آیا می‌توانیم روی صلح قیمت بگذاریم؟

مترجم: امیررضا قطبی

یک مطالعه می‌گوید «بله». هر سال در جهان بیش از 14 تریلیون دلار صرف مخاصمات و خشونت می‌شود.

- یعنی نفری 5 دلار در روز. 

- مطالعات نشان می‌دهد که صلح سعادت، تورم کمتر و اشتغال بیشتر می‌آورد.

- تنها با  2درصد کاهش مخاصمات به اندازه بودجه کمک مالی جهانی صرفه‌جویی می‌شود. 

- تشویق دولت‌ها به افزایش صلح، به خصوص در دوران کرونا. 

صلح چقدر می‌ارزد؟

به عبارت دیگر جهان در نبود مخاصمات مسلحانه چقدر صرفه‌جویی می‌کند؟ به گفته موسسه اقتصاد و صلح حدود 4/14 تریلیون دلار در 2019. یعنی تقریبا نفری 5 دلار در روز. طبق بانک جهانی 689 میلیون نفر (بیش از 9 درصد جمعیت جهان) با کمتر از 90/1 دلار در روز زندگی می‌کنند. این تاثیر احتمالی صلح را نشان می‌دهد.  بیش از 10 درصد تولید ناخالص ملی جهان برای مهار، پیشگیری و مدیریت نتایج خشونت استفاده می‌شود. علاوه بر 4/1 میلیون مرگ خشن در سال، مخاصمات مانع توسعه اقتصادی و باعث بی‌ثباتی، افزایش نابرابری و کاهش نیروی انسانی می‌شود. 

هزینه خشونت

به عنوان درصد تولید ناخالص ملی: 

صلح خیلی زیاد 4 درصد

صلح زیاد  5 درصد

صلح متوسط  7 درصد

صلح کم 10 درصد

صلح خیلی کم 26 درصد

طبق گزارش 2021 «ارزش اقتصادی صلح» این موسسه، برای هر نفر کشته در مخاصمات خشن، 40 برابر آن زخمی می‌شوند. 10 کشور خشن جهان تا  59 درصد تولید ناخالص ملی خود را صرف نتایج خشونت می‌کنند. 

جایی برای امیدواری

اما همه‌چیز سیاه نیست. با صلح‌آمیز شدن برخی نقاط جهان، تاثیر اقتصادی خشونت در 2019 برای دومین سال پی‌درپی کاهش یافت. 

بین 2018 و 2019 هزینه جهانی 64 میلیارد دلار کاهش یافت، با وجود آنکه هنوز 2/1 تریلیون دلار بیشتر از 2012 بود. در 2019 در پنج منطقه جهان هزینه‌ها افزایش یافت. بزرگ‌ترین افزایش در امریکای مرکزی و کاراییب بود (3/8 درصد به دلیل بالا رفتن قتل).  سوریه، که درگیر جنگ داخلی است، بیشترین تاثیر اقتصادی را داشت و نزدیک 60 درصد تولید ناخالص ملی خود را به خاطر مخاصمه از دست داد. دوم افغانستان (50 درصد) و سوم سودان جنوبی (46 درصد) .  این گزارش رابطه مستقیمی بین صلح و سعادت ترسیم می‌کند. از 2000 به بعد، رشت تولید ناخالص ملی کشورهای صلح‌آمیز بیشتر از کشورهای خشن بوده است. 

«این تفاوت مهم است و نشان‌دهنده 30 درصد تولید ناخالص ملی بیشتر طی 20 سال است». به علاوه، کشورهای صلح‌آمیز تورم و نرخ بیکاری کمتری دارند.  «تغییرات کوچک در صلح می‌تواند مزایای قابل توجه اقتصادی داشته باشد. برای مثال، کاهش  2 درصد در تاثیر جهانی خشونت تقریبا برابر است با کل کمک‌های مالی توسعه خارجی در 2019».  به علاوه، کل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جهان تنها 10 درصد تاثیر اقتصادی خشونت را جبران می‌کند. حکومت‌های استبدادی به‌طور میانگین 11 درصد تولید ناخالص ملی خود را به خاطر هزینه‌های خشونت از دست داده‌اند، در حالی که در کشورهای دموکراتیک این رقم 4 درصد است.  این فاصله با گذشت زمان بیشتر شده است. از 2016 به بعد، کشورهای دموکراتیک هزینه خشونت را 16 درصد کاهش داده‌اند، در حالی که در کشورهای استبدادی 27 درصد افزایش یافت است. 

این گزارش از 18 شاخص اقتصادی برای بررسی هزینه خشونت استفاده می‌کند. سه شاخص اول مخارج نظامی (9/5 تریلیون دلار در جهان در 2019)، هزینه امنیت جهانی (9/4 تریلیون دلار) و قتل هستند. 

صلح سعادت می‌آورد

این فرمول تاثیر ضربدری هم دارد. با افزایش صلح، می‌توان هزینه‌های مهار خشونت را صرف فعالیت‌هایی کرد که باعث توسعه می‌شوند و مزایای مالی و اجتماعی دارند. «بهبود اقتصاد به افزایش صلح بستگی دارد. بنابرین دولت‌ها باید جهت افزایش صلح، به خصوص در دوران کرونا که باعث کاهش فعالیت اقتصادی شده است، تلاش کنند.»

به گفته این موسسه مزایای «صلح مثبت» از «صلح منفی» که صرفا نبود خشونت یا ترس از آن است، بیشتر است. «صلح مثبت» شامل تقویت افکار، موسسات و ساختارهای لازم برای ایجاد و پایداری جوامع مسالمت‌آمیز می‌شود.  پایه یک جامعه «صلح مثبت» دولت کارآمد، محیط مناسب تجاری، پذیرش حقوق دیگران، روابط خوب با همسایگان، آزادی اطلاعات، نیروی زیاد انسانی، فساد کم و توزیع عادلانه منابع است.  گزارش انجمن اقتصاد جهانی در مورد «استفاده از بخش خصوصی برای صلح» شرکت‌ها را تشویق به پذیرش پتانسیل خود برای ایجاد صلح می‌کند. به گفته پیتر ساترلند، مدیر سابق گلدمن ساکس: «تجارت در یک جامعه موفق رونق پیدا می‌کند».

 منبع: انجمن اقتصاد جهانی