انفعال رگولاتوری یا دخالت ساترا؟

ساترا (سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات فراگیر صوت و تصویر در فضای مجازی) نامه‌ای به این مضمون که باید به تخلف برخی اپراتورها برای محاسبه ‌ترافیک اینترنت با تعرفه بین‌الملل رسیدگی کرد به وزارت ارتباطات ارسال و به‌صورت رسمی ‌توقف تضییع حقوق کاربران را مطالبه کرد و حتی سایتی برای بررسی شکایات کاربران در این زمینه راه‌اندازی کرد، با وجود این، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات عنوان کرد ساترا سازمانی قانونی برای این کار نیست و رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیزاعلام کرد که با بررسی‌هایی که تاکنون انجام داده‌اند تخلف اپراتورها برای محاسبه ترافیک داخلی (نیم‌بها) براساس تعرفه ترافیک بین‌المللی هنگام استفاده کاربران از سرویس‌های داخلی احصا نشده است.  

در هفته‌های گذشته برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی از محاسبه شدن ترافیک داخلی آنها با تعرفه ترافیک بین‌الملل هنگام استفاده از سرویس‌ها و پلتفرم‌های داخلی خبر دادند و اینکه اصولا خبری از ترافیک نیم‌بها هنگام استفاده از سرویس‌های داخلی نیست. به دنبال این اتفاق نیز ساترا (سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی) با بررسی این موضوع در نامه‌ای به وزارت ارتباطات از تخلف اپراتورها در این زمینه خبر داد و از این وزارتخانه درخواست برخورد با متخلفان در این زمینه شد. ساترا اعلام کرد، طبق گزارش‌های واصله به معاونت تنظیم بازار و توسعه کسب‌وکار، برخی اپراتورها که طبق دستورالعمل‌های ابلاغی ملزم به محاسبه ترافیک رسانه‌های صوت و تصویر داخلی با تعرفه نیم‌بها بودند، با تبلیغات اغواکننده مبنی بر مشاهده رایگان سریال، بدون اطلاع دادن به کاربر، تعرفه ترافیک اینترنت آنها را به نرخ بین‌الملل محاسبه می‌کردند. بر این اساس این معاونت پیگیری موضوع را برای احقاق حقوق کاربران در دستور کار قرار می‌دهد. در این اطلاعیه آمده بود مطابق مصوبه شماره ۲۳۷ و ۲۴۸ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات و همچنین مصوبه شماره ۲۵۱ این کمیسیون، اپراتورهای تلفن همراه ملزم به اعمال تعرفه نیم‌بها و سرعت متفاوت و بسته‌های ترجیحی برای تولیدکنندگان محتوای داخلی هستند و کلیه اپراتورهای داخلی موظف‌اند امکان تفکیک ترافیک داخل از بین‌الملل را اعمال و تعرفه مصرف دیتای محتواهای داخلی را به صورتی ترجیحی و به میزان حداکثر ۵۰ درصد تعرفه دیتای بین‌الملل محاسبه کنند. این معاونت اعلام کرد، پرونده جهت بررسی و صدور حکم به کمیته رسیدگی به تخلفات ساترا ارجاع شده است. در صورت تأیید این شکایت، رسانه‌های صوت و تصویر ملزم خواهند شد ضمن شفاف‌سازی، نسبت به اصلاح قراردادهای خود و نحوه قیمت‌گذاری حق اشتراک و ترافیک به نفع استفاده‌کنندگان اقدام کنند. 

همچنین انتظار می‌رود بر اساس حکم صادره ساترا، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وابسته به وزارت ارتباطات نیز نسبت به اصلاح این شیوه نامطلوب درآمدزایی توسط اپراتورهای تلفن همراه، اقدامات لازم را در دستور کار قرار دهد. با وجود این، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در واکنش به نامه ساترا به این وزارتخانه گفت که هنوز این نامه را ندیده است؛ اما در این زمینه، لازم به ورود ساترا نیست چرا که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد. 

همچنین جهرمی در واکنش به راه‌اندازی سایتی از سمت ساترا برای ثبت شکایت کاربران در مورد ترافیک اینترنت، افزود: ساترا سازمان قانونی برای این کار نیست.

       واکنش ساترا به اظهار بی‌اطلاعی وزیر ارتباطات از تخلفات اپراتورها

هرچند اظهارات آذری جهرمی درباره نامه ساترا از سوی این سازمان بی‌جواب نماند. ساترا نسبت به اظهار بی اطلاعی وزیر ارتباطات نسبت به تخلفات ترافیک اپراتورهای همراه واکنش نشان داد و سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر، با اشاره به اظهارنظر وزیر ارتباطات بیانیه‌ای را صادر کرد. در این بیانیه آمده است: «پیرو اظهارنظر وزیر محترم ارتباطات در خصوص ورود ساترا به محاسبه غیرقانونی هزینه ترافیک رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر توسط اپراتورهای همراه به اطلاع می‌رساند، ۱. ضمن استقبال از ورود دیرهنگام وزیر محترم ارتباطات به موضوع تخلفات ترافیکی اپراتورها، ورود ساترا به این حوزه بر اساس شکایات متعدد کاربران برخی از رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر به این سازمان مبنی بر محاسبه غیرقانونی هزینه ترافیک بین‌الملل در رسانه‌های داخلی بوده است و ساترا به عنوان تنظیم‌گر رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر، احقاق حقوق کاربران این رسانه‌ها را جزو مسوولیت ذاتی خود می‌داند. 

بدیهی است همانطور که بارها در نامه‌ها و بیانیه‌های قبلی ساترا اعلام شده است، حوزه ورود قانونی این سازمان به رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر محدود می‌شود و اصل این تخلف در سمت اپراتورها اتفاق افتاده است که همین مسوولیت قانونی علت ارجاع و نامه‌نگاری ساترا با وزیر محترم و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است. ۲. پس از نامه‌نگاری معاونت تنظیم بازار و توسعه کسب و کار ساترا با سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وزارت ارتباطات و عدم دریافت این موضوع، در جلسه مرکز ملی فضای مجازی مورخ ۲۰ بهمن ۹۹ که با حضور دبیر شورای عالی فضای مجازی و رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وزارت ارتباطات برگزار شده بود، به صورت مبسوط مطرح شد ولی همچنان در انتظار ورود قاطع آن سازمان محترم و شاهد تداوم این تخلف از سوی اپراتورهای تلفن همراه و برداشت غیرقانونی هزینه از جیب کاربران رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر هستیم. ۳. ساترا به منظور مستند کردن تخلفات برای پیگیری‌های بیشتر، اقدام به راه‌اندازی سامانه دریافت شکایات کاربران رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در خصوص محاسبه غیرقانونی ترافیک آنها کرد که تا کنون گزارش‌های واصله حاکی از گستردگی این تخلف و اکتساب هزینه‌های قابل توجه غیرقانونی توسط اپراتورهای تلفن همراه بوده است. ۴. با توجه به اینکه پیگیری‌های ساترا نشان می‌دهد این شیوه درآمدزایی اپراتورهای همراه حداقل به مدت دو سال انجام شده، همان‌گونه که پیش از این مطرح شد انتظار از وزارت محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات، پیگیری هر چه سریع‌تر این تخلف و عودت تمام مبالغ کسرشده از حساب کاربران به آنهاست.»

   رگولاتوری: اپراتورها تخلفی نکرده‌اند

با وجود این، حسین فلاح جوشقانی، رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به پیوست گفت طبق بررسی‌ها، فعلا به این نتیجه که اپراتورها در این زمینه تخلفی انجام داده‌اند، نرسیده‌اند، ولی موضوع همچنان در دست بررسی است و اگر تخلفی احصا شود حتما برخورد خواهد شد. او عنوان کرد: با قاطعیت می‌توانم بگویم که بالای ۹۹ درصد ترافیک داخلی احصا و به اپراتورها برای نیم بها شدن اعلام شده و اپراتورها نیز بر این اساس عمل می‌کنند. در فهرست اعلامی سرویس‌های VOD، پخش آنلاین و سرویس‌هایی اینچنینی نیز قرار دارد که ترافیکشان هم نیم‌بها محاسبه می‌شود. فلاح در واکنش به بررسی ساترا و اثبات تخلف در این زمینه از سمت اپراتورها اعلام کرد: ساترا اگر در این زمینه مصادیقی دارد باید به ما اعلام کند. همچنین او در مورد راه‌اندازی سایت ثبت تخلف در مورد محاسبه ترافیک در سایت ساترا، اعلام کرد که تنها سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بر اساس قانون وظیفه نظارت بر عملکرد اپراتورهای ارتباطی را دارد. رییس رگولاتوری از کاربران خواست در صورت برخورد با سرویس‌های داخلی که هنگام استفاده از آنها ترافیکشان به جای داخلی، خارجی محاسبه می‌شود شکایتشان را از طریق سامانه ۱۹۵ ثبت و پیگیری کنند.