راهکار کاهش آلودگی هوا در نبود باد و باران

گروه راه و شهرسازی|

اگر چه به اعتقاد کارشناسان شهری فوری‌ترین اقدام برای مبارزه با آلودگی هوا تعطیلی دو تا سه روزه پایتخت است، اما بی‌گمان این راهکار، کارآمدترین راهکار نیست. حتی برخی از کارشناسان محیط زیست بر این باورند که اجرای طرح کاهش آلودگی هوا، معاینه فنی خودروها و سایر طرح‌هایی که طی سال‌های اخیر برای کاهش آلودگی هوا صورت گرفته است نیز راهکارهای «زرد» به شمار می‌روند و راهکار اصلی را در اسقاط خودروهای فرسوده باید جست‌وجو کرد. همزمان، مساله استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌های برق در زمستان به دلیل افزایش مصرف گاز خانگی نیز در سیبل انتقاد کارشناسان و البته شهروندان قرار دارد به گونه‌ای که این مساله طی چند روز گذشته در فضای مجازی به شکل هشتگ #مازوت_نسوزون و هشتگ‌های مشابه نمود یافته است. افزایش ساعت طرح ترافیک یا اجرای طرح زوج و فرد از در منزل و... از جمله راهکارهای پرشماری است که طی این روزها مطرح می‌شود. اما انگار زمان به نفع پایتخت نشینان نیست و از همین رو، آنها در این روزها صرفا خواستار اتخاذ راهکارهای فوری برای کاهش محسوس آلودگی هوا و خروج از وضعیت قرمز و اضطرار هستند. این همه در حالی است که صادق ضیاییان، مدیرکل پیش بینی و هشدار سازمان هواشناسی اعلام کرده است: اگر منابع آلاینده هوا تغییر نکند و فعالیت کارخانه‌ها و خودروها کاهش نیابد عددهای شاخص آلودگی هوا این هفته بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ ماندگار خواهد بود و ممکن است شاخص آلودگی هوا از عدد ۲۰۰ هم عبور کند. ضیاییان در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: با توجه به وضعیت هوای پایدار، تا پایان هفته در اغلب شهرهای کشور جوی پایدار داریم که این موضوع موجب افزایش آلودگی هوا در شهرهای بزرگ و صنعتی و پرجمعیت می‌شود. البته یکشنبه شب تا دوشنبه ۱۵ دی، وزش محدود باد در سطح شهر تهران خواهیم داشت اما وضعیت چندان تغییری نمی‌کند. وی تأکید کرد: اگر منابع آلاینده هوا تغییر نکند و فعالیت کارخانه‌ها و خودروها کاهش نیابد، عددهای شاخص آلودگی هوا این هفته بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ ماندگار خواهد بود و ممکن است شاخص آلودگی هوا از عدد ۲۰۰ هم عبور کند.

    فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی 

در فضای باز ممنوع

ضیاییان بیان کرد: هشدار آلودگی هوا در شاخص ۱۵۰ تا ۲۰۰ یعنی هوا برای همه گروه‌های سنی در وضعیت ناسالم است؛ اگر هشدار شاخص آلودگی هوا بین اعداد ۱۰۰ تا ۱۵۰ باشد یعنی هوا برای همه گروه‌های حساس ناسالم است و اگر از ۲۰۰ بالاتر برود که همان موضوع وضعیت شرایط بسیار ناسالم برای همه گروه‌های سنی خواهد بود. مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی تاکید کرد: افراد دارای بیماری‌های ریوی و قلبی و همچنین کهنسالان کودکان و افراد حساس به آلودگی هوا تا حد امکان از منزل خارج نشوند ضمن آنکه همه افراد از فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی در فضای باز خودداری کنند . وی بیان کرد: از هفته گذشته این هشدارها به نهادهای متولی داده شده است و پیشنهاد دادیم که در موضوع کاهش تردد خودروها و فعالیت کارخانه‌ها و مدیریت‌های لازم انجام شود. ضیاییان در پاسخ به این سوال که آیا این آلودگی هوا بیشتر مربوط به تردد خودروها است یا مازوت حاصل از کارخانه‌ها است؟ گفت: ما در این باره اطلاع چندانی نداریم و فقط در خصوص پایداری و شرایط جوی صحبت می‌کنیم و این موضوع در حیطه اختیارات سازمان محیط زیست است. شرایط پایداری هوا تا پایان هفته در شهرهایی نظیر تهران، کرج، قم، مشهد، اراک و اصفهان حاکم است.

    افزایش ساعت طرح ترافیک ؟

در همین حال، زهرا صدراعظم نوری عضو شورای شهر تهران و رییس کمیسیون سلامت شورای شهر در گفت‌وگو با فارس، درباره راهکارهای مقابله با این معضل اظهار کرد: در شرایط فعلی پیش آمده تنها راه‌حل تعطیلی تهران است تا از این طریق مقداری از میزان آلودگی هوا کاسته شود. ولی به‌طور کلی جهت مقابله با آلودگی هوا باید منابع آلاینده ثابت و متحرک را در نظر گرفت چرا که در غیر این صورت وضعیت نه تنها بهتر بلکه بدتر خواهد شد. عضو شورای شهر تهران ادامه داد: تهران مانند اتاقی است که ظرفیت محدود دارد و در صورتی که در این اتاق میزان دود به‌شدت زیاد شود فردی که در اتاق قرار دارد یا خفه خواهد شد و یا برای نجات آن باید دری را باز کرد، برای پایتخت نیز باید همین کار را انجام داد و همزمان منابع آلاینده را مورد بررسی قرار داد. نوری با اشاره به اینکه در پاییز و زمستان به دلیل پدیده اینورژن آلودگی هوا شدید می‌شود، گفت: ‌شهرداری و شورای شهر نقش چندانی جهت مقابله با معضل آلودگی هوا ندارند ولی شهرداری نیز تا کنون نقش موثری در توسعه مترو و افتتاح خطوط جدید داشته و بحث معاینه فنی خودرو و توسعه فضای سبز نیز مورد توجه بوده است ولی این راهکارها به تنهایی چاره مقابله با آلودگی هوا نیست. وی گفت: طرح ترافیک باید در محدوده‌های مرکزی تهران حتما اجرا شود و به نظرم ساعات طرح مشابه قبل شود البته بعضی این تلقی را دارند که شهرداری به دنبال کسب درآمد است در صورتی که درآمد شهرداری از طرح بسیار ناچیز بوده و سلامت مردم بسیار ارزشمند است. عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه شورای شهر و شهرداری در زمینه طرح ترافیک تابع ستاد مقابله ملی با کرونا است گفت: ‌به نظرم این ستاد باید قانع شود و بپذیرد که اجرای طرح به نفع مردم تهران است از طرفی مردم نیز تا جایی که می‌توانند نباید از منزل بیرون بیایند و از خودروهای شخصی استفاده کنند.

    قانون هوای پاک اجرا شود

ناهید خداکرمی عضو شورای شهر تهران نیز در این باره گفت: تهران شرایط خاصی را سپری می‌کند. از سویی با مشکلات ناشی از کرونا و از سوی دیگر با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند. عوامل آلاینده هوای تهران برای همگان مشخص است. تراکم اتومبیل، سوخت های غیر استاندارد و... از جمله عوامل است ودر نیمه دوم سال هم به دلیل پایداری هوا، آلودگی بیشتر می‌شود. پایتخت روزهای آلوده‌ای را سپری می‌کند. کارخانجات اطراف تهران مازوت می‌سوزانند. حمل و نقل عمومی توسعه پیدا نکرده است . برای کاهش آلودگی هوا، قانون هوای پاک در تهران اجرایی شود. او اظهار کرد: در قانون هوای پاک، وظایف تمام سازمان‌ها و نهادهای مرتبط مشخص شده است، اما به این وظایف به درستی توجه نشده و باید ناظرین و سازمان‌هایی که قانون هوای پاک را اجرایی نمی‌کنند جریمه کنند. باید عوامل آلودگی کنترل شود و کسانی که مازوت می‌سوزانند پاسخگو باشند و جریمه شوند. البته رییس سازمان محیط زیست هم به صورت ضمنی اعلام کرده است که کارخانه‌های اطراف تهران از مازوت استفاده می‌کنند و همین امر باعث وضعیت فعلی تهران شده است. 

    آلودگی هوا یک عاملی نیست

این عضو شورای شهر افزود: آلودگی هوا یک عاملی نیست. در سال‌های گذشته به دلیل اینکه ترددها کم شود، مدارس را تعطیل می‌کردیم. امسال به دلیل شرایط کرونا استفاده از حمل و نقل عمومی نصف شده است و شهروندان ترجیح می‌دهند که از خودروی شخصی برای تردد استفاده کنند. با وضعیت سوخت و همچنین معاینه فنی که برخی خودروها ندارند آلایندگی بیشتر می‌شود. در حال حاضر میزان ذرات معلق در هوا افزایش پیدا کرده و باید هر چه سریع‌تر سازمان‌های مربوطه در این امر ورود کرده تا بتوان آلودگی را کاهش داد.  او گفت: تقریبا مشکلات در هم تنیده شده است. با وضعیت تحریم‌ها محصولات پالایشگاهی به فروش نمی‌رسد. برخی از کارخانه‌ها از مازوت استفاده می‌کنند و همین امر باعث آلودگی شده است. آلودگی هوا فقط مخصوص یک سازمان یا نهاد نیست تمام سازمان‌ها و نهادها در این زمینه دخیل هستند و برای رفع این عارضه هم باید تمام سازمان‌ها و نهادها دست به دست هم دهند تا بتوانند مشکل را برطرف کنند.

پایتخت در انتظار تصمیم دولت

انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران دیروز از پیشنهاد تعطیلی دو روزه تمام بخش‌های دولتی و خصوصی به دلیل تشدید آلودگی هوای تهران خبر داد و گفت: معاون اول یا هیات دولت برای تعطیلی یکشنبه یا دوشنبه تصمیم‌گیری می‌کند. به گزارش تسنیم، محسنی بندپی اظهار کرد: تمام اقدامات برای کاهش عوامل خطر در این دو هفته انجام گرفته است. عدم استفاده از سوخت مازوت در همه صنایع نیروگاه‌های استان ابلاغ و این موضوع به اجرا در آمده است. وی افزود: گزارش‌های بازرسی میدانی محیط زیست استان نیز بر این مساله تاکید شده است که تمام نیروگاه‌ها و صنایع مشغول فعالیت در استان تهران از گاز و یا سوخت مایع گازوئیل استفاده می‌کنند. پلیس راهور نیز از تردد خودروهای دودزا و حمل بار در سطح شهر تهران جلوگیری کرد و همچنین خودروهای فاقد معاینه فنی نیز متوقف شدند. بندپی گفت: بر اساس مصوبات ستاد ملی کرونا و ستاد استانی کمیته اضطرار فعالیت‌های عمرانی تا اطلاع ثانوی متوقف است و فعالیت‌هایی که ذرات معلق در هوا را منتشر بکند نیز بر اساس این مصوبه متوقف می‌شود. شرکت گاز استان هم نظارت مستمر بر دستگاه‌های اداری و نحوه سوخت‌رسانی در روزهای سرد و تنظیم سیستم گرمایشی با استانداردهای لازم انجام شود. متأسفانه چون ما در این مدت هیچ پدیده جوی ناپایداری نداشته‌ایم که نسبت به انتقال آلاینده‌ها اثربخشی داشته باشد انباشت آلاینده‌ها را در شرایط جوی داشته ایم. وی افزود: سازمان هواشناسی اعلام کرده که در طی چند روز آینده در سطح استان باد آنچنانی نخواهد وزید. ‌در شرایط آلودگی هوا که بیش از 48 ساعت شده است توسط هیات وزیران مصوب شده است که در این شرایط نسبت به اتخاذ تدابیر سخت‌تری اندیشیده شود.

استاندار تهران گفت: باید تصمیمات نسبت به کاهش عوامل خطر باشد و پیشنهاد این جلسه به هیات وزیران انعکاس داده خواهد شد تا تصمیمی اتخاذ شود. پیشنهاد ما در این جلسه بر کاهش عوامل خطر و نظارت بر اجرای آن است تا تصمیمات جدیدی اتخاذ شد. علاوه بر محدودیت‌های قبلی، برای حفظ جامعه، قوانین و مقررات و ضوابط پیشنهاد جمع بندی جلسه دو روز تعطیلی برای همه دستگاه‌های اداری فعالیت‌های عمرانی و بخش‌های خصوصی را اعلام کنیم.