توافق با ایران موقت است

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آغاز نشست شورای حکام در بخشی از سخنرانی‌اش، گزارشی از همکاری ماه‌های اخیر میان ایران و آژانس ارایه داد. پایگاه اینترنتی آژانس متن سخنرانی رافائل گروسی مدیرکل این نهاد بین‌المللی را در آغاز نشست منتشر کرد که در بخشی از آن به فعالیت‌های اخیر آژانس در ایران و همکاری‌هایی که بین ایران و این نهاد انجام گرفته، اشاره شده است.  گروسی در سخنرانی‌ آغازینش در شورای حکام گفت: گزارش من درباره راستی‌آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دربرگیرنده فعالیت‌های ما در چند ماه اخیر در زمینه راستی‌آزمایی و نظارت بر اجرای تعهدات هسته‌ای ایران در برنامه جامع اقدام عمل مشترک (برجام) است. از زمان گزارش فصلی پیشینم به بعد، ۱۱ گزارش که شامل اطلاعات به روز رسانی‌شده درباره این فعالیت‌ها بود، منتشر کرده‌ام. این گزارش‌ها نشان‌دهنده تحولاتی قابل توجه درباره برنامه ایران طی چند ماه گذشته هستند. او ادامه داد: در ۱۵ فوریه ۲۰۲۱ ایران به آژانس اطلاع داد که «اقدامات داوطلبانه شفاف‌سازی را چنان که در برجام مقرر شده است» از جمله مقررات پروتکل الحاقی و دستورالعمل ۳.۱ اصلاح شده مقررات متمم توافق پادمانی ایران را در ۲۳ فوریه ۲۰۲۱ متوقف می‌کند. من پیش‌تر اطلاع داده بودم که متوقف کردن یا محدود ساختن فعالیت‌های راستی‌آزمایی و بازرسی آژانس در این مرحله، تاثیری جدی بر توان آژانس در زمینه گزارش دادن اجرای تعهدات ایران خواهد گذاشت. مدیرکل آژانس در ادامه سخنرانی‌اش مطرح کرد: در ۲۱ فوریه ۲۰۲۱ در تهران با علی اکبر صالحی معاون رییس‌جمهور ایران و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه درباره پیدا کردن راهکاری که مورد موافقت دو طرف بوده و تداوم فعالیت‌های ضروری راستی‌آزمایی آژانس را ممکن بسازد، مذاکراتی داشتم. همانطور که اعلام شد، توانستیم به یک تفاهم‌ دو طرفه موقت در زمینه  فعالیت‌های فنی برسیم. مفاد این تفاهم‌نامه به گزارشم ضمیمه شده است. مایلم تاکید کنم که این یک تفاهم‌نامه فنی موقت و سازگار با قوانین ایران است. این تفاهم‌نامه همچنین آژانس را قادر می‌سازد که به راستی‌آزمایی و بازرسی کامل تعهدات هسته‌ای ایران تحت برجام و اینکه چه زمانی ایران اجرای این تعهدات را از سر خواهد گرفت، ادامه بیابد. گروسی همچنین بیان کرد: گزارشی نیز درباره توافق پادمانی ان.پی.تی با ایران منتشر کرده‌ام. در این گزارش متذکر می‌شوم که طبق بند ۳۹ توافق پادمانی، مقررات متمم نمی‌توانند به‌طور یک جانبه اصلاح شوند. بنابراین، لازم است که ایران به اجرای دستورالعمل اصلاح شده ۳.۱ مقررات متمم این توافق ادامه دهد. انجام ندادن این کار، با تعهدات ایران در مقررات متمم توافق پادمانی ایران مغایر خواهد بود. مدیرکل آژانس اظهار کرد: وجود ذرات چندگانه اورانیوم طبیعی با منشأ فعالیت انسانی از جمله ذرات تحول یافته ایزوتوپی در مکانی که توسط ایران اعلام نشده بود، آشکارا نشان می‌دهد که مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده به مواد هسته‌ای در این محل وجود داشته است. ایران با گذشت ۱۸ ماه، توضیحات لازم، کامل و معتبر از نظر فنی را درباره وجود این ذرات ارایه نداده است. آژانس به خاطر عدم ارایه شدن توضیحات معتبر فنی از سوی ایران، درباره مواد هسته‌ای اعلام نشده‌ای که ممکن بوده است در این محل اعلام نشده وجود داشته باشد و اینکه این نوع مواد هسته‌ای هنوز تحت توافق پادمانی ایران گزارش نشده است، عمیقا نگران است. او بر اظهاراتش افزود: ایران درباره سه محل دیگر که هیچ کدامشان به آژانس اعلام نشده بودند، به هیچ یک از سوال‌های آژانس درباره وجود احتمالی مواد هسته‌ای در این محل‌ها پاسخ نداده است. در نتایج نمونه‌گیری‌های محیطی که در سال ۲۰۲۰ از دو مورد از این محل‌ها انجام شد، اورانیوم طبیعی با منشأ فعالیت انسانی کشف شد. در ماه گذشته، نتایج و سوال‌های مربوطه‌مان را به ایران منتقل کردیم.