«پراید» ۱۲۷ میلیون تومانی!

تنظیم بازار خودرو از دو مسیر 

تعادل |فرشته فریادرس| 

متولیان وزارت صمت درحالی وعده کاهش قیمت خودرو را در بازار می‌دهند که قیمت خودروها پس از مدتی که با کاهش یا ثبات مواجه بودند، دو مرتبه در مسیر صعودی قرار گرفتند. به‌طور نمونه، «پراید» وارد کانال قیمتی ۱۲۷ میلیون تومان شد. رصد بازار نشان می‌دهد، «پراید ۱۱۱ و ۱۳۱» روز چهارشنبه در مقایسه با روزهای ماقبل خود هر کدام یک میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کردند. در همین حال، مدل‌های مختلف «تیبا» هم از دو تا پنج میلیون تومان گران شدند. به‌طوری‌که«تیبا هاچ بک پلاس» نیز طی روزهای گذشته پنج میلیون تومان گران شد و در بازار با قیمت ۱۴۰ میلیون تومان فروخته شد. برخی فعالان بازار خودرو این افزایش قیمت را همچنان به نرخ دلار گره می‌زنند، که بر بازار خودرو اثرگذار بوده است. برخی هم می‌گویند اگر قیمت دلار روند ثابتی داشته باشد، خودرو تا شب عید گران نمی‌شود، چرا که بازار خودرو کشش افزایش قیمت را ندارد و این روند با افزایش عرضه بیشتر هم می‌شود.در مقابل اما برخی معتقدند که بازار همواره در روزهای پایانی سال و به‌دلیل نزدیک شدن به تعطیلات سال نو، افزایش قیمت را تجربه می‌کند. با این حال، نایب‌رییس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو، اکنون را بهترین زمان برای خرید خودرو می‌داند، که مصرف‌کنندگان واقعی می‌توانند اقدام به خرید کنند.اما آنچه به نظر می‌رسد، این است که بازار خودرو برای رسیدن به یک نقطه تعادل، نیازبه یک برنامه‌ریزی‌ اساسی دارد که ورود جدی مسوولان به این بازاررا برای حل ریشه‌ای این مشکل می‌طلبد. در این میان شاید، ساده‌ترین نسخه برای پاسخ به عطش بازار خودرو، تناسب تولید و عرضه با تقاضا است که آنهم از دو مسیر قابل تحقق است؛ «تولید داخل یا واردات.»

   رصد قیمتی بازار خودرو 

وزیر صنعت، معدن و تجارت طی روزهای گذشته در اظهاراتی عنوان کرد که قیمت خودرو روندی کاهشی را طی می‌کند و سیاست وزارت صمت رقابتی کردن بازار خودرو و حذف دلالان و واسطه‌هایی است که بین تولید‌کننده و مصرف‌کننده قرار دارند. اما بازار خودرو عکس صحبت‌های وزارت صمت طی مسیر می‌کند. چراکه رصد بازار خودرو در روزهای گذشته نشان از قیمت یک تا چند میلیونی خودروها در بازار دارد. البته پیش از این برخی کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند که هر چه به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم تقاضا برای خودرو بیشتر شده و به دنبال آن قیمت‌ها افزایشی می‌شود. بااین حال ارزیابی‌ها از بازار خودرو نشان می‌دهد، زمانی که طرح قرعه کشی اجرا شد، پراید ۷۰ میلیون تومان، ۲۰۶ تیپ ۲، ۱۶۰ میلیون تومان و ساینا ۹۰ میلیون تومان بود، اما بعد از برگزاری قرعه کشی‌ها ۲۰۶ به ۱۸۰ میلیون تومان، پراید به ۱۰۰ میلیون تومان و ساینا به ۱۲۷ میلیون تومان رسیده است. این بدان معناست که نه تنها قیمت خودرو کاهش پیدا نکرد، بلکه قیمت کارخانه هم به دنبال روی از آن افزایشی شد و اکنون ایران‌خودرو پژو ۲۰۶ را ۱۱۰ میلیون تومان می‌فروشد، اما همین خودرو در بازار آزاد ۱۸۰میلیون تومان خرید و فروش می‌شود که خود این نشان‌دهنده تفاوت قیمت بین کارخانه تا حاشیه بازار است.  در همین حال، براساس ارزیابی‌های صورت گرفته از بازار، خودرو‌های سایپا هم گران شدند؛ بطوریکه بیشترین رشد قیمتی در بازار به دو خودرو پراید ۱۳۱ اختصاص داشته و این محصول افزایش دو میلیون تومانی در بازار را تجربه کرد. «پراید ۱۱۱» و «تیبا صندقدار» نیز دیروز با رشد یک میلیونی قیمت مواجه شدند. مدل‌های مختلف تیبا هم از دو تا پنج میلیون تومان گران شدند. قیمت تیبا هاچ بک پلاس با رشد پنج میلیون تومانی، دیروز از ۱۳۵ میلیون تومان به ۱۴۰ میلیون تومان رسید. تیبا هاچ بک EX نیز با افزایش سه میلیون تومانی دیروز در بازار دیده شد و برای این خودرو ۱۲۹ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. کیا سراتو مدل ۹۸ هم پنج میلیون تومان گران شد و با قیمت ۷۶۵ میلیون تومان در بازار دیده می‌شود. البته خانواده پژو نیز دچار تغییرات قیمتی شدند. به‌طوری‌که پژو ۲۰۶ تیپ ۲ مدل ۹۹ را می‌توان با قیمتی بین ۱۸۰ تا ۱۹۶ میلیون تومان در بازار خریداری کرد.البته قیمت این خودروها در برخی استان‌ها باهم متفاوت است، براساس قیمتی که «خبرآنلاین» گزارش کرده، در زنجان یک دستگاه پژو ۲۰۶ تیپ ۲ مدل ۹۹ به قیمت ۱۸۰ میلیون تومان آگهی شده که ارزان‌ترین قیمت‌گذاری برای فروش محسوب می‌شود. این در حالی است که همین خودرو در مشهد با قیمت ۱۹۶ میلیون تومان به فروش می‌رسد.

در خانواده این محصول، پژو ۲۰۶ تیپ ۵ مدل ۹۹ نیز با قیمتی بین ۲۲۶ تا ۲۵۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد. حداقل قیمت تعیین شده برای این خودرو ۲۲۶ میلیون تومان است. در مورد قیمت روز خودرو‌های خارجی در کشور، با نوسانات جزئی در نرخ همراه است همچنین معاملات انجام شده در روز ۱۳ بهمن ماه نشان می‌دهد، قیمت خودرو در بازار آزاد نسبت به روزهای ماقبلش با افزایش همراه بوده است. البته برخی فعالان بازار خودرو می‌گویند با افزایش قیمت‌ها در بازار شاهد رشد بیشتر قیمت خودرو در بازار خواهیم بود. البته با توجه به نوسانات قیمت‌ها در بازار خودرو، همچنان برخی خریداران برای خرید دست نگه داشته‌اند و منتظر ریزش بیشتر نرخ‌ها هستند.

   آیا  زمان خرید خودرو فرا رسیده؟ 

با این حال ممکن است این پرسش مطرح شودآیا زمان خرید خودرو فرا رسیده است یا خیر. نایب‌رییس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو در پاسخ به این پرسش و در اظهاراتی گفته است که اکنون بهترین زمان برای خرید خودرو است و مصرف‌کنندگان واقعی می‌توانند اقدام به خرید کنند.

نعمت‌الله کاشانی نسب در گفت‌وگویی که با «باشگاه خبرنگاران» داشته، عنوان کرده که بازار خودرو چند روز است روند نزولی به خود گرفته و اکنون می‌توان گفت به قیمتی ثابت در بازار رسیده‌ایم و خریداران واقعی به این بازار برگشته‌اند.

 اگر قیمت دلار روند ثابتی داشته باشد، خودرو تا شب عید گران نمی‌شود، چرا که بازار خودرو کشش افزایش قیمت را ندارد و این روند با افزایش عرضه بیشتر هم می‌شود. 

با این حال، اما رصد بازار خودرو همچنان گویای این است که تقاضا برای خرید خودرو وجود ندارد و معامله‌ای انجام نمی‌شود، این در حالی است که فروشنده در بازار زیاد است. البته براساس اعلام کاشانی‌نسب، «پراید و پژو ۲۰۶» با دو میلیون تومان افزایش به قیمت ۱۰۲ و ۱۸۱ میلیون تومان رسیده است. یا «کوییک»که در گذشته با قیمت ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان خرید و فروش می‌شد، اکنون به حدود ۱۳۰ میلیون تومان رسیده است.کاشانی نسب با تاکید بر اینکه اگر قیمت خودرو همین روال کاهشی را داشته باشد، به قیمت کارخانه خواهد رسید و آن زمان دیگر قرعه کشی بی‌معنا خواهد بود، گفت: اختلاف قیمت خودرو بین کارخانه و حاشیه بازار بسیار کم شده و کاهش قیمت‌ها در بازار ادامه‌دار خواهد بود.

   راه‌حل مناسب برای تنظیم بازار خودرو چیست؟

باهمه اینها همچنان اختلاف قیمت خودرو از درب کارخانه تا حاشیه بازار، یکی از موضوعات و مسائلی است که در چند سال اخیر در صنعت خودرو مطرح بوده وهست و یکی از از دلایل آن عدم تناسب بین عرضه و تقاضا است؛ چراکه تقاضا برای خودرو طی سال‌های اخیر، همواره از عرضه سبقت گرفته و این عطش بازار به خرید خودرو افزایش قیمت را به دنبال داشته است. بنابراین، تا مادامی که این مشکل حل نشود، این موضوع یعنی اختلاف قیمت خودرو بین کارخانه و حاشیه بازار باقی خواهد ماند. در این میان اما برخی با اجرای طرح قرعه کشی، به دنبال این بودند که تقاضا را کم و کنترل کنند؛ نه تنها این اتفاق رخ نداد، بلکه خودعامل تحریک بازار و بیدارشدن تقاضاهای خفته شد. 

ناگفته نماند، برخی هم در این میان، به دنبال این هستند که با عرضه خودرو در بورس، اختلاف قیمت بین کارخانه و حاشیه بازار را کاهش دهند، اما مخالفان این شیوه می‌گویند: به دلیل حالت مزایده‌ای که در بورس وجود دارد و فضای هیجانی غالب بر این بازار، به عطش بازار خودرو دامن زده و شرایط را بدتر از قبل خواهد کرد. برخی هم می‌گویند که تنها تفاوتی که موضوع عرضه خودرو در بورس دارد، این است که سود ناشی از اختلاف قیمت درب کارخانه تا حاشیه بازار، به جای اینکه به جیب دلالان برود، به سمت کارخانه سرازیر می‌شود که این کار منشأ مشکلات و مفسده‌های دیگری خواهد بود. با این همه شاید ساده‌ترین راه برای حل این مشکل، تناسب بین عرضه و تقاضا باشد که از طریق تولید داخل یا از طریق واردات می‌توان به این عطش پاسخ داد.

در بسیاری از کشورهای دنیا به دلیل عرضه بیش از تقاضا، خودروسازان مجبور می‌شوند خودرو را با سود صفر درصد با اقساط بلندمدت تحویل دهند تا تولید را حفظ کنند اما در ایران این قضیه کاملا برعکس است. برهمین اساس، شاید اساسی‌ترین راه‌حل برای اینکه اختلاف قیمت تا کارخانه را حذف کنیم، همان ایجاد تناسب صحیح بین عرضه و تقاضا است و اینگونه عطش مشتری کم خواهد شد. 

در پایان ذکر این نکته نیز ضروری است که این بازار نیاز به برنامه‌ریزی‌های دیگری دارد که ورود جدی مسوولان را می‌طلبد تا برای حل ریشه‌ای این مشکل تدبیری بیندیشند.