یک گام تا پایان ماراتن قانون بودجه 1400
رییس مجلس شورای اسلامی، زنگ پایان جلسه علنی روز یکشنبه مجلس را به صدا درآورد و زمان برگزاری جلسه بعدی مجلس را صبح یکشنبه ۲۴ اسفندماه اعلام کرد. به این ترتیب ماراتن بررسی لایحه بودجه 1400 یک گام دیگر به پایان خود نزدیک شد و حالا تنها تایید شورای نگهبان باقی مانده تا قانون بودجه برای اجرا، ابلاغ شود. هرچند از همان ابتدا نیز به نظر می‌رسید شرایطی که بر بودجه سال آینده حاکم است، خاص و پیچیده خواهد بود اما کمتر تحلیل‌گری حدس می‌زد که شرایط تا به این حد پیچیده شود. مجلس یازدهم که از نظر سیاسی اختلاف نظر قابل توجهی با دولت دوازدهم دارد، در حالی نخستین سال بررسی بودجه را تجربه کرد که دولت روحانی نیز به سال پایانی خود رسیده و لایحه‌ای را به مجلس تقدیم کرده که عملا اجرای نیمی از آن به دولت آینده منتقل خواهد شد و مرداد ماه سال آینده دولت جدید باید بودجه‌ای را اجرا کند که دولت روحانی و مجلس یازدهم آن را نهایی کرده‌اند. در مسیر بررسی بودجه نیز برخی موانع وجود داشت که در سال‌های گذشته لااقل پیچیدگی‌های امروز را نداشت. بودجه در حالی در آذر ماه امسال تحویل مجلس شد که یک ماه قبل از آن جو بایدن رقیب ترامپ در انتخابات امریکا پیروز شده بود. بایدن در برنامه‌های انتخاباتی خود بارها از خروج ترامپ از برجام انتقاد کرد و وعده داد در صورت رسیدن به کاخ سفید به این توافق باز می‌گردد. تحت تاثیر این شرایط بود که دولت لایحه را با پیش بینی فروش 2.3 میلیون بشکه نفت در روز تحویل داد و همین موضوع به چالشی جدی در مسیر تصویب بودجه بدل شد. در عین حال شیوع ویروس کرونا و تاثیرات آن بر اقتصاد ایران نیز دیگر چالشی بود که بودجه با آن مواجه شد. آنچه که این فرآیند را پیچیده‌تر کرد اقدام عجیب مجلس در جریان بررسی بودجه بود. مجلس از نیمه آذر که لایحه را تحویل گرفت تا نیمه بهمن ماه آن را چکش کاری کرد اما در نهایت کلیات بودجه را رد کرد تا دولت مجبور شود در دو هفته لایحه‌ای جدید را به مجلس برساند. پس از این اتفاق در چرخشی عجیب مجلس ناگهان به طرح‌های دولت روی خوش نشان داد و در گام نخست کلیات را تصویب کرد و در نهایت روز گذشته تمام بررسی‌ها را به پایان رساند تا طرح برای نهایی شدن به شورای نگهبان برسد. در صورتی که این شورا ایراد جدی به لایجه وارد نکند، می‌توان امیدوار بود که قانون بودجه پیش از پایان سال نهایی شود و دولت امکان ابلاغ آن را از ابتدای فروردین داشته باشد.
باقر قالیباف رییس مجلس در پایان بررسی‌های بودجه اعلام کرد: جا دارد از همه همکاران نماینده تشکر کنم. این عزیزان در این مدت به صورت شبانه‌روزی چه در صحن و چه در کمیسیون‌های تخصصی زحمت کشیدند. نمایندگان در حوزه محرومیت‌زدایی، اشتغال و تولید، انضباط و شفافیت مالی تا جایی که مقدور بود به سمت عدالت حرکت کردند. ما در بحث کالاهای اساسی، نهاده‌های کشاورزی و دامی، بهداشت و سلامت با ارز ۴۲۰۰ تومانی با دولت همکاری خوبی داشتیم و بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ را به پایان رساندیم. این لایحه به شورای نگهبان ارسال خواهد شد و نتیجه آن را می‌بینیم. قالیباف در پایان جلسه از خانواده‌های نمایندگان مجلس، فقهای و حقوق‌دان‌های شورای نگهبان، مسوولان سازمان برنامه و بودجه، هیات دولت، معاونت قوانین مجلس، اداره کل کمیسیون‌های صحن، دبیران صحن، مرکز پژوهش‌های مجلس، دیوان محاسبات، مجمع تشخیص مصلحت نظام، معاونت اجرایی، معاونت نظارت، اداره کل دفاتر نمایندگان، تدارکات و خدمات مجلس، نیروی انتظامی حاضر در صحن،
دست اندرکاران رادیو فرهنگ، روابط عمومی امور خبری و همه خبرنگاران خبرگزای‌های رسمی و سایت‌های خبری تقدیر و تشکر کرد.
مصوبات یارانه‌ای مجلس در روز آخر
در ساعات پایانی کار روی لایحه بودجه، نمایندگان به سراغ هدفمندی یارانه‌ها رفتند و در این زمینه مصوباتی را نهایی کردند. با وجود آنکه در هفته‌های ابتدایی بررسی لایحه، نمایندگان از طرح‌های جدی خود برای تغییر در روند پرداخت یارانه از سوی دولت گفتند و حتی اعلام کردند که دیگر ارز 4200 تومانی پرداخت نخواهد شد اما در پایان بررسی‌های بودجه به نظر می‌رسد که نمایندگان از این طرح خود نیز عقب‌نشینی کرده‌اند. رحیم زارع سخنگوی کمیسیون تلفیق اعلام کرد: ۳۲ هزار میلیارد تومان از محل هدفمندی یارانه‌ها برای احیای تولید، ایجاد اشتغال و کارآفرینی با اولویت استان‌های با نرخ بیکاری بالاتر و محروم‌تر در اختیار بانک‌های توسعه‌ای و تخصصی قرار می‌گیرد.
زارع با اشاره به قانون جهش تولید مسکن ادامه داد: براساس تصمیم مجلس بانک‌ها مکلف شدند ۳۶۰ هزار میلیارد تومان از محل منابع شان برای ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در روستاها و شهرهای کمتر از ۲۵ هزار نفر و ۸۰۰ واحد مسکونی در شهرهای کوچک و متوسط پرداخت کند. این عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، یادآور شد: مقرر شد ۱۹ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان از محل منابع هدفمندی یارانه‌ها برای محرومیت زدایی در استان‌های مختلف کشور با توجه به طرح آمایش سرزمینی و شاخص‌های محرومیت زدایی توزیع شود. سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰، با بیان اینکه ۲۵۰۰ میلیارد تومان برای آبرسانی به روستاهای محروم کل کشور از محل منابع هدفمندی یارانه‌ها تخصیص یافت، ادامه داد: بودجه به شورای نگهبان ارسال شد و در صورت ایراد از سوی شورای نگهبان، در جلسه شنبه هفته آینده کمیسیون تلفیق رفع می‌شود تا گزارش کمیسیون در این خصوص یکشنبه هفته آینده در صحن علنی مورد بررسی قرار گیرد. به این ترتیب مجلس لایحه مدنظر خود را به شورای نگهبان تحویل داد تا تایید این نهاد نیز گرفته شود. بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور از حیث منابع بالغ بر بیست و پنج میلیون و یکصد و هفده هزار و پانصد و یک میلیارد و هشتاد و یک میلیون ریال به شرح زیر است:
الف- منابع بودجه عمومی دولت از لحاظ درآمدها، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی و مصارف بودجه عمومی دولت از حیث هزینه‌ها و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی بالغ بر ۱۰ میلیون و ۵۸ هزار و ۶۳۹ میلیارد و ۲۷۲ میلیون ریال شامل:
۱- منابع عمومی بالغ بر ۹ میلیون و یکصد و هفت هزار و ۸۹۹ میلیارد و ۳۶۰ میلیون ریال
۲- درآمد اختصاصی وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی بالغ بر ۹۵۰ هزار و ۷۳۹ میلیارد و ۹۱۲ میلیون ریال
ب- بودجه شرکت‌های دولتی، بانک‌ها، موسسات انتفاعی وابسته به دولت از لحاظ درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار بالغ بر ۱۵ میلیون و ۶۴۷ هزار و ۶۵۰ میلیارد و ۴۶۶ میلیون ریال و از حیث هزینه‌ها و سایر پرداخت‌ها بالغ بر ۱۵ میلیون و ۶۴۷ هزار و ۶۰۵ میلیارد و ۴۶۶ میلیون ریال است.
بر اساس اعلام معاون پارلمانی رییس‌جمهور، در صورتی که شورای نگهبان در روزهای آینده لایحه را تایید کند، قانون بودجه در ابتدای فروردین برای اجرا، ابلاغ خواهد شد و به این ترتیب پس از فراز و نشیب‌های فراوان، کشور از ابتدای سال آینده با بودجه کامل کار خود را آغاز می‌کند.
