معاملات جدید در بورس تهران

فردین آقا بزرگی

جداسازی بازارهای معاملاتی یک ابراز و یا یک تکنیک است که در اغلب کشورهای پیشرفته دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد تا دخالت خاصی میان یک عده سهامداران وجود داشته باشد، در نهایت یک نوع چارچوب همانند معاملات OTC و یا معاملات توافقی که خارج از بازار انجام می‌شود. درحال حاضر باتوجه به وضعیت بازار از نظر بنده مشکل ما نبود نقدینگی لازم و تقاضا در بازار به دلیل ابهامات و نکاتی که به صورت بنیادی بر روی سود و زیان شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد،است.  نخست؛ ناهماهنگی میان مسوولان و اخذ تصمیمات غیراقتصادی به زیان صنایع، شرکت‌ها و سهامداران. دوم؛ ترسیم چشم‌انداز نزولی نرخ ارز که مهم‌ترین فاکتور برای رشد قیمت‌ها در بازار سرمایه بود. سوم؛ بالا بودن P/E شرکت‌ها و در حقیقت گذر از ادبیات و اصول توجیه‌پذیر سرمایه‌گذاری. این سه عامل بنیادی باعث می‌شود تقاضا به شکل مورد انتظار در بازار سهام وجود نداشته باشد و به دلیل نیاز به تامین نقدینگی قسمت عمده‌ای حقوقی‌ها، از بازار سرمایه خارج می‌شوند. 

تفکیک این بازارها به نظر بنده متناسب با وضع و حال موجود در بورس با P/E متوسط 22 نیست. این بدان معناست که ما در ماه‌های نخست (در زمان رشد بیش از 300 درصدی بورس) نیاز به عرضه سهام داشتیم که این عرضه صورت نگرفت. محدود کردن عرضه سهام مشکلات بازار را حل نمی‌کند تقاضای واقعی منابعی که مورد نیاز برای بهبود شرایط بازار باشد در زمانی که میزان P/E بالا است دور از انتظار است که همچنین منابعی با شدت مورد انتظار مسوولان وارد بورس شود، بنابراین شوک ناشی از تفکیک و یا محدودیت برخی از افراد اعم از حقیقی و حقوقی به نظر من بازتابی همانند قطعی معاملات سکه خواهد داشت که در ابتدا تصور بر این موضوع بود که آتی سکه، قیمت فیزیکی سکه را جابه‌جا می‌کند اما در اصل آتی سکه، نرخ سکه را در بازار کنترل می‌کرد و بعد از تعطیلی آتی سکه، قیمت این فلز گرانبها به بیش از 10 میلیون تومان رسیده است. این تجربه با آزمون و خطا به دست آمده، مارکت ایمپکت (market impact) با این فرمولی که ما گذاشتیم درست شبیه ابزاری همانند short selling که بومی‌سازی شده آن طی چندماه گذشته در ایران اجرا شد و این short selling با ابزاری در دنیا اجرا می‌شود بسیار متفاوت است.