پساب روستایی و آلودگی منابع آبی

هادی کهولی

پیرو یادداشت وزیر محترم نیرو با عنوان « زیرساخت‌های آب و عدالت همه‌جانبه » که با تاکید بر کارکرد و تلاش وزارت نیرو برای آبرسانی به روستاها تنظیم شده است، شایسته دانستم که در یادداشتی، گزارشی از وضعیت مغفول پساب روستایی و اهمیت آن ارایه کنم تا در برنامه‌ها و هدف‌گذاری‌های آتی مدنظر قرار گیرد.  همان‌گونه که می‌دانیم کشورمان بیش از 37 هزار روستا دارد که اکنون بالغ بر بیست میلیون نفر از جمعیت کشور را در خود جا داده‌اند، با دیدگاه سنتی سال‌های دور نیاکان‌، جانمایی روستاها در مکانی نزدیک به منابع آبی از جمله رودخانه‌ها صورت گرفته است. امروز بیش از 5 هزار روستا در موقعیتی مشرف به مخازن سدها و منابع آبی در کشور قرار گرفته است که در نتیجه پساب این مراکز جمعیتی به صورت مستقیم وارد منابع آبی شده و کیفیت آب مورد استفاده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اینجا همان جایی‌ست که عدالت شهر و روستا همراستا می‌گردد...

 شهروندی که منبع آب شرب خود را از منابع آبی در حال گذر در جوار روستا برداشت می‌کند ناگزیر از ایجاد زیرساخت تصفیه پساب برای روستا خواهد بود.  شایسته بود که در برنامه مقابله با کم‌آبی که با تولی وزارت نیرو در استان‌ها در حال تدوین است به این موضوع توجه می‌شد، به صورت کلی وزارت نیرو در حوزه تصفیه پساب غیرمتمرکز توفیق چندانی به دست نیاورد، اگرچه با تخصیص یک وام نزدیک به دویست میلیون دلاری از منابع بانک توسعه اسلامی قرار بود که حدود صد روستا به عنوان نمونه، به زیرساخت تصفیه پساب تجهیز شوند ولی متاسفانه اجرای طرح یادشده در میانه راه رها شده و توفیق چندانی در این مسیر حاصل نشد.  از این رو پیشنهاد می‌شود موضوع پساب مراکز جمعیتی بالادست سدها و رودخانه‌ها در یک برنامه فشرده در دولت بعدی در دستور کار قرار گیرد و به عنوان یکی از محورهای برنامه هفتم توسعه و در قالب بودجه‌های سالانه به این موضوع توجه کافی شود.