سنگ‌اندازی در مسیر منافع ملی

علی قنبری

حوادث دیروز مجلس و واکنش تند نمایندگان بعد از تدبیری که دولت برای حفظ مناسبات ارتباطی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پیش گرفت، بازتاب‌های فراوانی در رسانه‌های گروهی و شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرد. مردم کوچه و بازار این روزها از خود می‌پرسند، چرا در شرایطی که مقاومت‌های ایران در مواجهه با زیاده‌خواهی‌های امریکا در حال ثمر دادن است و امکان فروریختن دیوار تحریم‌های اقتصادی وجود دارد، نمایندگان به جای منافع ملی در حال پیگیری منافع جناحی و گروهی هستند و در مسیر برنامه‌ریزی‌های منطقی دیپلماسی سنگ‌اندازی می‌کنند. واقع آن است که مسائل سیاسی بسیار ظریف و حساس و دقیق هستند و می‌بایست با حوصله، تدبیر و خردورزی با آنها روبه‌رو شد، اما نحوه واکنش‌های برخی نمایندگان مجلس یازدهم به گونه‌ای است که رنگ و بویی از تعامل، عقلانیت و رویکردهای کارشناسی در تصمیمات آنها مشاهده نمی‌شود. به هر حال از منظر تاریخی، ملت ایران توانسته فشارهای فزاینده بدخواهان کشور بعد از خروج ترامپ از برجام را پشت سر بگذارد، اما امروز که زمان چیدن میوه‌های مقاومت ملت ایران در برابر تحریم‌ها از راه رسیده و شرایط خوبی پیرامون ایران قرار دارد، رفتارهایی در پیش گرفته می‌شود که ایران را از استیفای منافع پایدارش دور می‌کند. باید بدانیم، احیای برجام و پایان بخشیدن به تحریم‌ها نیازمند تعامل و هماهنگی مجموعه ارکان کشور در سطوح و بخش‌های مختلف است. بدون ایجاد این هارمونی، دولت یا مردان دیپلماسی کشور به تنهایی قادر نخواهند بود، منافع حداکثری کشور را در خصوص پایان دادن به تحریم‌های اقتصادی و... تامین کنند. در این شرایط از ساختار تقنینی کشور انتظار می‌رود که با  حوصله بیشتر و رویکردهای کارشناسی افزون‌تر، برنامه‌ریزی برای پایان دادن به تحریم‌های اقتصادی را در دستور کار قرار دهند، نه اینکه در مسیر برنامه‌ریزی‌های دستگاه دیپلماسی کشور سنگ‌اندازی کنند. در شرایط فعلی با توجه به اینکه دولت ضمن اجرای قانون مجلس، توانسته با ظرافت، منفذ لازم برای مسیر تعامل سه ماهه با آژانس انرژی اتمی را باز نگه دارد، نباید به گونه‌ای واکنش نشان داده شود که تلاش‌های مسوولان کشور بی‌اثر شود. به هر حال اقتصاد و معیشت ایران طی سالیان اخیر آسیب‌های فراوانی را از تحریم‌های اقتصادی متحمل شده است. این تحریم‌ها باعث شده تا روند سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های بنیادین کشور با اخلال مواجه شود. اقتصاد ایران در حوزه‌های تجهیزات نفتی، حمل و نقل هوایی، تجهیزات صنعتی، فناوری‌های نوین و... نیازمند جذب سرمایه و بهبود زیرساخت‌ها است. این سرمایه‌گذاری‌ها باید انجام شود تا فضای تولید و کسب و کار کشور وزش نسیم رونق را احساس کند. نباید فراموش کرد، فشار اصلی تحریم‌های اقتصادی کشور بر دوش مردمی قرار دارد که این روزها در تامین مایحتاج ضروری زندگی، مسکن، آموزش و... با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو شده‌اند. به خاطر این مردم و برای بهبود وضعیت زندگی آنها باید به سمت بهترین تصمیم و بهترین دستاوردها گام برداشت. شاخص‌های اقتصادی کشور از جمله تورم فزاینده، کاهش درآمد سرانه، رشد فقر مطلق، بیکاری و...به دلیل تحریم‌های اقتصادی با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو شده است. هرچند در سوی مقابل هم ایران، توانسته استقلال خود را حفظ کند و در زمینه فناوری‌های نظامی دستاوردهایی را کسب کند، اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند باید راهکاری را برگزید که ایران در عین حفظ استقلال و دستاوردهای نظامی در بخش‌های اقتصادی و معیشتی نیز به مطالبات مردمش پاسخ دهد. تجربه کشورهایی که بدون توجه به شاخص‌های اقتصادی، معیشتی و اجتماعی تلاش کرده‌اند در زمینه علوم و فنون نظامی پیشرفت‌های چشمگیری کسب کنند، نشان می‌دهد که برای موفقیت باید به اقتصاد و قدرت نظامی و راهبردی به یک اندازه اهمیت داد. در واقع این دو مقوله مانند دو بال پیکری‌اند که به دنبال اوج گرفتن و صعود است. با این توضیحات معتقدم زمانی که مردان دیپلماسی کشور در کارزار مهم استیفای منافع کشور در مواجهه با قدرت‌های جهانی قرار دارند، در داخل کشور باید هماهنگی و تعامل و همراهی وجود داشته باشد تا تضاد و تعارضی در خصوص راهبرد ایران در پهنه مناسبات جهانی مشاهده نشود. البته معتقدم مقامات ارشد کشور نسبت به موضوع کاملا احاطه دارند و متوجه اهمیت اتخاذ راهبردهای معقول هستند و تلاش خواهند کرد در مسیر استیفای منافع ملی گام بردارند.