بورس ارزندگی دارد؟

فرید حسینی| تحلیلگر بازار سرمایه|

شرایط امروز بازار سرمایه به شکلی است که اکثر سرمایه‌گذاران به دنبال تحلیل شرایط موجود هستند و به دنبال یافتن پاسخی برای سوال‌شان هستند که آیا بورس ارزندگی دارد یا خیر؟ در این مقاله ما به بررسی ارزندگی بازار و پیش‌بینی احتمالی آن می‌پردازیم. سه عامل بسیار مهم و تاثیرگذار در بازار سرمایه ایران نرخ ارز، قیمت کامودیتی‌ها و نرخ بهره است که به بررسی این موارد می‌پردازیم.

  نرخ ارز

 یکی از مهم‌ترین عوامل اساسی بازارها مثل بورس مسکن و طلا، نرخ ارز است که با یک تاخیر زمانی نسبت به رشد ارز اتفاق می‌افتد. برای مثال در بازه سال‌های 1372 الی 1373 نرخ دلار رشد 52 و 73 درصدی داشت. پس‌ از این با یک ‌فاصله زمانی در بازار سرمایه در سال 1373 رشد 72 درصدی و در سال 1374 رشد 123 را تجربه کرد.

اما در 3 سال اخیر بازار سهام به شکل غیرمنطقی در حال رشد بود و رشد بیشتری به نسبت دلار داشت و ریزش اخیر باعث شد تا همبستگی با دلار را به ‌خوبی نمایش دهد. همچنین بنابر نظر اکثر کارشناسان نرخ دلار در سال 1400 در محدوده 20 الی 24 هزار تومان خواهد بود. بنابراین با توجه به مولفه‌های اقتصادی و سیاسی موجود، نرخ ارز در نیمه ابتدایی سال جاری بعید است شاهد تغییرات گسترده‌ای شود.

  نرخ بهره

نرخ بهره همان فرصت سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ریسکی است. هرچه میزان نرخ بهره در اقتصاد بیشتر شود، انگیزه و تمایل سرمایه‌گذاران در دارایی‌های ریسکی مثل سهام، مسکن و طلا کمتر می‌شود. واضح است که سرمایه‌گذار بدون قبول هیچ ریسکی می‌تواند سود معینی را با سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی یا صندوق‌های درآمد ثابت به دست آورد. هنگامی که بازار بورس در سال گذشته در حال رشد بود بانک مرکزی نرخ بهره بین‌بانکی را از حدود 15 به 20 درصد افزاش داد و به گفته برخی از کارشناسان یکی از علل ریزش بورس همین افزایش نرخ بهره بود که باعث خروج نقدینگی از سمت بازار سرمایه به بانک‌ها شد. طبق مصوبه شورای پول و اعتبار، نرخ سود بانکی 16 درصد تعیین ‌شده است و طبق اعلام وزیر اقتصاد سود بالاتر از این نرخ توسط بانک‌ها جزو هزینه‌های قابل ‌قبول مالیاتی نیست. همین اتفاق باعث کاهش جذابیت سپرده‌های بانکی و محرک مناسبی در کنار سایر مولفه‌ها برای رشد بازار سرمایه است.

   قیمت کامودیتی

یکی دیگر از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر بازار سرمایه ایران، قیمت کامودیتی‌ها است. در صورتی ‌که قیمت کامودیتی‌ها افزایش یابد، سودآوری بسیاری از شرکت‌ها افزایش می‌یابد.

بسیاری از کارشناسان چشم‌انداز صعودی را برای کامودیتی‌ها در مقایسه با متوسط قیمت‌ها در سال گذشته متصور هستند. به‌ طور کلی با توجه به شیوع کرونا در جهان و عدم افزایش عرضه کامودیتی‌ها در جهان و همچنین محدودیت‌های جدی که ایالات‌متحده بر زغال‌سنگ تعیین کرده، انتظار افزایش قیمت کامودیتی‌ها معقول است. از طرفی خالص تراز تجاری امریکا از اوایل سال 2020 بسیار منفی شده و از 500- تریلیون دلار به 800- تریلیون دلار رسیده است. این موضوع نشان‌دهنده واردات بی‌رویه ایالات‌متحده و افزایش تقاضای محصولات و کامودیتی‌ها در سطح جهانی است. به همین جهت افزایش قیمت کامودیتی‌ها می‌تواند محرک خوبی برای رشد سودآوری شرکت‌ها شود البته این نکته را باید مدنظر قرار داد که سودآوری شرکت‌ها نیازمند همگام‌سازی قیمت‌های داخلی با قیمت‌های جهانی است و باعث آزادسازی قیمت محصولات عرضه ‌شده در بورس کالا و جلوگیری از قیمت‌گذاری دستوری باشد. 

   جمع‌بندی

با توجه به ثبات نسبی نرخ ارز و احتمال کاهش نرخ بهره و همچنین افزایش چشم‌انداز صعودی کامودیتی‌ها به نظر می‌رسد بازار سرمایه در سال آینده وضعیت متعادل‌تری به خود بگیرد و حتی می‌توان گفت که از سایر بازارهای موازی مثل مسکن، طلا، سکه و ارز رشد بیشتری را تجربه کند.

با توجه به موضوع P/E فوروارد، و ریزش سنگین اکثر نمادها، می‌توان گفت که برخی سهام‌ها در کف‌های قیمتی خود هستند. البته این نکته را مدنظر داشته باشید که این مساله در مورد همه نمادهای بورسی صدق نمی‌کند و سرمایه‌گذاران محترم باید بر اساس شاخص‌های بنیادی نسبت به انتخاب سهام خود اقدام کنند و ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند.