نرخ بهره وضعیت بورس را برهم نمی‌زد
گروه بورس|
اگر وضعیت بازارسرمایه را از مردادماه سال 1399 تاکنون بررسی کنیم متوجه می‌شویم که شاخص در دو محدوه خاص توانایی رشد مجدد و بازگشت به روزهای طلایی خود را داشته اما؛ عملکرد بورس بازان و مسوولان اقتصادی کشور مانع این موضوع شده و در اولین ماه سال 1400 هنوز هم شاهد ریزش ادامه‌دار بازارسهام هستیم.
در این بین بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این نظرند که بانک مرکزی تاثیر بسزایی در ریزش‌های بورس داشته و یکی از مقصران نزول چند هزار واحدی بازار سرمایه بانک مرکزی است.
اگر بانک مرکزی نرخ سود سپرده‌های بانکی را افزایش دهد، تعمداً رشد اقتصادی را کند کرده است. این کار تاثیر شدیدی بر بازار بورس و سهام دارد، چراکه کاهش رشد اقتصادی منجر به کاهش رشد سودآوری و درنتیجه قیمت‌های پایین‌تر سهام می‌شود. از طرفی افزایش نرخ بهره باعث می‌شود سرمایه‌داران، دارایی‌های خود را به بانک منتقل کنند تا از این طریق سود بیشتری دریافت کنند و این باعث کاهش نقدینگی در بورس و رکود بازار سهام می‌شود. البته کاهش نرخ سود بانکی نیز بی‌اثر نیست و از نظر کارشناسان حوزه اقتصادی این کاهش در زمان نامناسبی انجام شد که موجبات استقبال سهامداران از سرمایه‌گذاری خرد در بانک‌ها را پدیدار ساخت. البته نباید فراموش کرد که افزایش یا کاهش نرخ سود بانکی تاثیر مستقیم بر روی بورس ندارد و این تاثیر به آرامی و با بررسی فاکتورهای متعدد بر روی بازار سهام تاثیر می‌گذارد . برای مثال هنوز نرخ بهره که مهم‌ترین و اساسی‌ترین فاکتور سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود هنوز مشخص نشده و بسیاری از سرمایه‌گذاران سردرگم هستند. بانک مرکزی می‌گوید نقشی در ریزش‌های بورسی ندارد اما؛ اگر اصل ماجرا را بررسی کنیم به این نتیجه میرسیم که بانک مرکزی هم تا حدودی مقصر است. بنابرگفته رییس بانک مرکزی دیگر انگیزه‌ای برای افزایش نرخ سود بانکی وجود ندارد ولی در میان بانک‌هایی هستند که بیش از رقم اعلام شده توسط بانک مرکزی سود بانکی پرداخت می‌کنند و این موضوع به یک انگیزه برای برخی از سرمایه‌گذاران بزرگ بورسی تلقی می‌شود که سرمایه خود از بورس خارج و در حوزه‌ای همانند بانک با نرخ مشخص سرمایه‌گذاری کنند.
به‌طور کلی رییس بانک مرکزی نمی‌تواند بگویید یک درصد هم در ماجرای ریزش بورس تاثیر نداشته چراکه؛ عوامل بانکی و امثال آن تا حدودی ریزش بورس را فراهم ساختند و بانک مرکزی نیز در این بین بی‌تقصیر نیست.
یکی از کارشناسان اقتصادی در گفت‌وگو با تعادل اظهار می‌کند: تمامی مسوولان کشوری در ریزش بورس مقصر هستند چراکه؛ هر یک به گونه‌ای از معضلات بازار سرمایه آگاه بودند اما؛ این موضوع را به مسوولان مربوطه گوشزد نکردند، در نتیجه نمی‌توانند بگویند ما حامی بورس هستیم و دخالتی در ریزش‌های آن نداشته‌ایم، اتفاقا کابینه دولت در راس مقصیرین قرار دارند.
وی ادامه می‌دهد: سال 1399 خبری منتشر شد مبنی براینکه نرخ سود بانکی کاهش یافته است آیا این موضوع عملی شد و نرخ سود کاهش یافت؟ اگر رییس بانک مرکزی سری به بانک‌های کشور بزند درمی یابد که نرخ سود همچنان بالاست و اگر سرمایه‌گذاری شما در بانک بیش از 200 الی 400 میلیون باشد با سودهای هنگفت زندگی خود را سر می‌کنید. در این میان باید گفت که کاهش نرخ سود بانکی به‌طور موقت برروی سهام بانکی بورس تهران تاثرگذاشت.این کارشناس بانکی می‌گوید: پول‌های بلوکه شده، تحریم‌ها، نبود رشد اقتصادی و چند و چندین عامل دیگر باعث شده که بورس وضعیت نامطلوبی بگیرد و اگر همه دستگاه‌ها و مراجع خصوصا بانک مرکزی به کمک بورس بیایید شاهد تحول در این بازار خواهیم بود.
سازمان بورس هم باید
ثبات بخشی به مقررات بورسی بدهد
عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی در نشست شبانه خود در کلاب هاوس درباره نقش بانک مرکزی در بورس گفت: بانک مرکزی و بنده در موضوع بورس مظلوم واقع شده ایم؛ در خیلی از جاها نیز این طور شده است؛ اما بنا نداریم خیلی مسائل را پاسخ دهیم. مشکل در مرغ را به بانک مرکزی نسبت می‌دهند؛ نرخ ارز بالا می‌رود می‌گویند بانک مرکزی کرد؛ اما هر اتفاقی که در کشور می‌افتد، می‌گویند زیر سر بانک مرکزی است.
همتی ادامه داد: بانک مرکزی چرا باید نرخ سود را پایین بیاورد و بعد بالا ببرد و بورس را بهم بریزد. واقعاً رییس کل بانک مرکزی این طور قدرتمند است؟ در حالی که دو ماه ابتدایی ۹۹ معادل ۷۱ هزار میلیارد تومان اضافه ذخیره بانک‌ها نزد بانک مرکزی بود که الان به زیر ۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.وی اضافه کرد: اگر قرار بود که بانک مرکزی اینگونه در بورس عمل کند؛ باید کانال هدفگذاری را به ۱۸ درصد در بازار بین بانکی برای نرخ سود می‌رساندم؛ اما این کار را نکردم. ۴ تا فاکتور را به خاطر بورس تغییر دادم، چراکه می‌خواستم نرخ تسهیلات، ناترازی بانک‌ها و کمک به بورس را صورت دهم و بنابراین انگیزه ندارم نرخ سود بانکی را بالا بیاورم.
همتی گفت: برخی با سود نظام بانکی زندگی می‌کنند؛ در حالی که متأسفانه برخی یک بعدی نگاه می‌کنند. ما به دنبال ثبات بازار بورس هستیم؛ این در حالی است که آینده از آن بازار سرمایه است و همه باید کمک کنیم و الان نیز باور دارم که ۵۰ درصد سهام در بازار ارزشمند است؛ البته سازمان بورس هم باید سیاست‌گذاری‌های ثبات‌بخشی را برای بورس در نظر بگیرد؛ این در حالی است که دامنه نوسان، دامنه متقارن و مواردی از این دست که مدام در حال تغییر است، غلط است.
وی توضیح داد: نمی‌شود که یک بازار همیشه بازدهی خوب داشته باشد و بقیه بازارها خراب باشند؛ اما پیش‌بینی می‌کنم که شرایط اقتصادی ما به سمت ثبات بیشتر پیش می‌رود؛ اما بورس هم روزهای خوبی خواهد داشت؛ من هم دغدغه بورس را دارم.رییس کل بانک مرکزی در خصوص کارسازی پول‌های بلوکه شده ایران که آزاد شد، گفت: هر پولی که آزادسازی شده است، مشخص است که در کجا هزینه می‌شود؛ اما نباید بر اساس حدسیات حرف زد. منابع متعلق به نظام جمهوری اسلامی ایران است که باید در مورد آن توضیح داده شود.همتی تصریح کرد: ظرف یک هفته یا یک ماه کار به نحوی می‌شود که ۲۰ هزار میلیارد تومانی که معمول بود ذخایر اضافه بانک‌ها باشد، به ۷۰ هزار میلیارد تومان رسید؛ یعنی ۵۰ هزار میلیارد تومان به ذخایر اضافه شد؛ چراکه کسی وام نگرفت و ظرف یک ماه این اتفاق افتاد.
وی افزود: ما اوراق بدهی را تازه شروع کرده بودیم و الان تازه از نیمه سال ۹۹ به بعد که بخشی از اوراق دولتی را به صورت عملیات ریپو از بانک‌ها بگیریم و در حال انجام این کار هستیم. اینجا است که متوجه می‌شویم عملیات بازار باز چقدر مهم است.همتی گفت: اگر عرضه ارز در بازار زیاد شود، نرخ کاهش می‌یابد؛ قیمت را هم بازار تعیین می‌کند؛ اما بانک مرکزی طرفدار ثبات بازار ارز است. البته سال ۹۹ به خاطر انتظارات تورمی که اوایل سال ایجاد شد و مطالبی مطرح شد که همه انتظار رشد ۱۰۰ درصدی نقدینگی داشتند، به خاطر انتظارات عجیبی بود که در جامعه ایجاد شد و نرخ رشد پول در مرداد به ۸۸ درصد رسید که نشان از سیالیت پول دارد.رییس بانک مرکزی اضافه کرد: این انتظارات تورمی را شکل داد و مجموعه این اتفاقات سبب شد که انتظارات در بازار سهام بالا رود و خیلی از تحلیلگران بازار سرمایه، سهام را با دلار ۶۰ هزار تومانی تحلیل کردند. در مورد نرخ بهره اطمینان می‌دهم که اقدامی نمی‌کنم که بازار سرمایه به‌هم بخورد.این مقام مسوول در نهایت گفت: در مورد تغییر نرخ بهره نیز تصمیم نگرفتم، اما اگر در مورد تورم توانستیم رقم را کاهش دهیم، نرخ بهره را هم تغییر می‌دهیم. اما در مورد نرخ بهره بازار بین بانکی نیز به صورت جدی کنترل‌های لازم را می‌کنیم تا نرخ بازار بین بانکی بالا نرود.
