هدایت منابع بانکی به تولید
اولویتبندیها در شرایطی محقق میشود که بانک مرکزی بتواند استقلال کافی را داشته باشد و در برهههایی از سال با دستور دولت مجبور به چاپ اسکناس نباشد که طبیعتا رشد نقدینگی و تورم را به همراه خواهد داشت.
بانک مرکزی به عنوان نهاد مالی مهم کشور که وظایف و ماموریتهایی مهمی بر عهده دارد، شاید از حساسترین سازمانهای فعال در حوزه اقتصادی نیز باشد که در مدت اخیر با بی مهری مورد انتقاد و آماج حملات برخی افراد و گروهها قرار گرفت اما همچنان در تلاش است تا وظایف خود را به بهترین نحو ممکن اجرا کند. تورم و حفظ ارزش پول ملی از اصلیترین و مهمترین اولویتهای بانک مرکزی در سال جدید است که البته از سال گذشته هدفگذاری تورمی مورد توجه بانک مرکزی قرار گرفت و براساس آن مقرر شد تا خرداد ۱۴۰۰ نرخ تورم ۲۲ درصد با دامنه مثبت و منفی ۲ واحد درصد محقق شود. به گفته عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی، این هدفگذاری با بهرهگیری از ابزارهای سیاست پولی و نیز ارتقاء و تعمیق عملیات بازارباز تعیین شده است. او تورم را موضوع کلان اقتصادی میداند که با تصحیح سیاستگذاری اقتصادی هم در دولت و بودجه و هم در بخش سیاستگذاری پولی حاصل میشود.
تقویت و حفظ ارزش پولی ملی نیز یکی دیگر از وظایف مهم بانک مرکزی است که همواره مورد تاکید ویژه رهبر معظم انقلاب و همچنین رییسجمهوری قرار داشته و دارد و به گفته همتی تقویت ارزش پول ملی، با کنترل انتظارات و محدود کردن رشد نقدینگی از هر دو طریق: محدودکردن رشد پایه پولی و تداوم اقدامات اجرایی برای کاهش ناترازی بانکها و تنظیم و اعمال محدودیت درخلق نقدینگی بانکها از اولویتهای سال ۱۴۰۰ خواهد بود. مدیریت بازار ارز نیز یکی از پرچالشترین اقدامات و ماموریتهای بانک مرکزی بوده است که در شرایط سخت تحریمها و کاهش شدید فروش نفت ایران و همچنین منابع بلوکه شده در کشورهای دیگر، توانست با اجرای روشها و برنامههای مختلف نسبت به مدیریت ارزی کشور تا حد بسیاری موفق عمل کند. ارتقای ثبات بازار، مدیریت نوسانات، تلاش برای پیش بینی پذیر کردن روند نرخ ارز و سایر متغیرهای اقتصادی و تقویت اقدامات برای آزادسازی منابع مسدود ارزی در خارج از کشور یکی از اولویتهای سال جدید است که همتی به آن اشاره کرد. همچنین علاوه بر این اولویتبندیها، زمزمههایی مبنی بر رشد اقتصادی مثبت برای ایران در سال جدید نیز وجود دارد که در گزارش بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول به آن اشاره شده و همتی نیز در این باره گفته است: براساس مجموعه شاخصها و درغیاب شوک جدید به اقتصاد ایران، بهطور طبیعی سال ۱۴۰۰ با ثباتتر از سال ۱۳۹۹ است و احتمال غالب آن است که رشد اقتصادی تداوم یافته و تورم هم به مسیر بلندمدت خود برگردد. تمام این موارد و اولویتبندیها در شرایطی محقق میشود که بانک مرکزی بتواند استقلال کافی را داشته باشد و به عنوان نمونه در برهههایی از سال بنا به دستور دولت مجبور به چاپ اسکناس نباشد که طبیعتا رشد نقدینگی و تورم را به همراه خواهد داشت. بانک مرکزی زمانی میتواند بهترین عملکرد را داشته باشد که تنگناهای ارزی نیز رفع و دلارهای مسدود شده ایران در کشورهای دیگر آزاد شود. یکی از اهدف کلیدی امسال بانک مرکزی هدایت منابع بانکی به سمت تولید و رفع موانع پشتیبانی بانکها از تولید است.با نام گذاری سال ۱۴۰۰ توسط رهبر انقلاب به نام «تولید؛ پشتیبانیها، مانعزداییها»، چراغ راه فعالان اقتصادی در سال جدید همانند سالهای اخیر، بر محور تولید و رونق اقتصادی قرار گرفت. جایگاهی که نیازمند حمایت تمامی نهادها، وزارتخانهها و سازمانهای مرتبط در امر تولید برای تحقق شعار سال ۱۴۰۰ میباشد. اما بر هیچ کس پوشیده نیست که سوخت تولید با تزریق منابع مالی و نقدینگی میسر میشود. منابعی که در سالهای اخیر علاوه بر نظام بانکی، بازار سرمایه را نیز به میدان آورده است. اما منبع جدید بازار سرمایه در نبود برنامهریزی مناسب و کارشناسی، از هدف اولیه که تزریق منابع مالی به واحدهای تولیدی بود، فاصله گرفته است. در طرف دیگر، منابع بانکی قرار دارد که در روزهای کمفروغ بورس که نتیجه عدم برنامهریزی صحیح مدیران مرتبط است، تنها امید فعالان اقتصادی برای راهاندازی واحد تولیدی مدنظر و بهرهمندی از منابع مالی است.