برای اینکه از تکنولوژی عقب نمانیم

عضو هیات‌مدیره شرکت ملی پست با بیان اینکه دستورالعمل‌های پرواز پستچی‌های پرنده توسط سازمان هواپیمایی کشور تدوین و کار این پستچی‌ها در جزیره کیش آغاز شده است، گفت که طراحی، ساخت و اجرای پروژه پهپادهای پستی گامی است تا از تکنولوژی‌ که قرار است در دنیا مورد استفاده قرار بگیرد، عقب نمانیم. این درحالی است که برخی شنیده‌ها به گوش می‌رسید که با وجود مجوز سازمان هواپیمایی کشور، وزارت اطلاعات و پلیس منطقه کیش اجازه پرواز به پهپادهای پست را نداده است. با تمام اینها وزیر ارتباطات هادی و هدی را دو کارمند نوآور جدید پست می‌داند که فعلا کارشان را در منطقه کیش به صورت آزمایشی شروع کرده‌اند و در مراحل بعد مجوزهایشان برای سایر شهرها نیز دریافت می‌شود.

اواخر هفته گذشته با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در جزیره کیش، از پهپادهای پستی «هدی و هادی» رونمایی شد. پستچی‌های پرنده‌ای که به شکل آزمایشی در دو نقطه در جزیره کیش کار خود را آغاز کردند. استفاده از این تکنولوژی برای امروز نیست، شاید ۱۰ سال دیگر بتوان امید داشت که پستچی‌های پرنده در سطح شهرها رفت و آمد کنند و حمل بار توسط آنها به یک مساله عمومی تبدیل شود. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اجرای فرآیند طراحی، ساخت و استفاده از پهپادها برای حمل بسته در سطح شهر، قدمی برداشته تا از قافله‌ای که در دنیا برای استفاده از پهپادها راه افتاده، عقب نمانند. هوای شرجی و دمای ۳۸ درجه و بادهای گرم درر محوطه اداره پست کیش هم باعث نشد تا وزارت ارتباطات رونمایی پرنده‌های جدید خود، یعنی پهپادهای پستی را عقب بیندازد. در نهایت افتتاح پروژه با برش روبان و نام‌گذاری پهپادها به هادی به معنی هدایت‌کننده و هدی به معنی کبوتر نامه‌رسان به پایان رسید. حالا وزیر ارتباطات بعد از رونمایی از این دو پهپاد می‌گوید که برای اولین‌بار پهپادها در ایران مجوز پرواز گرفتند. اما وقتی همین مجوز در شهری به صورت پایلوت داده می‌شود که باد امکان پرواز به آن را نمی‌دهد یا برخی خبرها در همان مراسم رونمایی به گوش می‌رسد که وزارت اطلاعات و پلیس منطقه کیش اجازه پرواز را به پهپادها نداده است، این پهپادها چه مزیتی برای سیستم پستی و کشور دارند؟

سال‌هاست که شرکت‌های بزرگی مانند آمازون و علی بابا در حال آزمایش برای ارسال مرسولات با پهپاد به دست مشتریانشان هستند؛ اما هنوز این طرح‌ به صورت گسترده به مرحله اجرا گذاشته نشده است. در ایران هم وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ۲۰ اذر ماه سال ۱۳۹۸ در توئیتر خود خبر از سورپرایز ویژه‌ای داد و در نهایت عصر همان روز در اینستاگرام خود اعلام کرد که برای کاهش هزینه و آلودگی شهرها شرایط انتقال بسته‌های پستی با کمک پهپاد فراهم شده است. بعد هم در مرحله‌ بعد در جنجالی در توئیتر مراسمی برای نام‌گذاری آن را شروع کرد که در نهایت بین «پپه» و «سجاد» که بیشترین لایک را دریافت کرده بودند چون پهپاد یک پروژه ملی بود نام سجاد را برایش انتخاب کردند. چند هفته از خبر گذشت اما خبری از ارسال مرسولات از طریق سجاد شنیده نشد. پس از اما و اگرهای بسیار مشخص شد که سازمان هواپیمایی کشور مجوز پرواز به این پهپاد را نداده است. در همین زمینه‌ هم محمدرضا قادری، عضو هیات‌مدیره شرکت ملی پست در گفت‌وگو با پیوست اعلام کرد که آنها بیشتر از هر چیز خواسته‌اند با ساخت این پهپاد مطالبه ایجاد کنند.

  پهپادی که پرواز نکرد

حالا به نظر می‌رسد بعد از گذشت نزدیک به یک سال و نیم از ایجاد مطالبه سازمان هواپیمایی کشور هم کوتا آمده و اجازه پرواز به این پهپاد را داده و آنطور که وزیر ارتباطات می‌گوید جاده برای سایر پهپاد‌ها نیز باز شده است. فعلا دو پهپاد ایرانی که ساخت یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی هستند در دو منطقه کیش اجازه پرواز گرفتند آنهم منطقه‌ای که فاصله کمی از یکدیگر دارند و بادهای شدید حداقل در روز رونمایی و روز آزمایشی آن اجازه پرواز به آن را نداد. هرچند که در پشت صحنه برخی شنیده‌هایی که به گوش می‌رسید خبر از این می‌داد که با وجود مجوز سازمان هواپیمایی کشور، وزارت اطلاعات و پلیس منطقه کیش اجازه پرواز به پهپادهای پست را نداده است. با تمام اینها وزیر ارتباطات هادی و هدی را دو کارمند نوآور جدید پست می‌داند که فعلا کارشان را در منطقه کیش به صورت آزمایشی شروع کرده‌اند و در مراحل بعد مجوزهایشان برای سایر شهرها نیز دریافت می‌شود. بهزاد اقبال‌خواه، عضو هیات‌مدیره شرکت ملی پست، درباره این پروژه توضیحاتی داد و گفت: پیرو دستوری که نیمه دوم سال ۹۸ از سوی وزیر ارتباطات به شرکت ملی پست داده شد، پروژه پهپاد پستی را آغاز کردیم. خروجی این پروژه آذر ماه ۹۸ تحت عنوان سورپرایز وزیر ارتباطات رونمایی شد و توانستیم به‌صورت نمادین بسته‌ای را داخل آن قرار بدهیم و به دفتر کار وزیر ارتباطات ارسال کنیم. این پهپاد که نام او در ابتدا به‌صورت نمادین «سجاد» بود، امروز با نام هدی رونمایی شد. این پروژه ادامه پیدا کرد و امروز پس از تقریباً یک سال و نیم توانستیم نمونه بزرگ‌تر که می‌تواند بسته‌ای با وزن ۱۰ کیلوگرم را جا به‌جا کند را رونمایی کنیم. این در حالی بود که تمام کاربران شبکه‌های اجتماعی و افکار عمومی فکر می‌کردند که پروژه متوقف مانده، اما در واقع چنین نبود و این پروژه را پیگیری می‌کردیم. پرنده کوچکی که ابتدا رونمایی شد، توانایی حمل بار تا یک کیلوگرم را داشت اما پرنده پستچی امروز که بانام «هادی» رونمایی شد می‌تواند بار تا ۱۰ کیلوگرم را حمل کند.

  پرنده جدید ثبات بیشتری دارد

او درباره هادی، پستچی پرنده جدید گفت: این پرنده جدید ثبات بیشتری دارد و از نظر فناوری به‌روزتر است. اکنون به نقطه‌ای رسیده‌ایم که به‌صورت مستمر در جزیره کیش سرویس ارایه کنیم. پس از کشمکش‌های فراوان توانستیم برای پرواز پهپاد در دو منطقه کیش از نهادهای ذی‌ربط مجوز بگیریم که روند آن تقریباً یک و نیم سال به طول انجامید. بخش قابل‌توجه‌ای از این زمان صرف دریافت مجوز از سازمان هواپیمایی کشور شد و بخش کوچک آن مسائل فنی بود. عضو هیات‌مدیره شرکت ملی پست با تأکید بر این نکته که شرکت ملی پست و وزارت ارتباطات در این زمینه پیشرو بودند و در گذشته کاری شبیه به این انجام نشده بود، افزود: پیش از این نهادی برای دریافت مجوز پرواز پهپاد و پرونده فوق سبک از این سازمان اقدام نکرده بود. اقبال‌خواه خاطرنشان کرد: کاری که در وزارت ارتباطات انجام دادیم، راهی را باز کرد که به‌ جز شرکت ملی پست، سایر افراد و مجموعه‌هایی که در حوزه پهپاد کار می‌کنند بتوانند مجوز بگیرند چرا که پس از تلاش‌های صورت گرفته، اکنون دستورالعمل‌های مشخص این کار در سازمان هواپیمایی کشور تدوین شده است. وی افزود: آخرین دستورالعمل تدوین شده مربوط به فروردین ۱۴۰۰ است که بر اساس همان دستورالعمل، اواسط اردیبهشت ماه توانستیم مجوز پرواز این دو پهپاد در کیش را دریافت کنیم. اجرای پایلوت این طرح فعلاً در کیش است اما در هر نقطه دیگر در کشور که مجوز انجام پرواز به این پهپاد داده شود، آمادگی انجام کار را داریم. عضو هیات‌مدیره شرکت ملی پست درباره نقطه پروازی این پهپادها در جزیره کیش خاطرنشان کرد: در این طرح پایلوت جزیره کیش، پهپادها به‌شکل محدود و در دو نقطه ثابت پرواز می‌کنند. مسیرها از مبدأ اداره پست کیش به مقصد یکی از ساختمان‌های منطقه آزاد کیش و پردیس دانشگاه شریف تعریف شده‌اند.

  دستورالعمل پرواز پستچی‌های پرنده تدوین شد

او درباره استفاده از این پرنده‌ها در نقاط دیگر کشور گفت: درخواست صدور مجوز برای تردد پهپادها به پردیس دانشگاه تهران هم داشتیم که به خاطر تداخلی که با یکی از باندهای تفریحی کیش داشت فعلاً مجوزی صادر نشده است. مجوز صادر شده فعلاً به‌صورت محدود و آزمایشی است و امیدواریم باگذشت چند ماه از کار کردن این پهپادها و بررسی نتایج، بتوانیم مسیر را گسترش دهیم یا آن را اصلاح کنیم. عضو هیات‌مدیره شرکت ملی پست درباره تعداد پهپادهایی که در دست طراحی و تولید است، افزود: از پهپاد بزرگ‌تر یعنی «هادی» دو فروند سفارش دادیم که یک فروند در جزیره مستقر است و دیگری در لابراتوار پهپادی پارک فناوری اطلاعات فاوا. این پهپادها کاملاً ساخت یک شرکت دانش بنیان ایرانی است. اقبال‌خواه درباره اینکه تولید انبوه پهپادها چه زمانی ممکن خواهد شد، تأکید کرد: از نظر من این امکان در آینده نزدیک وجود ندارد. دلیلش هم ربطی به دانش طراحی، ساخت و پرواز پهپادها ندارد، مشکل اصل. این است که در ایران مناطق پرواز ممنوع بسیار زیادی داریم و نظارت‌های هوایی بسیار شدید است. وی تصریح کرد: این مساله مختص ایران نیست، در دنیا نیز استفاده از پهپادها برای حمل بسته، تجاری نشده است و بیشتر جنبه «لبه تکنولوژی» دارد. تمام دنیا درصدد هستند تا تابوهایی که در این زمینه وجود دارد را بشکنند و بعد به سمت گسترش آن بروند. استفاده گسترده از پهپادها جزو تکنولوژی‌های آینده است، ما سعی کردیم با اجرای پایلوت این پروژه‌ از این قافله عقب نمانیم.