وزارت ارتباطات اعتقادی به ایجاد موتور جستوجوی بومی ندارد
معاون راهبری فنی مرکز ملی فضای مجازی گفت که وزارت ارتباطات در ۴ سال اخیر اعتقادی به ایجاد موتور جستوجوی بومی نداشته و به همین خاطر هم این پروژه متوقف شده است. به گفته او این پروژه از نگاه مرکز ملی فضای مجازی، هنوز شکست نخورده است. مطابق با آمارهایی که پیش از این از سوی دبیر شورای عالی فضای مجازی ارایه شده است گوگل سالانه صدها میلیارد تومان از ایران درآمد دارد و بیش از ۹۹ درصد سهم این بازار را در اختیار دارد و موتورهای جستوجوی بومی که طی این سالها از آنها نام برده شده نتوانستند از این بازار، سهمی داشته باشند. امروزه نامهایی چون پارسی جو، یوز و گرگر تقریبا به خاطرهها پیوستند و برخی از آنها رسما در سکوت خبری کامل از کار افتادهاند. ابوالفضل روحانی با تاکید بر اینکه مصوبه تدوین برنامه ملی جویشگر بومی از خرداد ماه ۹۳ توسط این مرکز به وزارت ارتباطات واگذار شده گفته که از سال ۹۶ (یعنی دولت دوازدهم) اجرای «نقشه راه جویشگر بومی» بهطور کامل متوقف شد و هیچ حمایتی هم از نمونههای داخلی صورت نگرفت: «اهمیت جویشگر بومی ایجاب میکرد که از نظر دانشی و زیرساختی مورد حمایت ویژه وزارت ارتباطات باشد ولی متأسفانه مسوولان آن وزارتخانه صراحتاً اعلام کردند که اعتقادی به ایجاد نمونه بومی خدمت موتور جستوجو ندارند.
روحانی با اشاره به قطعی اینترنت در آبان ۹۸ اعلام کرده اگر پروژه جویشگر بومی پیش رفته بود ضررهای میلیارد تومانی به کسب و کارها وارد نمیشد. ذکر این نکته در اینجا الزامیست که موتورهای جستوجوی بومی در آن زمان به خاطر هجوم کاربران از کار افتادند و مدیران عامل آنها در گفتوگو با دیجیاتو اعلام کردند که «منابع ما پاسخگوی این حجم بالای ترافیک نیست.» آنها همچنین تاکید کرده بودند که فعلا «در سطح ملی برنامه مشخصی برای توسعه یک یا چند موتور جستوجوی بومی وجود ندارد.» معاون راهبری فنی مرکز ملی فضای مجازی دلایل مخالفت وزارت ارتباطات با ایجاد جویشگر بومی را در این مصاحبه برشمرده است: «اولین دلیل وزارت ارتباطات این بود که جویشگر نیاز به کاربر دارد و ما برای داشتن یک جویشگر بومی باید حداقل ۵۰۰ میلیون کاربر داشته باشیم. ما در پاسخ برای آقایان توضیح دادیم که در دیگر کشورها با جمعیتی کمتر از جمعیت کاربران ایرانی هم راهاندازی جویشگر بومی موفق بوده است. در برخی از کشورها هم با جمعیت کاربری کمتر از یکصد میلیون نفر راهاندازی جویشگر موفقیتآمیز بوده است. به غیر از این، جمعیت فارسزبانان جهان به قدری است که ما از زبان فارسی به عنوان مزیت رقابتی با جویشگرهای خارجی استفاده کنیم» معاون مرکز ملی فضای مجازی در پاسخ به این سوال که الان وضعیت پروژه موتور جستوجوی بومی چگونه است و آیا همچنان موضوع جویشگر بومی در دستور کار وزارت ارتباطات نیست؟ اینطور میگوید: «پیگیریها و مطالبه ما از وزارت ارتباطات برای توجه به زیستبوم جویشگر داخلی تا سال ۹۸ هیچ نتیجهای نداشت. در دستوری که رهبری برای تکمیل شبکه ملی اطلاعات صادر فرمودند، تلاش برای راهاندازی موتور جستوجو مجدداً مورد مطالبه قرار گرفت.» روحانی خبر از پروژه احیای موتورهای جستوجوی بومی قدیمی توسط وزارت ارتباطات پس از این مطالبه داده ولی اذعان داشته که «فعلا خبری از این موضوع نشده است.» او باور دارد ایران در حال حاضر وابستگی مطلق به موتورهای جستوجوی خارجی دارد و شبکه ملی اطلاعات در این بخش عقبماندگی جدی دارد. معاون مرکز ملی فضای مجازی همچنین معتقد است که پروژه موتور جستوجوی بومی هنوز شکست نخورده و تنها متوقف شده است: «این خدمات تا زمان بازدهی اقتصادی نیاز به حمایت دارند.»
در حال حاضر دو موتور جستوجوی یوز و گرگر به کلی کار نمیکنند و تنها «پارسیجو» است که میتوان از آن به عنوان یک موتور جستوجو استفاده کرد هرچند که در حال حاضر این سرویس نیز بینقص نیست. سال گذشته «امیر ناظمی» معاون وزیر ارتباطات و رییس سازمان فناوری اطلاعات در نشست خبری «رتبهبندی مراکز داده در کشور» گفته بود که «یوز متعلق به گروهی است که در دانشگاه امام حسین فعال هستند و مجموعه سپاه باید درباره ادامه فعالیت موتور جستوجوگر یوز تصمیمگیری کند. تصور من این است که اگر این موضوع به بخش خصوصی واگذار میشد و به جای کمکهای مستمر مالی، رقابت در این زمینه شکل میگرفت، احتمالاً با نتیجه بهتری روبرو میشدیم.» ناظمی تاکید کرده بود که جویشگرهای بومی از تسهیلات خاصی در دوره کنونی وزارت ارتباطات استفاده نکردند. رییس سازمان فناوری اطلاعات همچنین در آبان ۹۸ عنوان کرده بود برای پیشبرد پروژه موتور جستوجوی بومی، سازمان فناوری اطلاعات یک برنامه جامع دارد اما اجرای این برنامه مستلزم آن است که «راهبری صفر تا صد موتور جستوجوی بومی به سازمان فناوری اطلاعات واگذار شود.»