آینده بازارهای موازی

پیمان مولوی

 بعد از تحولات نزولی که در بازار سرمایه کشور رخ داد و بخش قابل توجهی از سرمایه‌های عمومی مردم در برخی حوزه‌های سرمایه‌گذاری دچار مشکل شد، یکی از ابهاماتی که این روزها ذهن فعالان اقتصادی را به خود مشغول کرده، آینده بازارهای موازی در اقتصاد کشور است. همان‌طور که پیش از این هم تاکید شده، اقتصاد ایران شامل 5بازار اصلی، ارز، طلا، مسکن، خودرو و بورس است. این بازارها بر یکدیگر آثار و پیامدهایی دارند و از هم تاثیر می‌پذیرند. ضمن اینکه بر اساس یک اصل نانوشته بازارها با هم همگرایی نیز دارند و صعود یا نزول یکی، باعث رشد یا عدم رشد دیگری می‌شود. اگر در خاطرتان مانده باشد، یک دوره زمانی روند همگرایی بازارها در اردیبهشت ماه 98، بسیار به هم نزدیک بود و در آن برهه زمانی همگرایی جالبی میان آنها احساس می‌شد. از اردیبهشت 98 به مرور شاهد فاصله گرفتن بازارها (به خصوص بازار سرمایه) از هم تا مرداد 99 بودیم. پس از این دوره، عدم توازن بازارها آغاز شد و تا مهر آبان سال جاری تداوم پیدا کرد. این روند وضعیتی را ایجاد کرد که احتمال عقب افتادن شاخص بازار سرمایه از سایر بازارها پیش بینی می‌شد. پرسش کلیدی در این شرایط، یافتن پاسخی برای این پرسش کلیدی است که چه اتفاقی در اقتصاد ایران در حال رخ دادن است؟ یکی از مهم‌ترین المان‌های مدیریت ریسک، بیرون ماندن از چرخه تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و توقف است. این روند هرچند ممکن است برای برخی افراد و جریانات امکان‌پذیر باشد، اما برخی فعالان اقتصادی به دلیل نیازهای معیشتی و اقتصادی که دارند قادر به بیرون ماندن از چرخه کلی اقتصاد نیستند. نقطه اغاز حرکت بازارها و ایجاد تحرک در بازارها دلار لاست. به خاطر همین است که بسیاری از فعالان اقتصادی به دنبال کاهش نرخ دلار هستند. با توجه به این اهمیت، نکته حیاتی برای فعالان اقتصادی آن است که تحلیل درستی از تحولات بازار ارز داشته باشند. مثلا فعال اقتصادی باید بداند که اگر دلار 15هزار تومان یا کمتر یا بیشتر شود، چگونه می‌توان ریسک برآمده از این تحولات را پوشش داد و این روند چه اثراتی بر بازارهای موازی مثل بازار طلا، بازار خودر، مسکن و بازار ارز می‌گذارد. آیا در آبان ماه و مهرماه بین بازار ملک و خودرو ارتباط متقابلی وجود داشته است؟ در آینده این روابط متقابل چگونه خواهد بود. چشم‌انداز رمزارزها به عنوان یک بازیگر تازه اما تاثیرگذار در بازارها چگونه خواهد بود؟ برای آگاهی از مجموعه این پرسش‌ها لازم است که فعالان اقتصادی درک درستی از بازارها داشته باشند. 

ضمن اینکه ضروری است از رفتارهای هیجانی و ناگهانی در اتمسفر اقتصادی خودداری شود. بر اساس یک اصول مدیریت ریسک فعالان اقتصادی می‌توانند حضور مناسبی در بازارها داشته باشند و ریسک نزولی را در روند سرمایه‌گذاری خود کاهش دهند. هر نوع حرکت هیجانی می‌تواند روند بازارها را دچار مشکل کند. برای این منظور لازم است فعالان اقتصادی از مجموعه تحولاتی که باعث صعود یا نزول بازارها می‌شود با خبر باشند و از تصمیمات خلق‌الساعه و غیراصولی پرهیز کنند تا احتمال بروز آسیب در روند سرمایه‌گذاری‌ها کاهش پیدا کند.