تورم به قله رسید
مرکز آمار در جدیدترین گزارش خود، به بررسی روند تورم در اقتصاد کشور پرداخته، گزارشی که هرچند نشان می‌دهد نرخ تورم سالانه باز هم افزایش یافته اما در عین حال آمار تورم ماهانه به روند کاهشی خود ادامه داده و این امید را به وجود آورده که در ماه‌های آینده نرخ تورم نزولی شود.نرخ تورم در سال‌های گذشته به یکی از اصلی‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران تبدیل شده و همین موضوع روندی که این نرخ طی می‌کند را در عملکرد اقتصادی کشور بسیار پر اهمیت کرده است. دولت روحانی زمانی کار خود را آغاز کردکه تورم در ماه‌های پایانی دولت احمدی‌نژاد به بیش از 40 درصد رسیده بود و دولت یازدهم اعلام کرد که هدف اصلی خود را بر کاهش نرخ تورم استوار خواهد کرد. در سال‌های ابتدایی دولت با اجرایی شدن برجام و بهبود شاخص‌های اقتصادی نرخ تورم تک رقمی نیز شد اما در نهایت با بازگشت تحریم‌ها، شرایط در نرخ تورم نیز بر هم ریخت و بار دیگر در تابستان سال گذشته، به بالای 40 درصد رسید. با این وجود با اجرای برخی سیاست‌های اقتصادی، بار دیگر نرخ تورم پایین آمد و در تابستان امسال حتی به مرز 25 درصد نیز رسید اما با بالا رفتن نرخ ارز و به دنبال آن، افزایش قیمت برخی از کالاها، تورم افزایشی شد. نرخ بالای تورم ماهانه در تابستان و ابتدای پاییز امسال که حتی به مرز هفت درصد نیز رسید و همین موضوع مشخص کرد که نرخ تورم دوباره صعودی خواهد شد.با این وجود اما در ماه‌های گذشته با پیروزی بایدن در انتخابات امریکا و افزایش امید به لغو تحریم‌ها قیمت ارز و بعضی از دیگر کالاها کاهش یافت و همین موضوع بر تورم ماهانه نیز تاثیر گذاشت. به این ترتیب این امید به وجود آمده که تورم دوباره کاهشی شود اما تا آن زمان فعلا روند افزایشی تورم ادامه دارد و به نظر می‌رسد در پایان دی ماه به قله رسیده است.
تورم سالانه 32.2 درصدی
منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن می‌باشد. نرخ تورم سالانه دی ماه ١٣٩٩ برای خانوارهای کشور به ٣٢,٢ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ١,٧ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ٣٢,٢ درصد و ٣٢.٥ درصد است که برای خانوارهای شهری ١,٧ واحد درصد افزایش و برای خانوارهای روستایی ٢.٠ واحد درصد افزایش داشته است.منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل می‌باشد. نرخ تورم نقطه‌ای در دی ماه ١٣٩٩ به عدد ٤٦,٢ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به‌طور میانگین ٤٦.٢ درصد بیشتر از دی ١٣٩٨ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.نرخ تورم نقطه‌ای دی ماه ١٣٩٩ در مقایسه با ماه قبل ١,٤ واحد درصد افزایش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با افزایش ٢,٠ واحد درصدی به ٥٩.٩ درصد و گروه «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» با افزایش ١.٢ واحد درصدی به ٣٩.٩ درصد رسیده است.
این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری ٤٥,٥ درصد است که نسبت به ماه قبل ١,٣ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٤٩,٨ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ١,٨ واحد درصد افزایش داشته است.
هرچند نرخ تورم نقطه‌ای ثابت مانده اما عدد بالای 40 درصدی آن نشان می‌دهد که همچنان فشار قابل توجهی بر اقشار کم‌درآمد جامعه وجود دارد. این عدد به معنای آن است که در خانوار شهری، برای خرید یک سبد کالایی ثابت، باید بیش از 45 درصد هزینه بیشتر انجام شود.
در گروه عمده « خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» (تخم‌مرغ، پنیر پاستوریزه)، گروه « روغن‌ها و چربی‌ها» (روغن نباتی جامد، کره پاستوریزه، روغن مایع) و گروه « میوه و خشکبار » (موز، انار) می‌باشد. در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات»، گروه « مبلمان و لوازم خانگی» (انواع شوینده، بخاری گازی)، گروه «تفریح و فرهنگ» (گل طبیعی، لوازم تحریر)،
« پوشاک و کفش» بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.همچنین گروه‌های «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» (مرغ ماشینی) و «گروه سبزیجات» (گوجه فرنگی، فلفل دلمه، کاهو) نسبت به ماه قبل کاهش قیمت داشته است.دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در دی ماه ١٣٩٩ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ٢٩,٨ درصد برای دهک اول تا ٣٩.٣ درصد برای دهک دهم است.
کاهش تورم ماهانه
در کنار تورم سالانه و نقطه‌ای، شاخصی که در تعیین وضعیت تورم در آینده اثر جدی دارد، نرخ تورم ماهانه است. هرچه عدد تورم ماهانه به یک و زیر یک درصد نزدیک‌تر شود، نرخ تورم در ماه‌های بعد کاهش خواهد یافت و در صورت منفی شدن این تورم، امکان ارزان شدن کالاها نیز وجود دارد. در سال‌های گذشته نرخ تورم ماهانه در بسیاری از ماه‌ها به بیش از چهار درصد رسیده و حتی در سال جاری، تورم ماهانه، بیش از شش درصد نیز ثبت شده است.
این عدد در آبان و آذر امسال بار دیگر کاهش یافت و حالا در دی ماه به پایین‌ترین سطح در ماه‌های اخیر رسیده است. منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل می‌باشد. نرخ تورم ماهانه دی ١٣٩٩ به ١,٨ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ٠.٢ واحد درصد کاهش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» به ترتیب ٠.٩ درصد و ٢.٣ درصد بوده است.این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ١,٩ درصد است که نسبت به ماه قبل، بدون تغییراست. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ١.٧ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ١.٠ واحد درصد کاهش داشته است.نزدیک شدن نرخ تورم ماهانه به یک درصد این امید را به وجود آورده که در ماه‌های آینده، شرایط تورم بهبود یابد. البته در این بین باید توجه داشت که نرخ تورم ماهانه بر اساس بررسی وضعیت قیمتی تمام کالاهای موجود در اقتصاد ایران طبقه‌بندی می‌شود و در ماه‌های گذشته با کاهش نرخ دلار و کالاهایی مانند خودرو، نرخ تورم ماهانه نیز نزولی شده است. در این بین همچنان نرخ تورم گروه کالاهای خوراکی و آشامیدنی بالاست و با توجه به اینکه این گروه بیشترین تاثیر را بر زندگی اقشار کم‌درآمد دارد، همچنان فشار تورمی بر این گروه‌ها بالاست.در صورتی که بایدن به وعده خود در بازگشت به برجام عمل کند، تورم انتظاری در اقتصاد ایران پایین‌تر خواهد آمد و می‌توان انتظار داشت که تورم کاهش بیشتری نیز پیدا کند اما با این وجود بعید به نظر می‌رسد تا پایان دولت روحانی هدف‌گذاری تورم تک‌رقمی محقق شود.
