تخریب اکوسیستم دریایی همچنان ادامه دارد
سال‌های زیادی است که در مورد از بین رفتن اکوسیستم دریایی از سوی کارشناسان محیط زیست هشدار داده می‌شود اما متاسفانه این هشدارها نه تنها نتوانسته مانع از افزایش عوامل تخریب شود که حتی سرعت این تخریب‌ها را افزایش هم داده است. فرقی نمی‌کند، دریای شمال باشد یا سواحل زیبای خلیج فارس، هرچه هست این روزها تمام انسان‌ها گویی کمر همت بسته‌اند تا آنجا که می‌توانند محیط زیست را مورد تخریب و تعرض قرار دهند. اتفاقی که البته کشور ما و مردمش هم از آن مستثنی نیستند. بهره‌برداری بیرویه انسان از دریا از گذشته تهدیدی برای منابع آبی بوده، گاه این بهره‌برداری با توان خودپالایی دریا قابل جبران است و گاه آنقدر مهلک خواهد بود که جبران خسارات آن از عهده توان خودپالایی خارج است.در واقع طبیعت و محیط زیست به‌طور طبیعی توان این را دارد که حجم زیادی از آلودگی را از خود دور کند؛ البته در چند سال اخیر انسان با فشار زیادی که به طبیعت آورده این توان را از اکوسیستم گرفته از این رو دیگر با کوچک‌ترین فشار، فریاد طبیعت بلند می‌شود که می‌توان این درد بر پیکره محیط زیست را با بروز گرد و غبار، خشکسالی، سیلاب و آتش‌سوزی‌های مداوم مشاهده کرد.
وضعیت شکننده خزر و فارس
گزارش‌های متعددی نشان می‌دهد که محیط زیست خلیج فارس و دریای خزر وضعیت مناسبی ندارد و بسیار شکننده است، ساخت سکوهای نفتی، آلودگی‌های ناشی از استخراج و کشف میدان‌های نفتی در آب و جابه‌جایی و تردد نفتکش‌ها، انتشار دود و گازهای سمی و آلوده، نشت مستقیم مواد نفتی به درون آب و از سوی دیگر ساخت جزایر مصنوعی باعث آسیب‌دیدگی محیط دریا و محل تخم‌ریزی و زندگی آبزیان شده و با تغییر در چرخش آب در خلیج فارس موجب ایجاد خسارت به محیط زیستی شده که نسل‌های بعدی هم حق استفاده از آن را دارند.
ساخت جزایر و پیچیدگی‌های
زیست محیطی
هر چند کنوانسیون۱۹۸۲ حقوق دریاها، اجازه ایجاد جزیره مصنوعی در دریای سرزمینی تا ۱۲ مایل را داده است اما امروزه حرکت رو به رشد ساخت این جزایر، ساخت و سازهای ساحلی، پیچیدگی‌های زیست محیطی زیادی را ایجاد کرده است که باید مراقب آنها باشیم.در کنار فشار ساخت و ساز اما فشار منابع آلاینده به دریا معضل دیگری که دامن پهنه‌های آبی کشور را گرفته است که محمود رضایی مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: چند سالی است که شاهد توسعه مناطق مسکونی و تمرکز صنایع در سواحل کشور هستیم که موجب افزایش نفوذ منابع آلاینده به پهنه‌های آبی شده و همین مساله محیط‌زیست دریاها را با چالش مواجه کرده است.
او افزود: حضور انسان‌ها و بهره‌برداری بیرویه و غیر اصولی از دریا از قدیم الایام تهدیدی برای منابع آبی بوده است، گاه این بهره‌برداری با توان خودپالایی دریا قابل جبران و جایگزینی است و گاه آنقدر این بهره‌برداری و سوءاستفاده مهلک خواهد بود که اثرات آن تا چندین سال از بین نخواهد رفت و بدین طریق حیات آبزیان و زیستگاه‌های دریایی را تحت الشعاع قرار می‌دهد و به مرور نابود خواهد کرد.
سرعت بالای تخریب
مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: این نابودی نباید با عمر کوتاه و حافظه کوتاه آدمی ملموس باشد لیکن سرعت این تخریب و نابودی و تغییرات پیش آمده در اکوسیستم و جمعیت آبزیان آنقدر بالا است که حتی در نتایج یک مطالعه کوتاه‌مدت هم می‌تواند خود را نشان دهد.او اظهارداشت: خلیج فارس بدلیل موقعیت خاص آن و جا دادن سفره‌های عظیم سوخت‌های فسیلی دارای شکنندگی بسیار بالاست و در سال‌های اخیر نگرانی‌های فراوانی را در ذهن متخصصان، پژوهشگران و حتی عوام به وجود آورده است، سرعت آلایندگی و تخریب‌ها از سرعت خودپالایی این اکوسیستم حساس پیشی گرفته و در صورتی که همچنان ادامه داشته باشد دیگر اثری از حیات در آن باقی نخواهد ماند و حتی تا مقاوم‌ترین گونه‌های آبزی را در خود حل و نابود خواهد کرد.
اکوسیستم دریایی رو به نابودی است
رضایی گفت: از جمله فعالیت‌های موثر بر این اکوسیستم که به سرعت به زوال زیستگاه‌ها کمک خواهد کرد؛ اسقرار صنایع نفت و گاز و فعالیت‌های غیر اصولی و خارج از چارچوب محیط زیست، ورود پساب‌ها و پسماندهای حاصل از فعالیت‌های صنایع و مناطق مسکونی در ساحل، پیشروی ساحل با استحصال دریا و در نتیجه تخریب حساس‌ترین زیستگاه دریایی (سواحل)، تخلیه و رهاسازی مواد نفتی به روش‌های مختلف و ورود گونه‌های غیر بومی به این پهنه آبی تنها بخشی از عوامل مخرب و تاثیرگذار بر این اکوسیستم است.
مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: لذا کمک مردم، سازمان‌های مردم نهاد و ارایه آموزش و فرهنگ‌سازی از مهم‌ترین عوامل جلوگیری از آلودگی‌های بیشتر و حفاظت از این اکوسیستم ارزشمند است.
