امیدهایی که ناامید می‌شود؟
تعادل|رقیه ندایی|
دو روز متوالی می‌شود که شاخص بازار سرمایه تلاش خود را برای تغییر مسیر شاخص ادامه می‌دهد اما؛ صف‌های فروش اجازه سبزپوشی و روند صعودی بازار را نمی‌دهند. در این میان سازمان بورس مصوباتی زیادی برای جلوگیری از خروج نقدینگی و سبزپوشی بازار تصویب کرده که با بررسی بازار می‌توان گفت که در عمل هیچ‌یک از این مصوبات برای بازار سهام کارساز نبوده است. بررسی آمارها و اطلاعات نشان می‌دهد که شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال جاری تاکنون در حدود 205 هزار واحد کاهش‌یافته که این وضعیت بورس به‌هیچ‌عنوان مطلوب نیست.
به سراغ آمارها و اطلاعات برویم همان‌گونه که گفته شد از ابتدای سال 1400 تاکنون شاخص کل بورس تهران در حدود 205 هزار واحد کاهش داشته، همچنین از ارتفاع یک‌میلیون و 310 هزار واحد به یک‌میلیون و 105 هزار واحد رسیده است. این بدان معناست که سهامداران بورسی تنها در چندماهه ابتدایی سال جاری در 15 درصد زیان کرده‌اند و اگر این زیان را با ریزش بازار از مردادماه سال گذشته تاکنون بررسی کنیم به یک رقم اسفناکی می‌رسیم. کمی دقیق‌تر بررسی کنیم متوجه خواهیم شد که حدوداً 10 صنعت بزرگ بورسی بیشترین میانگین نزول را داشته‌اند (اغلب این 10 صنعت تأثیر بسیار مستقیمی بر روی شاخص کل بورس دارند) در این میان چند صنعت نیز دو برابر میانگین نزول بورس افت داشته‌اند. (آمارها و اطلاعات منتشرشده یک‌چهارم از صنایع بورسی را شامل می‌شود و بدین‌ترتیب می‌توان زیان واقعی و عمده سهامداران را به دست آورد.)
افزایش زیان‌ها در سال جاری
بررسی آمارهای منتشرشده نشان می‌دهد، از ابتدای امسال تاکنون، سهامداران 13 صنعت از مجموع صنایع چهل‌گانه بازار سهام به‌طور میانگین بین 10 تا 20 درصد زیان کرده‌اند؛ سهامداران صنایعی ازجمله استخراج زغال‌سنگ، کانی‌های غیرفلزی، بیمه، لاستیک و پلاستیک، محصولات شیمیایی، داروسازی، فعالیت‌های کمکی به نهاد‌های مالی واسط، محصولات غذایی، عرضه برق و گاز، فلزات اساسی، زراعت، سایر واسطه‌گری‌های مالی و انبوه‌سازی در این دسته قرار می‌گیرند.
طبق این اطلاعات، سهامداران گروه فلزات اساسی که یکی از بزرگ‌ترین صنایع بورس است و سهامداران زیادی سهام شرکت‌های این گروه را خریداری کرده‌اند از اول امسال تاکنون به‌طور میانگین 10.5 درصد زیان کرده‌اند. شرکت‌های بزرگ فولادساز در این گروه قرار دارند. همچنین گروه صنایع شیمیایی که عمدتاً شامل سهام شرکت‌های تولیدکننده محصولات پتروشیمی است نیزبازیان 13 درصدی از اول امسال تاکنون مواجه شده‌اند. گروه‌های مهم دیگری مانند داروسازی، بیمه و لاستیک و پلاستیک هم به ترتیب با 12.5، 13.6 و 13.4 درصد زیان مواجه شده‌اند. نگاهی به آمارهای منتشرشده از بازده صنایع بورس از ابتدای سال جاری تاکنون نشان می‌دهدکه تقریباً هیچ صنعتی در بورس از زیان فراگیر در امان نبوده و بعدازاین صنایع بقیه شرکت‌ها نیز به‌طور میانگین با زیان‌های 5 تا 10 درصدی مواجه شده‌اند. این موضوع در حالی است که طی چند سال اخیر بورس در ماه‌های نخست سال کاری خود این حجم از زیان را به خود ندیده بود.
برخی از فعالین بازار سرمایه می‌گویند که سازمان بورس و مسوولان دولتی تلاش چندانی برای تغییر وضعیت بازار نمی‌کنند و تنها هرچند وقت یک‌بارجلسه‌ای می‌گذارند و بر اساس آن مصوباتی تنظیم و اجرایی می‌شود اما در اصل سازمان بورس و مسوولان دولتی باید فکری به حال این بازار کنند و مشکلات را به‌صورت ریشه‌ای حل کنند. تزریق نصفه‌نیمه نقدینگی یا امثال آن نمی‌تواند کاری برای بازار کند و تنها شاید چند روزی جو مثبت به بازار تزریق کند و بعدازآن روال، روال گذشته خواهد بود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد با افزایش ریزش بازار و عملکردمسوولان در خصوص بورس، بی‌اعتمادی بیش‌ازپیش در بازار سرمایه تزریق‌شده و سرمایه‌گذاران این بازار از هر روشی و فرصتی برای خروج سرمایه خود استفاده می‌کنند. حال باید دید که دولت دوازدهم با پایان روزهای کاری خود می‌تواند وضعیت بازار سهام را تغییر دهد یا سرمایه‌گذاران بورسی باید در انتظار دولت سیزدهم برای تغییر و تحول و درنهایت رسیدن به سرمایه‌های واقعی خود باشند.
تعیین و تکلیف شاخص بورس با انتخابات
مسلم کشاورز، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» در خصوص با تعیین تکلیف بورس با انتخابات ریاست‌جمهوری می‌گوید: با ثبت‌نام کاندیداهای ریاست‌جمهوری معاملات بازار نسبت به قبل محتاط‌تر شد و در نخستین روزهای خردادماه (چند روزی پیش اعلام از نامزدهای تایید صلاحیت شده) بازار تحت تأثیر ابهام موجود، روزهای چندان خوبی را تجربه نکرد.با توجه به فراز و نشیب‌های زیادی که بازار در چند وقت اخیر تجربه کرده است اما بازار از روز گذشته و با مشخص شدن کاندیداهای نهایی سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری با افزایش تقاضا در سهام شاخص ساز و بزرگ روبرو شده است.درنتیجه افزایش قیمت این نوع سهم‌ها باعث سبزپوشی شاخص کل شد و در ادامه روند صعودی خود دوباره کانال یک‌میلیون و ۱۰۰ هزار واحد را پس گرفته است.
وی با اشاره به معاملات سراسر نوسان ماه گذشته در بازار سهام اظهار می‌کند: معاملات بورس در اردیبهشت‌ماه ادامه‌دهنده روند بازار در ماه فروردین بود اما ارزش معاملات در اردیبهشت‌ماه نسبت به ماه فروردین تا حدودی بهبود پیدا کرد و ارزش معاملات خرد به‌صورت روزانه حدود دو هزار میلیارد تومان بود.با توجه به تغییر دامنه نوسان از منفی سه و مثبت ۶ به مثبت و منفی پنج درصد و نیز بحث کاهش حجم‌مبنا همچنان شاهد وجود صف‌های فروشی بودیم که در این بازار ایجاد شدند و همچنان عرضه‌هایانجام‌شده در بازار با خریداری همراه نبودند و در اردیبهشت‌ماه تا حدودی شاهد معاملات حدود ٢٠ نماد شاخص ساز در بازار بودیم.اکثر سهامی که بعد از برگزاری مجامع، نماد آنها بازگشایی می‌شود معاملات آنها با نوسانات منفی زیاد به بازار بازمی‌گردند، در ماه‌های آتی نیز هم شاهد چنین اتفاقی در بازار بودیم. همچنین قیمت سهام در زمان بازگشایی نماد بعد از برگزاری مجامع با کاهش حدود ٢٠ تا ۴٠ درصدی همراه بودند که این موضوع نشان‌دهنده وجود هیجان فروش در بازار است.
کشاورز درباره مصوبات اخیر سازمان بورس توضیح می‌دهد: مصوبات 10 گانه بازار سهام نیز تاثیرچندانی بر روی وضعیت داشت و نخستین موضوع مورد تایید سران اقتصادی دولت بحث واریز نقدینگی از صندوق توسعه ملی بود که در اردیبهشت‌ماه یک‌چهارم آن به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شد اما طبق پیش‌بینی‌ها هیچ اثرگذاری بر این بازار نداشت و نتوانست زمینه بهبود روند معاملات را فراهم کند.در مقابل، میزان فعلی فروش بازار، رقم یک هزار میلیارد تومان عددی نیست و سه هزار میلیارد تومان باقی که قرار است در چند روز آینده به بازار واریز شود نمی‌تواند چندان در بازار اثرگذار باشد زیرا صف‌های فروش آشکار در بازار حدود ۶ هزار میلیارد تومان ارزش‌دارند.
این کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه درنهایت می‌گوید: به‌جز صف‌های فروش آشکاری که در بازار وجود دارد شاهد وجود صف‌های فروش پنهانی در بازار هستیم که زمینه شتاب درافت شاخص بورس را فراهم می‌کند.در روزهای گذشته هم شاهد ابلاغ مجوز اعطای اعتبار توسط بانک به کارگزاری‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ‌ها بودیم اما اینکه کارگزاری‌ها تا چه میزان بتوانند از این موضوع استفاده کنند، جای سوال است. با توجه به صحبت‌های مطرح‌شده درزمینه احتمال مذاکرات وین، قیمت ارز در بازار در حاشیه‌ای از ابهام قرار گرفت که این موضوع باعث شک و تردید سهامداران برای ورود سرمایه‌هایشان به این بازار شد.
