طرح جدید مجلس بورس را سامان می‌دهد؟

گروه بورس|

ریزش‌ و نزول‌های اخیربازارسهام موجب شده که طرح تحقیق و تفحص از بازار سرمایه در دستور کار مجلس قرار بگیرد. با وجود لزوم بهبود وضعیت شاخص بورس و جبران زیان سهامداران، به نظر اغلب کارشناسان اقتصادی ورود مجلس به این موضوع می‌تواند نتیجه معکوس و تاثیر منفی بر معاملات داشته باشد، زیرا بورس خاطره خوبی از دخالت‌ها ندارد.

سیدناصر موسوی لارگانی، عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی چندی پیش در صفحه توییتر خود با اشاره به تصویب طرح تحقیق و تفحص از بورس در کمیسیون اقتصادی مجلس از طرح تحقیق و تفحص از بازار سرمایه خبر داد و نوشت: مطابق وعده طرح تحقیق و تفحص ۵۰ نماینده از بورس در هفت محور در کمیسیون اقتصادی تصویب شد.رشد حبابی شاخص، علت تشویق ‌به حضور مردم در بورس بدون آموزش، گرانفروشی سهام، فروش سهام کاغذی، سرنوشت پول‌ها و رانت حاصله از محورهای مهم طرح است.در این راستا تدوین طرح استقلال بورس از دولت را آغاز کرده‌ایم. همچنین جهت روشن شدن وقایع رخ داده در بورس، بررسی رانت‌ها و مفاسد رخ داده و حمایت از حقوق سهامداران طرح‌ تحقیق و تفحص از بورس هم با امضای ۵۰ نماینده تدوین و در کمیسیون اقتصادی تصویب و به زودی در صحن علنی مطرح می‌شود.

محسن علیزاده، عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس درگفت‌وگوی روزگذشته خود با اشاره به طرح تحقیق و تفحص مجلس از بازار سرمایه می‌گوید: موضوع تحقیق و تفحص از بازار سرمایه مربوط به ماه گذشته نیست بلکه برای چند ماه گذشته است که بارها قرار بود این موضوع به اجرا در‌آید.حدود چهار ماه گذشته درخواست تحقیق و تفحص از بازار سرمایه از سوی تعدادی از نمایندگان مجلس در کمیسیون اقتصادی تصویب شد.

علیزاده لازمه شکل‌گیری طرح تحقیق و تفحص را ثبت درخواست در کمیسیون عنوان کرده و می‌گوید: هیات رییسه باید بعد از ثبت درخواست، آن را به کمیسیون تخصصی ارجاع دهد که در نهایت بعد از بررسی، تایید و اخذ رای جهت تصویب، اقدامات لازم برای انتقال به صحن در دستور کار قرار گیرد.تحقیق و تفحص مجلس از بورس، زمانی مطرح شد که بازار در مدار صعودی قرار داشت اما برای جلوگیری از ریزش بازار این موضوع مطرح نشد و اجرای آن به زمانی دیگر موکول شد.

وی اظهار می‌کند: اکنون بررسی بودجه در صحن مجلس قرار دارد، به همین دلیل دستورالعمل دیگری مورد بررسی قرار نمی‌گیرد، اما تحقیق و تفحص مجلس از بورس جزو نخستین دستورالعمل‌هایی است که بعد از بودجه در صحن مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرد.تحقیق و تفحص زیادی در دستور کار قرار دارد که اکنون تحقیق از بورس در اولویت کاری مجلس قرار دارد.

با یک نگاه کلی و بررسی وضعیت چندساله بازار سرمایه می‌توان گفت که بورس با دخالت‌ها از بین می‌رود و ماهیت واقعی خود را از دست می‌دهد. بورس یک بازار کاملا شفاف است که این روزها با دخالت‌های مکرر مسوولان و بدنه دولت آرام آرام ماهیت خود را از دست می‌دهد و به یک بازار جدید و بدون اعتماد مردمی تبدیل می‌شود.

دخالت‌ها باعث می‌شود که میزان اعتماد و استقلال در بازار سرمایه از بین برود و سهامداران از بازار خارج شوند. هنوز این طرح آغاز نشده اما بسیاری از سهامداران به علت زیان عمده و دخالت‌های مکرر مسوولان از بورس خارج و وارد بازارهای موازی از جمله ارزهای دیجیتال شده‌اند که این موضوع می‌تواند به بدنه سرمایه‌گذاری در کشور صدمه وارد کند.

به‌طورکلی سازمان بورس باید یک متولی داشته باشد تا از مشکلات پیش آمده جلوگیری شود و سهامداران نسبت به این بازار اعتماد داشته باشند.

   تحقیق و تفحص تیغ دو لبه برای بازارسرمایه

یکی از کارشناسان بازارسرمایه با اشاره به طرح تحقیق وتفحص در بورس می‌گوید: تحقیق و تفحص از بازار سرمایه تیغی دو‌لبه است، زیرا سازمان بورس به عنوان سازمان و نهاد تخصصی تلقی می‌شود که از جایگاه خاصی برخوردار است و باید به‌طور حتم این جایگاه را حفظ کند.اظهارنظر دستگاه‌های دیگر در زمینه عملکرد سازمان بورس سبب ایجاد لطمه در استقلال و عملکرد سازمان بورس خواهد شد و می‌تواند تاثیرگذار بر روی معاملات بازار سهام باشد.

این کارشناس بازارسرمایه تاکید می‌کند: ریاست جدید و مدیران سازمان بورس باید اقدام‌های موثر و سازنده درون سیستمی را آغاز و ضمن ارزیابی ساختار مجموعه سازمان بورس به یک نظام تحول اداری بیندیشند، زیرا در مدت کمتر از یک‌سال سازمان بورس سه مدیر به خود دیده است اما مشکلات همچنان باقیست و باید اقدامی انجام شود تا این سازمان به جای نمایندگان مجلس کار تحقیق و تفحص را انجام دهند.مذاکراتی در چند وقت گذشته با عضو هیات رییسه مجلس انجام و در این جلسه مطرح شد که سهامداران به دنبال ضرر و زیان‌های سنگینی که از افت شاخص بورس تجربه کردند، خواستار رسیدگی نمایندگان مجلس به وضعیت بازار سرمایه شدند و این امر باعث شد تا مجلس به دنبال اجرای طرح تحقیق و تفحص از بازار سرمایه باشد.

وی ادامه می‌دهد: سازمان بورس باید در این زمینه فعالیت مستمری داشته باشد و حرکتی را انجام دهد که مانع از ضرر و زیان‌های سهامداران شوند.نمایندگان مجلس از اهرمی برخوردارند که می‌توانند از وزیر به عنوان رییس شورای عالی بورس طرح سوال کنند، حتی در چند وقت گذشته این موضوع در مجلس به اجرا در آمد اما نمایندگان مجلس از جواب‌های داده شده از سوی وزیر اقتصاد اقناع نشدند.نمایندگان مجلس خواستار بهبود و بررسی شرایط خاص بازار سرمایه توسط وزیر اقتصاد و مسوولان مربوطه بودند اما به دلیل برخی از سهل‌انگاری‌های انجام شده مجبور شدند طرح تحقیق و تفحص را در دستور کار قرار دهند تا برای پاسخگویی مطالبات سهامداران از اهرم‌های خود استفاده کنند.

این کارشناس بازارسرمایه می‌گوید: مردم در چند وقت اخیر ضرر و زیان‌های سنگینی را متحمل شدند، این موضوع باعث ایجاد عدم اطمینان و کاهش ارزش معاملات در بازار شده است.این مسائل دست به دست هم دادند تا نمایندگان تصمیمی را در مجلس در خصوص تحقیق وتفحص از سازمان بورس واوراق بهادار اتخاذ کنند.در چند وقت گذشته دخالت برخی عوامل برون سازمانی را در بورس شاهد بودیم که نه تنها مثبت نبود بلکه زمینه روند نزولی بازار را فراهم و سبب خروج سرمایه‌ها از این بازار شد.

    بازارسرمایه در هفته‌ای که گذشت

در هفته‌ای که گذشت اخبار مهمی بر روی بازار سرمایه تاثیر گذاشتند که برخی از آنها بدین شرح است.

محمد علی دهقان دهنوی، سخنگوی شورای عالی بورس با اشاره به اینکه خط دیگر مواجهه، تعادل بین معیشت و کنترل شیوع ویروس کرونا بود، افزود: بر اساس مسوولیت‌های اجتماعی نماد‌های کرونا یک و کرونا دو در بازار سرمایه بازگشایی شدند و به واسطه این دو نماد، منابع قابل توجهی جمع‌آوری و برای مقابله با ویروس کرونا به نهاد‌های مربوط اهدا شد. دهقان دهنوی ادامه داد: فروش سهام عدالت بستر دیگری بود که در بازار سرمایه فراهم شد. تا امسال امکان بهره‌برداری از این دارایی با ارزش، وجود نداشت و این فرصت فراهم شد تا برخی از خانواده‌ها که تحت فشار اقتصادی قرار داشتند برای عبور از شرایط سخت از این فرصت استفاده کنند. البته به عموم مردم توصیه می‌کنم سهام عدالت را به عنوان یک سرمایه حفظ کنند و تلاش می‌شود این دارایی با ارزش در دست خانواده‌ها باقی بماند.

بهادر بیژنی، مشاور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در امور بین‌الملل در همایش تامین مالی بین‌المللی بر اولویت بین‌المللی شدن بازار سرمایه ایران تاکید کرد. بیژنی در این خصوص عنوان کرد: سازمان بورس به عنوان عضو اصلی در نهادهای بین‌المللی نظیر آیسکو و هیات خدمات مالی اسلامیIFSحضور دارد و از این طریق تعامل سازنده‌ای با جهان برقرار کرده است. همچنین این سازمان در نهادهای قانونگذار بازار سرمایه کشورهای کومسک حضوری فعال داشته و رییس کارگروه سواد مالی، نایب‌رییس کارگروه توسعه بازار و عضو عادی دو کارگروه دیگرآن است.

محمدرضا معتمد، معاون سازمان بورس با بیان اینکه هلدینگ شرکت‌های غیر بورسی حاضر در سهام عدالت به زودی تشکیل می‌شود، گفت: در حال حاضر اعضای هیات موسس این شرکت از طریق سازمان خصوصی‌سازی برای تایید صلاحیت حرفه‌ای معرفی شده‌اند. معاون نظارت سازمان بورس گفت: فرایند انتقال سهام ۱۳ شرکت در این هلدینگ بعد از تشکیل هلدینگ آغاز می‌شود و پس از آن افزایش سرمایه هلدینگ انجام می‌شود که سهام این هلدینگ متعلق به همه ۴۹ میلیون سهامدار عدالت خواهد بود.

جعفر قادری، نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: دخالت‌های غیر ضروری در بورس مفید نیست، من مخالف این طرح بودم، هر چند تحقیق و تفحص هم مشکلی در عملکرد بازارسرمایه ایجاد نمی‌کند، بلکه حتی معتقدم به افرادی که در تلاش برای تخریب اعتماد در سرمایه‌گذاران هستند، ثابت می‌کند این بازار عملکردی اصولی دارد. در حال حاضر تلاش‌های زیادی برای متهم کردن بازار سرمایه به نبود شفافیت وجود دارد. در صورتی که زیرساخت‌ها و ابزارهای نظارتی دقیقی که در بازار سرمایه وجود دارد و شفافیت معاملات، به ایجاد اطمینان و اعتماد در بازار سرمایه کمک کرده و خواهد کرد.

غلامرضا ابوترابی، مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه گفت: تمامی اقساط صکوک اجاره آموزش و پرورش و مبلغ اصل اوراق با هماهنگی‌های صورت گرفته بین وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه کشور در مواعد مقرر پرداخت شده و دوشنبه ۴ اسفند پس از طی تشریفات قانونی مالکیت اردوگاه شهید باهنر با همکاری معاونت حقوقی وزارت آموزش و پرورش و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سایر مراجع ذی صلاح به وزارت آموزش و پرورش انتقال یافت.

نمایندگان مردم در خانه ملت، به دولت اجازه دادند تا از ظرفیت بازارسرمایه به منظور اجرای پروژه‌های عمرانی استفاده کند. عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با اشاره به اینکه توقف پروژه‌ها و به بهره‌برداری نرسیدن آنها موجب افزایش طلب پیمانکاران شده است، گفت: استفاده از بازار سرمایه، ظرفیت جدید و مناسبی بوده، اگر از این منابع راکد استفاده کنیم، عواید بسیار زیادی به همراه دارد.

محمد مهدی مومن زاده، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری سامان مجد با تشریح مدل‌های تامین مالی در آثار هنری، گفت: نخست باید ببینیم تأمین مالی در چه حالتی مطلوب است و ما به چه نوع تأمین مالی مطلوب می‌گوییم. همچنین باید بدانیم نظام اقتصادی و نهادهای مالی باید چه سمت و سویی را در نظر بگیرند تا به یک تأمین مالی مطلوب برسند. باید بدانیم ویژگی‌های تأمین مالی مطلوب چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد. به گفته محمد مهدی مومن زاده، نظارت چند لایه‌ای در بازارسرمایه سبب شده است تا طرح‌هایی که از شرایط مناسبی برخوردارند، به‌طور مناسبتری تأمین مالی شوند.

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، ایجاد صفحه مجازی در شبکه‌های اجتماعی در خصوص سهام عدالت را تکذیب کرد و نسبت به کلاهبرداری از سهامداران هشدار داد. شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: پیرو ایجاد صفحات مجازی در شبکه‌های اجتماعی با عنوان «سهام عدالت»، به اطلاع سهامداران محترم می‌رساند این شرکت هیچ گونه کانال یا گروه خبری مجازی در شبکه‌های اجتماعی در خصوص «سهام عدالت» ندارد و سهامداران می‌بایست نسبت به اهداف سوء اینگونه صفحات مجازی که شائبه کلاهبرداری، سواستفاده از اطلاعات هویتی و ... را ایجاد می‌کند مطلع و آگاه باشند.

سازمان بورس و اوراق بهادار به منظور اطلاع از دیدگاه‌های فعالان بازارسرمایه در خصوص بخشی از ریزساختارهای بازارسرمایه اقدام به انجام نظرسنجی تخصصی جهت اطلاع از دیدگاه‌ها در خصوص «پیش‌بینی سود» کرد. در این نظرسنجی از روش ارسال و دریافت پیامک استفاده شده است. از دو جهت، این روش انتخاب شده است: دلیل نخست آنکه اعتبار نظرسنجی مبتنی بر اظهارنظر فعالان کارشناس بازار سرمایه است و دلیل دوم چند مرحله‌ای بودن نظرسنجی است. این دو خصوصیت از طریق نظرسنجی عمومی به شیوه‌های مرسوم در شبکه‌های اجتماعی قابل انجام نبوده است. گیرندگان پیامک سه روز مهلت داشتند تا به سوالات پاسخ دهند. از بین گیرندگان پیامک تعداد ۴۲۷ نفر به سوالات جواب دادند.