دلایل گرانی های اخیر در اقلام اساسی

تعادل |

«قیمت نان پنهانی گران شد»؛ «روغن مایع۳۵ درصد و روغن جامد ۳۰ درصد گران شود»؛ «قیمت شکر ۷۲ درصد گران شد.» این تنها سه مورد از گرانی‌های اخیر بدون ضابطه‌ای است که در بازار کالاهای اساسی رخ داده است. در واکنش به این گرانی برخی از متولیان دولتی هم یا اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند یا تکذیب. اما مشاهدات میدانی حکایت از گرانی این اقلام مصرفی دارد. البته هنوز دلیل این گرانی‌ها بی‌ضابطه و دومینو وار در بازار مشخص نیست!

     قیمت نان پنهانی گران شد!

اگرچه هنوز خبری رسمی در خصوص افزایش قیمت نان از سوی متولیان امر از جمله استانداری‌ها وکارگروه ساماندهی گندم، آرد و نان کشور اعلام نشده، اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که طییکی دو ماه اخیر نانوایی‌ها راسا اقدام به افزایش قیمت نان تا حدود ۵۰ درصد کرده‌اند. به عنوان نمونه برخی از واحدها نان لواش را با قیمت۴۰۰ تومان، برخی با قیمت۴۵۰ تومان و برخی دیگر همان نرخ مصوب ۳۰۰ تومان می‌فروشند.نانوایان در خصوص چرایی این اقدام می‌گویند که به علت افزایش هزینه‌ها، بالا رفتن دستمزدها و افزایش دامنه تورم ناچار به افزایش قیمت شده‌اند. از سویی دیگر نیز برخی از نانوایان می‌گویند که آزاد پز هستند.البته طی پنج سال یعنی از سال ۹۳ تا ۹۸ اجازه افزایش قیمت نان به نانوایی‌ها داده نشد و در نهایت در شهریورماه سال ۹۸ پس از درخواست‌های مکرر بالاخره با افزایش قیمت نان موافقت و با افزایش۴۵ درصدی قیمت نان، نرخ جدیدی برای آن اعلام شد. حال طبق آنچه که متولیان بخش نان کشور به صورت تلویحی اعلام می‌کنند، قیمت نان به صورت رسمی افزایش یافته اما هنوز اعلام نشده است.حسن حنان، قائم مقام مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران، هفته گذشته با تأیید افزایش رسمی قیمت نان، اعلام آن را منوط به پایان یافتن ماه رمضان دانسته و گفته بود که امسال تصمیم دولت بر آن بوده است که تا پایان ماه رمضان قیمت نان در سراسر کشور بدون تغییر باقی بماند و پس از پایان این ماه، استانداران اجازه دارند اقدام به تعیین نرخ نان و ابلاغ آن کنند.همچنین رییس اتحادیه نانوایان کرج نیز با تأیید افزایش قیمت نان، گفته است: با رایزنی‌های صورت گرفته در نهایت مصوب شد که امسال نرخ انواع نان حدود ۵۰ درصد افزایش یابد که این افزایش به صورت غیررسمی اعمال شده و چند روزی است که نانوایان نان را با نرخ جدید به فروش می‌رسانند.البتهم تولیان وزارت صمت همچنان از افزایش قیمت نان اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند وی می‌گویند: هنوز هیچ گونه خبر رسمی در مورد افزایش قیمت نان ابلاغ نشده، از این رو اگر یک واحد نانوایی اقدام به گران کردن نان کند، این اقدام تخلف بوده و مردم می‌توانند این تخلف را به شماره تماس ۱۲۴ اطلاع دهند تا با متخلف برخورد شود.باید توجه داشت که این عدم اعلام رسمی قیمت جدید نان که موجب گرانی خودسرانه و چندگانه شده، نه تنها به هرج و مرج در این بخش دامن زده است.

     از گرانی ۷۲ درصدی شکر تا تکذیب آن

یک منبع آگاه گفت: با توجه به اتمام ذخایر شکر وارداتی با ارز ترجیحی، و محاسبه شکر با نرخ ارز نیمایی، از امروز این کالا به جای ۸۷۰۰ تومان، ۱۵ هزار تومان به فروش خواهد رسید. این منبع آگاه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در مورد تغییر قیمت شکر، اظهار داشت: قبلاً برای اینکه قیمت شکر افزایش نیابد، برای این کالا ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص می‌دادند که از اواخر سال ۹۸ تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به شکر متوقف شد؛ بر این اساس طی یک و سال و نیم گذشته، از محل ذخایری که با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور شده بود، شکر مصرف خانوار در سطح بازار عرضه می‌شد و همین مساله موجب شده بود که قیمت شکر در بسته‌بندی یک کیلوگرمی ۸ هزار و ۷۰۰ تومان ثابت بماند.وی افزود: با توجه به اتمام ذخایر مذکور و با توجه به اینکه شکرهای بعدی با استفاده از ارز نیمایی وارد شده، به ناچار قیمت نهایی محصول نیز افزایش یافته است.

وی ادامه داد: قبلاً به این شکل بود که شکر با قیمتی پایین‌تر از ۷ هزار تومان تحویل درب انبار می‌شد و پس از اعمال هزینه‌های مترتب و بسته‌بندی با نرخ ۸ هزار و ۷۰۰ تومان به فروش می‌رفت اما از امروز شکر با نرخ ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان تحویل درب انبار می‌شود و پس از اعمال هزینه‌های مترتب، شکر در بسته‌های یک کیلوگرمی با نرخ ۱۵ هزار تومان به فروش خواهد رسید. 

این منبع آگاه درباره اینکه چرا انجمن صنایع قند و شکر از افزایش قیمت شکر بی‌اطلاع است، گفت: هنوز به صورت رسمی اعلام نشده، اما اگر کسی به شرکت بازرگانی دولتی ایران برای تحویل شکر در درب انبار مراجعه کند، باید شکر را ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان دریافت کند.وی افزود: باید قیمت جهانی شکر به اضافه نرخ ارز نیمایی و هزینه‌های مترتب همچون حمل و نقل و بسته‌بندی و … را مدنظر داشت.

اما چندی از انتشار خبر گرانی شکر نگذشت که دبیر انجمن صنفی کارخانجات قند و شکر مباحث مربوط به افزایش قیمت شکر را رد کرد و گفت: چنین بحثی مطرح نیست.بهمن دانایی در گفت‌وگو با مهر، مباحث مطرح شده مبنی بر افزایش قیمت شکر را رد کرد و گفت: هیچ گونه افزایش قیمت قانونی در این زمینه اتفاق نیفتاده و فعلاً هم قرار نیست که چنین اتفاقی بیفتد. وی افزود: ما در زمینه شکر با کمبود یا تشکیل صف برای خرید آن مواجه نبودیم.

دانایی تاکید کرد: در حال حاضر نیز شکر بخش خانوار که توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران در کیسه‌های۵۰ کیلویی به واحدهای بسته‌بندی و فروشگاه‌ها عرضه می‌شود به قیمت هر کیلوگرم۶ هزار و ۶۵۰ تومان در اختیار این واحدها و فروشگاه‌ها قرار می‌گیرد که باید به صورت بسته بندی‌های یک کیلوگرمی در بیاید و به نرخ ۸ هزار و۷۰۰ تومان در اختیار مصرف‌کننده نهایی قرار بگیرد.وی تصریح کرد: فروش شکر به قیمت بالاتر از این میزان تخلف محسوب می‌شود ضمن اینکه عرضه این محصول در بسته‌های۷۰۰یا۹۰۰ گرمی نیز ممنوع است.دبیر انجمن صنفی کارخانجات قند و شکر قیمت هر کیلوگرم شکر برای بخش صنف و صنعت را نیز۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد. 

روغن مایع هم گران شد اما سری بزنیم به بازار روغن؛ طبق نامه ارسالی یکی از شرکت‌های بزرگ تولید روغن، قیمت انواع روغن مایع۳۵ درصد و روغن جامد ۳۰ درصد گران خواهد شد. یکی از شرکت‌های بزرگ تولید روغن در نامه‌ای به سازمان بورس اوراق بهادار از افزایش قیمت روغن خوراکی خبر داده است.در این نامه که در ۲۵ اردیبهشت ماه صادر شده، آمده است: احتراماً در چارچوب ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس اوراق بهادار موارد ذیل را با استحضار می‌رساند. بر اساس اعلام سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مقرر گردید که قیمت مصوب فروش انواع روغن ساخته شده از تاریخ۲۶ اردیبهشت۱۴۰۰ به شرخ ذیل افزایش یابد: «انواع روغن مایع۳۵ درصد، انواع روغن جامد ۳۰ درصد و با توجه به ترکیب تولیدات و فروش شرکت متوسط افزایش نرخ فروش محصولات شرکت به میزان۳۳ درصد خواهد بود.» قیمت‌های فوق بر اساس واردات با ارز یارانه‌ای (هر دلار ۴۲.۲۰۰ ریال) است. در صورت هر گونه تغییر در نرخ ارز ترجیحی کالاهای اساسی قیمت فروش محصولات شرکت نیز به تبع آن تغییر خواهد کرد.

البته سال گذشته بازار روغن بارها با تلاطم، کمبود و افزایش قیمت مواجه شد؛ تا جایی که حتی با تشکیل صف‌های طولانی و حواشی دیگر از جمله دریافت کارت ملی برای ارایه روغن در برخی فروشگاه‌ها مواجه شد. شواهد حاکی از این است که تامین بازار روغن جامد همچنان با مشکلاتی مواجه است. در این میان در آخرین روزهای سال گذشته قیمت روغن مایع و جامد بین۸۰ تا ۱۴۶ درصد نسبت به قبل افزایش داشته است. در این دوره میزان واردات روغن و مواد اولیه آن بالغ بر سه میلیون تن بوده و تا اواسط فروردین بیش از ۳۴۰ هزار تن روغن خام و بالغ بر ۳۵۵ هزار تن دانه‌های روغنی در گمرک و بنادر دپو شده است.همچنین در فروردین ماه بالاترین افزایش قیمت نسبت به پارسال به گروه «روغن و چربی ها» با ۱۰۹.۳ درصد اختصاص دارد. این در حالی است که دانه روغنی از جمله پنج قلم دریافت‌کننده ارز ۴۲۰۰ تومانی است که برای سال جاری هم پرداخت ارز ترجیحی به آن ادامه خواهد داشت.