چالش قوانین بین‌الملل برای حکمرانی امریکایی در فضای مجازی
لیلا شیرانی
یک پژوهشگر فضای مجازی با اشاره به قدرت شبکه‌های اجتماعی به ویژه در انتخابات اخیر امریکا گفت: پلتفرم‌ها چه در امریکا و چه در سطح بین‌المللی با چالش قوانین مشخص مواجه هستند. به گزارش مهر، شبکه‌های اجتماعی امریکایی به حدی قدرت فضای مجازی را در اختیار گرفته‌اند که اکنون به راحتی می‌توانند سیاستمداران دنیا را به چالش بکشند و توانی برای مقابله با آنها وجود نداشته باشد؛ این شبکه‌ها با در اختیار گرفتن حاکمیت سایبری در انتخابات امریکا نیز قدرت خود را روی رییس‌جمهور این کشور اعمال کردند. آنها حساب کاربری دونالد ترامپ را مسدود کرده و وی و هوادارانش را از این پلتفرم‌ها اخراج کرده‌اند؛ با این اتفاق شکی نیست که آنها قدرت خود را روز به روز در تغییر مناسبات سیاسی جهان، بیشتر به رخ بکشند. از همین رو ضرورت تدوین قوانین مربوط به حاکمیت سایبری و ایجاد راهکارهایی برای مقابله و بازدارندگی قدرت پلتفرم‌های امریکایی و تبعات آن در برهه‌های زمانی مختلف بر فضای مجازی کشور حقیقتی انکارناپذیر است. اگرچه رویکرد شبکه‌های اجتماعی در برخورد با ترامپ به گفته آنها به اقدامات وی در تشویق به اغتشاش و انتشار اخبار جعلی
باز می‌گردد اما عملکرد دوگانه این شبکه‌ها در تقویت پست‌های مربوط به اغتشاشگران در ایران، طی چند سال اخیر نیز جای تفکر دارد. رفتارهای مغرضانه و مطابق با منافع شخصی از سوی این پلتفرم‌ها علیه ایران در بازه‌های زمانی مختلف از جمله شهادت سردار سلیمانی و شهادت شهید فخری‌زاده به وضوح دیده می‌شود.
قدرت شبکه‌های اجتماعی امریکا و بی‌عملی ما
میثم علیزاده، پژوهشگر پسادکتری دانشگاه هاروارد امریکا در گفت‌وگو با مهر، در تحلیل خود از عملکرد شبکه‌های اجتماعی در اخراج ترامپ و قدرت‌نمایی آنها برای سایر کشورها گفت: از آنجایی که ترامپ به واسطه انتشار محتوا در شبکه‌های اجتماعی مانند توئیتر و فیس‌بوک، مردم را دعوت به اغتشاش کرده بود و به نوعی امنیت امریکا را به خطر انداخت، این شبکه‌ها وی را به نوعی اخراج کردند. البته این پلتفرم‌ها با توجه به اینکه رفتن ترامپ از ریاست‌جمهوری امریکا قطعی و مسجل شده بود، روغن ریخته را نذر امامزاده کرده‌اند. وی ادامه داد: چرا که تا پیش از مشخص شدن نتایج انتخابات امریکا، فیس‌بوک در زمین ترامپ بازی می‌کرد و به همین دلیل انتقادات بسیاری به عملکرد این شبکه وارد بود تا جایی که بخشی از کارمندان آن به دلیل اتخاذ این سیاست‌ها، استعفا دادند؛ اما بعد از انتخابات و با قطعی شدن پیروزی بایدن، موضع این شبکه اجتماعی در برابر ترامپ تغییر یافت. البته توئیتر پیش از انتخابات نیز سیاست‌های ضد ترامپ را به کار گرفته بود و به بهانه انتشار اطلاعات فیک، به توئیت‌های ترامپ برچسب زده بود. علیزاده با اشاره به قدرت شبکه‌های اجتماعی در سیاست‌گذاری فضای مجازی دنیا، گفت: بحث انتشار محتوا و قدرت پلتفرم‌های اجتماعی ریشه‌ای چندین ساله در امریکا دارد اما فضای انتخابات در این کشور باعث حساسیت عمومی در این باره شده است. وی گفت: اینکه چه قوانینی برای مدیریت محتوا در رسانه‌های اجتماعی متصور است، یا اینکه مسوولیت نشر محتوا با چه کسانی است و نیز ضمانت اجرایی در انتشار محتوا چگونه است، از جمله چالش‌هایی است که در این رابطه مطرح می‌شود. حتی دو مجلس امریکا به تازگی موضوع اصلاح ماده ۲۳۰ خدمات مبتنی بر اینترنت را که در سال ۱۹۹۶ به تصویب رسیده و مسوولیتی را بر گردن صاحب پلتفرم نمی‌اندازد، در دستور کار دارند و تاکنون ۱۵ طرح مختلف برای اصلاح این ماده مطرح کرده‌اند. این پژوهشگر پسادکتری دانشگاه هاروارد در خصوص سیاست دوگانه شبکه‌های اجتماعی خارجی از جمله توئیتر و فیس‌بوک در مواجهه با اقدامات ترامپ در ایجاد اغتشاش در امریکا و برخلاف آن، تقویت پست‌های اغتشاشگران در ایران طی چند سال اخیر، گفت: در مورد رفتار پلتفرم‌ها با کشور ما یکی از موضوعاتی که باید به آن توجه شود این است که ما هیچ گونه اقدامی برای مدیریت محتوا و حاکمیت بر پلتفرم‌ها انجام نداده‌ایم.
فیلترینگ محتوا از نوع آلمانی
وی توضیح داد: برای مثال کشور آلمان در بحث محتوای تفکر نازی، خیلی حساس است و خودش با استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های شبکه‌های اجتماعی، تکنولوژی را به کار گرفته که در سطح قابل قبولی این نوع محتوا را شناسایی می‌کند. از سوی دیگر همزمان نیز با شبکه‌هایی مانند توئیتر و فیس‌بوک وارد مذاکره شده و حساسیت به این موضوع را گوشزد کرده تا این شبکه‌ها، طبق قوانین داخلی این کشور فعالیت کنند. سایر کشورها هم اینگونه مدیریت‌ها را به کار می‌گیرند. این پژوهشگر گفت: حتی کشور هند نیز از فیس‌بوک خواست که مطالبی که علیه سیاست‌های داخلی و خارجی این کشور منتشر می‌شود را از این شبکه اجتماعی حذف کند. البته فیس‌بوک این شرط را قبول نکرد و آن را مطابق قوانین آزادی بیان امریکا عنوان کرد. با این وجود اما ما اقدامی در این رابطه انجام نداده‌ایم.
از هوش مصنوعی شناسایی محتوای غیراخلاقی و خشونت‌آمیز استفاده نمی‌کنیم
علیزاده افزود: ما از تکنولوژی که به صورت اتوماتیک و بر اساس هوش مصنوعی بتواند اخبار جعلی، گفتار نفرت‌آمیز و خشونت‌آمیز و محتوای غیراخلاقی و مرتبط با تروریسم را در شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌ها شناسایی کند، استفاده نمی‌کنیم. وی گفت: اگرچه رفتار دوگانه پلتفرم‌های امریکایی با کشور ما آشکار است اما این مساله فقط مختص به کشور ما نیست. البته با توجه به ریشه سیاسی کشور ما و اختلافات با امریکا و غرب، نمود بیشتری دارد. این پژوهشگر پسادکتری دانشگاه هاروارد امریکا خاطرنشان کرد: واضح این است که قوانین مرتبط با پلتفرم‌ها چه در امریکا و چه در سطح بین‌المللی، قوانین مشخصی نیست و این اجازه را به پلتفرم‌ها می‌دهد که بر مبنای منافع شخصی خودشان تصمیم‌گیری کنند. اما به هر حال ما نیز در برخی موارد می‌توانیم اقداماتی صورت دهیم اما تاکنون کاری نکرده‌ایم.
نگرانی آلمان از پلتفرم‌های امریکایی
وی گفت: حاکمیت اینترنت و حکمرانی داده، مساله مهمی است که امریکا در آن قدرت زیادی پیدا کرده و دلیل آن نیز این است که پلتفرم‌های اجتماعی امریکایی هستند. این مساله تا حدی نگران کننده است که حتی وزیر خارجه آلمان نیز به تازگی در یادداشتی به این موضوع اشاره و تاکید کرده که اگر اروپا می‌خواهد به عنوان یکی از قطب‌های سیاسی جهان به فعالیتش ادامه دهد، باید در این زمینه ورود جدی داشته باشد و تصمیمات اساسی بگیرد.
