشکلی است که از گذشته بوده و هم‌اکنون که شهرها گسترش پیدا کرده، ساخت و سازها و جمعیت افزون شده است همچنان این مشکلات وجود دارد. وی افزود: در برخی از شهرهای استان در برخی از نواحی شبکه جمع‌آوری و دفع آب‌های سطحی و فاضلاب وجود ندارد که باید احداث شود. در برخی از مناطق نیز که وجود دارد نیاز به بازسازی و نوسازی دارد. زیرا حجم بارش‌ها طی دو سه سال اخیر، بی‌سابقه بوده است و اقلیم تغییر کرده است. به همین دلیل مجدد باید شبکه‌های موجود مورد طراحی مجدد و توسعه قرار بگیرد.

   محورهای استان خوزستان سالم هستند 

رضا رضایی، مدیرکل راه و شهرسازی استان خوزستان نیز دیروز عصر در خصوص آخرین وضعیت سیل در استان خوزستان گفت: بارش‌های شدید این چند روز در استان تلفات جانی به همراه نداشته و بیشترین مشکل آبگرفتگی در سه منطقه استان بوده است. رضایی اظهار کرد: بعد از بارش‌های شدید این چند روز در شهرهای اهواز، بندر امام و کوت عبدالله شاهد آب گرفتگی و ورود آن به خانه‌ها هستیم که مشکلاتی را برای مردم به وجود آورده است. وی ادامه داد: خوشبختانه با توجه به سدهای زیاد موجود در استان شاهد سیلاب یا طغیان نبودیم و آب پشت سدها کنترل شد اما آبگرفتگی معابر در برخی مناطق اهواز، کوت عبدالله و بندر امام امکان تردد را از مردم گرفته و حتی در زیرگذرها نیز آب جمع شده بود. مدیرکل راه و شهرسازی با اشاره به مشکلات دفع آب‌های سطحی در اهواز و کوت عبدالله اظهار کرد: اهواز و کوت عبدالله سیستم دفع آب‌های سطحی را ندارند.در اهواز این مساله با فاضلاب مشترک است و چون قدیمی بوده و همراه با رشد شهر توسعه پیدا نکرده با یک بارندگی چنین اتفاقاتی را شاهد هستیم که با باران بیش از ۴۰ میلی متر آب اینگونه بالا می‌آید و با جمع شدن به شکل سیل وارد خانه‌ها می‌شود. وی ادامه داد: در کوت عبدالله هم سیستم فاضلاب وجود ندارد چون خانه‌ها در این منطقه با توجه به قرار گرفتن در تالاب به هیچ عنوان تحت ضوابط شهری و معماری ساخته نشده است. به همین خاطر و با توجه به قرار گرفتن این خانه‌ها در تالاب و با توجه به ساخته شدن در حوزه‌های آبریز با بارش باران، آب‌ها به این منطقه جاری می‌شود و مشکلاتی را به وجود می‌آورد. مدیرکل راه و شهرسازی استان خوزستان درخصوص اقدامات انجام گرفته برای حل این معضل در این مناطق تصریح کرد: بعد از این اتفاق بلافاصله ستاد بحران استان مصوباتی داشت و دستگاه‌های اجرایی در حال جمع‌آوری آب‌های سطحی جمع شده در این مناطق هستند. وی ادامه داد: نیروهای جهادی هم به کمک مردم آمده‌اند و در کنار دیگر دستگاه‌ها در حال کمک به آسیب دیدگان و برای جمع کردن وسایل یا اسکان دادن عزیزانی هستند که منازل شان آسیب دیده است. رضایی با اشاره به اینکه این‌بارش‌ها تلفات جانی به همراه نداشته است، گفت: خوشبختانه تردد در کلیه محورهای استان برقرار بوده است و آسیبی به آنها وارد نشده است. در این حال، غلام عباس بهرامی نیا، مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای خوزستان از مسدود شدن محور فرعی غرب جراحی تا اطلاع ثانوی به دلیل سرریز شدن سد تنظیمی خبر داد و گفت: محور جایگزین آن سه‌راهی خلف‌آباد رامشیر، پل مزار شهدا است.

   ریشه اصلی مشکلات اهواز چیست؟

در شرایطی که پس از سیل فروردین 98، مصوبه 100 میلیون یورویی از محل صندوق توسعه ملی برای حل مشکل آب و فاضلاب اهواز اختصاص یافت اما دوباره شاهد وقوع آب‌گرفتگی در این کلان‌شهر هستیم. به گزارش فارس، فروردین ماه سال گذشته بود که پس از وقوع بارش‌های گسترده شاهد وقوع شرایط بحرانی در اهواز بودیم، پس حل معضلات سیل سال گذشته، با موافقت رهبر انقلاب مقرر شد، 100 میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی در اختیار ترمیم، نوسازی و بهسازی شبکه آب و فاضلاب شهر اهواز قرار بگیرد. دولت اعلام کرد که قسط اول این اعتبار به مبلغ 50 میلیون یورو را تخصیص داده است. اما در همین ارتباط، شهریورماه سال جاری، مجتبی یوسفی نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی در تشریح این نکته که قسط اول اعتبار تخصیص پیدا کرده از صندوق توسعه ملی به مبلغ 50 میلیون یورو در سال جاری تا انتهای فصل تابستان به اهواز نرسیده است، گفت: «این اعتبار تاکنون و پس از گذشت ۶ ماه از سال و عبور از فصل فعالیت عمرانی، توسط هیات دولت پرداخت نشده است.» علاوه بر تاخیر دولت به منظور تخصیص اعتبار در نظر گرفته شده از صندوق توسعه ملی، شهرداری اهواز نیز در اقدامی قابل تامل پروژه‌های کنترل آب‌های سطحی را متوقف کرد. در این حال، حمیدرضا کشفی، معاون راهبری و نظارت بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با اشاره به ریشه مشکلات آب و فاضلاب اهواز گفت: «مشکل اصلی اهواز مسطح بودن شهر و وجود نداشتن سیستم جمع‌آوری آب‌های سطحی است. در مواقع بحرانی و بارش‌های شدید، به غلط از سیستم جمع‌آوری فاضلاب برای دفع آب‌های سطحی استفاده می‌کنند. در حالی که سیستم جمع‌آوری فاضلاب در شهر اهواز به صورت مجزا طراحی شده است.» این مقام مسوول، با اشاره به هزینه هنگفت شرکت آب و فاضلاب برای لایروبی شبکه فاضلاب گفت: «حتما باید این سیستم جمع‌آوری آب سطحی در دستور کار قرار گیرد. از طرفی قدمت شبکه فاضلاب اهواز 30 ساله است و حدود 50 درصد از این شبکه فرسوده بوده که نیاز به بازسازی دارد.»