روایتی از مصایب تامین ارز دارو

تعادل|

رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران می‌گوید، به دلیل مشکلاتی که در تخصیص ارز ایجاد شد، موجودی انبارهای مواد اولیه دارو، رو به کاهش گذاشته و چند ماهی است که فعالان صنعت دارو هشدار می‌دهند، وضعیت مواد اولیه در وضعیت مناسبی قرار ندارد. به گفته محمود نجفی عرب، به توجه فرا رسیدن موسم انتخابات و تغییر دولت، متولی تخصیص و تامین ارز یعنی سکاندار بانک مرکزی هم که به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری درگیر فعالیت‌های انتخاباتی است؛ بر این نگرانی‌ها بیشتر می‌افزاید. بنابراین به نظر می‌رسد با توجه به شرایط موجود، مشکل ارز ترجیحی صنعت دارو و گرفتارهای ناشی از آن همچنان باقی بماند. 

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با بیان اینکه ایجاد مانع در برابر تولید داروها ممکن است، جامعه بزرگی را گرفتار کند، گفت: در صورت بروز کمبود در بازار داروها، به ویژه داروهایی که برای بیماری‌های مزمن مصرف می‎شود، ممکن است عطشی در بازار ایجاد شود که این عطش تنها با تامین دو یا سه برابر نیاز کشور فروکش کند. محمود نجفی عرب با اشاره به اینکه «برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی در سال 1400 معادل 2.5 میلیارد دلار ارز ترجیحی تخصیص یافته است که معادل ارز تخصیص یافته در سال 1399 است» ادامه داد: البته این رقم، رقم قابل توجهی برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی محسوب نمی‌شود و فعالان صنعت دارو در زمان تعیین این ردیف بودجه‌ای هشدارهای لازم را بیان کردند. نکته حائز اهمیت اینکه، حوزه دارو در سال‌های 1397 و 1398 سهم بیشتری از ارز ترجیحی را به خود اختصاص داد. البته در سال 1397 باتوجه به طرح موضوع تحریم‌های بانکی، شرکت‌های داروسازی تلاش کردند، انبارهایشان را از مواد اولیه مورد نیاز پر کنند؛ بنابراین در سال 1397 ذخیره خوبی از مواد اولیه، در صنایع داروسازی ایجاد شد. او ادامه داد: در سال 1398 تخصیص ارز دارو به صورت منطقی و صحیح صورت نگرفت و البته ارزهای تخصیص یافته نیز نامرغوب بود. با توجه به اینکه بیشترین واردات مواد اولیه در حوزه دارو، از هند و چین انجام می‌گیرد، ارزهایی که برای واردات از این مبادی تخصیص یافت از مرغوبیت لازم برخوردار نبود؛ به‌طوری که در سال 1399، حدود 300 میلیون دلار ارز یوان چین و ریال عمان برگشت خورد و شرکت‌ها به رغم آنکه تامین ریالی هم کرده بودند، ناچار شدند ریال خود را از بانک‌ها باز پس بگیرند. نجفی عرب با تاکید بر اینکه «شرکت‌های فعال در حوزه تولید و واردات دارو، چندان رغبتی به استفاده از ارز 4200 تومانی ندارند» افزود: خواسته آنها در سال‌های اخیر این بوده که به واردات دارو و مواد اولیه آن ارز نیمایی تخصیص داده شود و ما به التفاوت ارز ترجیحی و نیمایی در انتهای زنجیره به مصرف‌کننده تعلق گیرد اما این خواسته محقق نشده‌ است. او ادامه داد: به دلیل مشکلاتی که در تخصیص ارز ایجادشد، موجودی انبارها رو به کاهش گذاشته است؛ با وجود این اما بخش تولید نگذاشته است کمبودی در کشور پدید‌آید یا کمبودها در حداقل ممکن ایجاد شد. مساله کمبود مواد اولیه و عدم تخصیص صحیح و به موقع ارز همچنان وجود دارد و بخشی از مشکلات نیز به دلیل عدم انطباق آمار وزارت بهداشت به عنوان تخصیص‌دهنده ارز و بانک مرکزی به عنوان تامین‌کننده شکل گرفته است. لذا چند ماهی است که فعالان صنعت دارو هشدار می‌دهند، وضعیت مواد اولیه دارو در وضعیت مناسبی قرار ندارد. رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران با بیان اینکه دولت ناگزیر است، ارز بخشی از داروها را به سمت نیمایی شدن سوق دهد، توضیح داد: در زمان تدوین بودجه 1400 پیشنهاد ما این بود که ارز دارو یکجا به‌طور کامل نیمایی شود؛ اما در آن زمان دولت و مجلس این پیشنهاد را نپذیرفتند.