مسابقه کاندیداها برای کسب رأی بیشتر
گروه بازارسرمایه|
کارزار انتخابات آغازشده است و هر یک از کاندیداها فعالیت انتخاباتی خود را آغاز کردند. در این میان به‌طور حتم بازار سرمایه به‌واسطه تأثیر این بازار بر اقتصاد کشور در صدر اولویت‌های اقتصادی کاندیداها خواهد بود. دریکی از نظر سنجی ایسپا 15 درصد پاسخ‌دهندگان شرط شرکت در انتخابات را بهبود بورس دانسته‌اند برای همین برخی نامزدها برای جذب رأی بورسی‌ها مسابقه گذاشته‌اند. بر همین اساس روز جمعه اولین مناظره انتخاباتی کاندیداهای ریاست‌جمهوری با محوریت اقتصاد روز جمعه کلید خورد و در میان برنامه جامعی برای بورس و بازار سهام ارایه نشد!
البته این تازه اول کار است و باید منتظر ماند و دید در کارزار انتخابات کدام‌یک کاندیداها برنامه واقعی و موثر خواهد داشت و آیا با این وضعیت کشور برنامه‌ها ارایه‌شده عملی خواهد شد؟ یا امیدی به جبران زیان‌ها و شکست‌ها در بورس وجود خواهد داشت؟
در شروع این جنگ انتخابی، وضعیت بورس یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مولفه‌های انتخاباتی نامزدهای ریاست‌جمهوری شده و اگر صفحات مجازی و برنامه تلویزیونی و رادیویی این کاندیداها را بررسی به این نتیجه می‌رسیم که هریک به‌گونه‌ای دستی در بورس برده‌اند، سعی دارند با انتشار مطالب و برنامه‌ای وعده‌های بهبود بورس و صعود مجدد این بازار را بدهند تا بدین‌وسیله پیروز این کارزار باشند.
این روزها یکی از مهم‌ترین مطالب برای مردم جامعه وضعیت بورس و اقتصاد است و تمامی نامزدها نیز با دانستن این موضوع سعی در استفاده از آن دارند. برخی کاندیداهای نیز سعی دارند با تخریب یکدیگر و برجسته کردن مشکلات بورس خود را بهتر و والاتر نشان دهند تا خود را به ریاست دولت سیزدهم برساندند.
محسن مهر علیزاده از بادکنک بورس می‌گوید که با یک سوزن ترکید؛ علیرضا زاکانی عملکرد عبدالناصر همتی را در بورس به چالش می‌کشد و سایرین وعده جبران خسارت یا رشد شاخص.
زیان‌ها جبران می‌شود!؟
ابراهیم رییسی در نطق‌های انتخاباتی خود با انتقاد از رفتار دولت روحانی و بیان سخنانی که برخی سهامداران نیز به آن اعتقاددارند مثل جبران کسری بودجه دولت از طریق این بازار می‌گوید: الان راه‌حل این است که صندوق جبران خسارت راه‌اندازی کنیم تا به مردم اعتماد بدهد.به گفته او با صندوق بیمه یا صندوق جبران خسارت برای افرادی که سهامدار بورس هستند و حتی مبالغ اندک دارند دولت باید برای جبران خسارت مردم که به بورس امید بستند این موضوع را حل و جبران می‌کند. ما صندوق توسعه ملی و صندوق تثبیت داریم و در جلسه شورای عالی اقتصادی این بحث مطرح شد و مبالغی وجود دارد و جایی که پیشنهاد کردند که پیگیری شود و درواقع این مبلغ صندوق قابل تأمین است به‌نحوی‌که دولت بتواند خسارت را جبران کند.
جادوی سه‌روزه بورسی!
اما در میان امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در حمایت از بورس سخن می‌گوید و معضل بورس را قابل‌حل می‌داند. البته ابراز امیدواری کرد که در روزهای ابتدایی دولتش که آن را دولت سلام نامیده است مشکل بورس حل شود.
نکته‌ای عجیب و قابل‌تأمل که قاضی‌زاده در صحبت‌هایش صراحتاً به آن اشاره کرد، حل سه‌روزه بحران بورس بود، چیزی که بیشتر به تردستی و جادو شباهت دارد، تا راهکاری عملیاتی و واقعی! این کاندیدا راهکار بهبود بورس را یک دستور حکومتی از سوی رییس‌جمهور دانست؛ موضوعی که واکنش‌های بسیاری را در فضای مجازی به‌خصوص توییتر به در پی داشت. بخش عمده‌ای از فعالین بورسی در فضای مجازی نوشتند: نخست مشکل بورس 3 روزه که هیچ 300 روزه هم حل نمی‌شود، دوما دستور حکومتی را رهبر صادر می‌کند نه رییس‌جمهور!
متهم مشخص شد؟
قاضی‌زاده هاشمی در نشست انتخاباتی خود در کنایه به کاندیداتوری همتی در انتخابات گفت: کسانی که از مقصران اصلی ریزش بازار سرمایه هستند خودشان کاندیدای انتخابات شده‌اند، از این موضوع تعجب کردم. این افراد قطعاً در مسیر انتخابات در پیشگاه مردم باید پاسخگوی عملکرد خود باشند. همتی به عنوان عضو شورای عالی بورس از مقصران اصلی ریزش بورس است.
اما همتی در گفت‌وگوی ویژه خبری به‌طور کامل در خصوص بورس صحبت کرد. البته که این صحبت ازنظر کارشناسان و مدیران بورسی موردتوجه قرار نگرفت و نقدهایی مخصوص خود داشت. رییس سابق بانک مرکزی و کاندیدای ریاست‌جمهوری با اشاره به اینکه بخش مهمی از مشکلات بورس به خاطر دخالت‌های غیرمنطقی است می‌گوید: در بازار سرمایه ما کارهایی شد که نباید می‌شد. حمایت‌های بدون منطق برای رشد سریع شاخص مشکل‌ساز شد. نباید در بورس دخالت شود؛ بازار سرمایه تجلی بخش حقیقی اقتصاد است و بازاری است که بخش خصوصی خریدوفروش می‌کند. می‌شود بورس را احیا کرد اما نه در دو یا سه روز.
دولت من حتماً بازار سرمایه را به‌طورجدی در دستور خواهد داشت. بورس باید شفاف شود. نمی‌گویم همیشه بورس بالا برود. مثل همین روندی که در روزهای اخیر دارد را باید پیش بگیرد. حمایت جدی از بازار سرمایه به عنوان رکن مهم تأمین مالی تولید خواهم کرد.
هنرمند جدید درراه بورس
جلیلی نیز مانند دیگر کاندیداها برنامه متعددی در خصوص بورس و اقتصاد ارایه داده و صحبت‌های زیادی در این خصوص کرده است. البته نباید فراموش کرد که بخشی از اقتصاددانان این برنامه را تایید و برخی دیگر این برنامه‌ها نامعتبر می‌دانند. این کاندیداها اظهار می‌کند: دریکی دو سال گذشته سوء تدبیر جدی در بورس صورت گرفت و مردم به‌خوبی درک کردند بازار سرمایه باید محل جذب سرمایه باشد نه کوره‌ای برای سوزاندن سرمایه . دولت امکانات بسیار زیادی دارد که می‌تواند از آن در جهت ارتقا دولت و بهره‌مند شدن مردم استفاده کند. نباید کاری کرد که مردم در این بازار یکشبه پولدار شده یا ضرر کنند. میتوان از طریق بورس برای ساخت پتروپالایشگاه‌ها تأمین مالی کرد و سود واقعی و تضمینشده به مردم رساند. بازار سرمایه، بازار پول و بیمه باید هماهنگ و هم‌افزا باشند و هنر رییس‌جمهور نیز این است.
جبران زیان‌های مالباختگان بورسی!
رضایی یکی دیگر از کاندیداهای ریاست‌جمهوری که موردنقد کاربران و فعالان فضای مجازی قرارگرفته می‌گوید: دو برنامه برای احیای بازار سرمایه دارد که تشکیل صندوق جبران زیان‌های مالباختگان است که در این صندوق بخشی از زیان مالباختگان با استفاده از برخی منابع جبران خواهد شد. ضمن اینکه تشویق تولید و سرمایه‌گذاری و ارتباط آنها با واگن‌های سرمایه هم مهم است و اگر تولید را به بازار سرمایه متصل کنیم، در آن صورت بازار بورس ا حیا شده و ارزش سهام بالا خواهد رفت و به همین دلیل بسیار مهم است اینکه تولید به واگن متصل شود. شرکت‌های بزرگی که تجربه، قدرت تولید زیادی دارند، بایستی سهام قدیم خود را نگه‌داشته و سهام جدید بفروشند و وقتی پول جدیدی از این راه به دست آورند بایستی آن را به سمت سرمایه و تولید ببرند و این کار باعث می‌شود ارزش سهام بالا برود. بنا داریم تا شاخص سهام بازار بورس را به یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار برسانیم و به‌مرورزمان افزایش پیدا خواهد کرد. البته ذکر این نکته لازم است که رضایی خود را استاد تمام، اقتصاد دانشگاه تهران می‌داند.
برنامه جامی نبود
از روز اعلام هفت کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری تا امروز، هیچ‌یک از این هفت فرد یک برنامه کاملاً جامع برای اقتصاد و سیاست خارجی ارایه نداده‌اند و هریک با ارایه صحبت‌هایی در مناظره‌ها و گفت‌وگوی خبری تنها برنامه‌های خود را به‌صورت خلاصه گفته‌اند و هیچ‌یک راهکارهای عملی کردن برنامه‌های خود را نگفته‌اند، با توجه به اینکه تنها 10 روز تا انتخابات ریاست‌جمهوری باقی‌مانده این عدم ارایه مطلوب راه‌کارها عملی دور انتظار است.
یکی از کارشناسان بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» در خصوص بورس و مناظره‌ها می‌گوید: معلوم نیست دولت آینده قصد دارد بسته حمایتی از بازار سرمایه را برای جبران زیان سهامداران در قالب تزریق نقدینگی به بازار یا تشکیل صندوق‌هایی که معلوم نیست منابع آن از کجا خواهد آمد و سازوکار آن به چه صورت خواهد بود، چگونه پیشنهاد و عملی کند؟
بنده یک پرسش کلان و مهمی دارم اینکه آیا جبران زیان سهامدار با این شیوه و کمک به بورس با این شیوه به‌صورت تزریق نقدینگی می‌تواند مفید و کار‌یی داشته باشد؟ بورس به عنوان یک Smart Market از قانون عرضه و تقاضا تبعیت می‌کند و خود می‌تواند در صورت شرایط مناسب و استفاده درست از آن، به‌راحتی به جذب سرمایه‌ها در بازار سهام اقدام کند. ذات این نوع از بازار مالی بسیار متفاوت از آن چیزی که است که سیاست‌مداران در ذهن خود نسبت به آن دارند، به همین دلیل به نظر می‌آید راهکارهای ارایه‌شده شاید تنها بخش کوچکی از خواسته سهامداران را در کوتاه‌مدت پوشش دهد، اما چه‌بسا پیامدهای آن نمی‌تواند در بلندمدت مطلوب به نظر‌اید.
بهترین شیوه و راهکار در شرایط کنونی تزریق نقدینگی یا بسته‌های حمایتی از سهامداران برای جبران زیان نیست، بلکه نگاه کلان سیاست‌گذار در اصلاح ساختار اقتصاد کشور (در معنای تخریب سازنده) به‌صورت بنیادی با جراحی‌های عمیق برای بهبود وضعیت اقتصاد و تغییر و تسهیل‌گری معاملات و جذب سرمایه در بازار سرمایه با دوری از دخالت یا حمایت است. چراکه همه ما میدانیم بورس دماسنج اقتصادی کشور است و اگر می‌خواهیم دماسنج اقتصادی، کارکرد بهتری داشته باشد، بهتر است سیاست‌گذار ابتدا وضعیت اقتصاد را سامان دهد تا دماسنج اقتصاد، سیگنال غلط و اشتباه به سرمایه‌گذار ندهد و متناسب با آن، تنها به تنظیم‌گری به‌جای دخالت یا حمایت روی آورد. تنها در آن صورت، دولت‌ها نه قادر نخواهند بود و نه اجازه خواهند یافت از بورس و سایر بازارهای سرمایه به عنوان حیات خلوت خود استفاده کنند. ازنظر بنده و با دیدگاهی که من دارم هیچ‌یک از نامزدهای انتخاباتی برنامه سازنده‌ای در قالب یک چارچوب کلان برای بهبود بازار ندارند و متأسفانه به‌مثابه همه دوره‌ها، نامزدهای انتخاباتی تنها به کلیات مناقشه‌انگیز در این باره می‌پردازند. باوجود اهمیت بازار سرمایه در تأمین منابع مالی اما همچنان معلوم نیست که در دولت آینده راهبرد سیاست‌گذار این بازار در تأمین منابع مالی چقدر و چگونه خواهد بود، موضوعی که می‌تواند در عدم درک و فهم درست از پیچیدگی شرایط پیش رو توسط سیاست‌گذار بیفزاید.
مناظره در احاطه توییتر
در فضای مجازی، خصوصاً توییتر واکنش‌های بسیار زیادی در خصوص مذاکرات وجود داشت. یکی از فعالین توییتری که جز کارشناسان اقتصادی نیز است در توتیتی نوشته بود: عناصر مفقود در مناظره اول: سواد عمومی؛ اطلاعات تاریخی؛ اشراف به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی؛ آشنایی کامل با یک‌زبان خارجی؛ رفتار کاریزماتیک؛ فن بیان جذاب؛ منش محکم و محترم؛ توانایی جلب افکار عمومی؛ توانایی جلب نظر نخبگان؛ پیشینه کاملاً قابل دفاع؛ ارایه راهکار راهبردی درباره تحریم‌ها جهانی
یکی از فعالین توییتری نوشت: دولت را نماد خرد و عقلانیت می‌دانند. پیشنهاد می‌شود از امروز رفتار؛ گفتار و عمل نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری از سوی گروهی از روان شناسان مستقل تحلیل شود. شاید پیشگیری بهتر از درمان باشد!
فرد دیگری نوشت: تا امروز هیچ‌کدام از کاندیداها برنامه یا وعده‌ای عملیاتی درباره بورس داده‌اند؟ به صلاح بازار است که راه سیاست از بورس جدا بماند.
در توییتی دیگر نوشته شد: خیلی‌ها پرسیدن، من هم می‌پرسم:
چرا در مناظره درباره اثر این مسائل بر اقتصاد ملی و معیشت وزندگی مردم سوال نشد: تحریم‌ها؛ پاندمی کرونا؛ نقش سیاست منطقه‌ای؛ نقش نظامیان در اقتصاد؟؟؟
یکی از فعالین اقتصادی نیز در خصوص مناظره نوشت: توهین کردن؛ تهدید کردن؛ متهم کردن. اینها را به مردم یاد ندهیم.آنها به اینها نیاز ندارند.به‌اندازه کافی عصبانی هستند.
یکی از مسوولان بورسی نوشت: در برنامه کاندیداهای ریاست‌جمهوری، نشانی از روش پیشنهادی برای اولویت‌بندی و مدیریت تعارض بین اهداف و اولویت‌ها نیست. اینها برنامه نیست، حدیث آرزومندی است!
فرد دیگری نوشت: ما با اقتصاد رقابتی زاویه نداریم، اما اقتصاد بازاری که همه کاندیداهای ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ کم‌وبیش از آن دفاع می‌کنند، سبک خاص اقتصاد بازار دزدبازار ائتلاف غالب رانتی-رفاقتی-غارتی است.
اسلام (مذهب شیعه) دین عدالت و برابری است یا دین اقتصاد بازار برای استثمار مردم توسط اشراف قریش؟
یکی دیگر فعالین توییتری نوشت: حتی در مناظره غیابی باروحانی هم پیروز نشدند گواه آنکه مخالفان، کوچک‌ترین اشاره‌ای به تأثیر جنگ تحریمی و کرونا بر اقتصاد ایران نداشتند و تاریخی‌ترین فشار اقتصادی و مهیب‌ترین بحران سلامت عمومی را سانسور کردند. یکی از کارشناسان اقتصادی نوشت: بورس گوشت قربانی انتخابات شده است وعده‌ای هم این میان با قراردادهای قابل‌توجه با ستادها از احساسات سهامداران له یا علیه نامزدهای محترم سوءاستفاده می‌کنند، آن‌چنانی هم که مغفول است صلاح بازار و نسخه‌های علمی بهبود وضعیت آن است.
سایه انتخابات بر روی معاملات بورسی
در هفته‌ای که گذشت بازار سهام شاهد سه روز سبز و دو روز سرخ بود. در روز ابتدایی هفته، شاخص کل کار خود را با رشد ۳۰هزار واحدی و ورود پول افراد حقیقی شروع کرد. روز یکشنبه نیز شاهد رشد ۱۷هزار واحدی شد. اما در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه شاخص سرخ‌پوش شد و در آخرین روز هفته نیز با رشد هشت هزار واحدی به کار خود پایان داد. شاخص کل بورس تهران درمجموع ۳۹هزار واحد رشد کرد و از ارتفاع یک‌میلیون و ۱۰۹هزار واحد به یک‌میلیون و ۱۴۸هزار واحد رسید. همچنین شاخص کل هم‌وزن با افت ۰.۳درصدی روبرو شد. شاخص کل فرابورس نیز دو روز قرمز و سه روز سبز را تجربه کرد و در مجموع ۱۱۱واحد معادل ۰.۶درصد رشد کرد.
رشد قیمت دلار و نوسان آن حول 24 هزار تومان تأثیر مثبت بر شاخص بورس تهران داشت و از عوامل صعود آن بود. در اولین روز هفته دوم خرداد شاهد ورود پول حقیقی پس از 11 روز بودیم. با آنکه در ادامه هفته روند خروج پول حقیقی از سر گرفته شد اما این روند در دو روز انتهایی هفته نزولی بود. به‌طوری که رقم خروج پول حقیقی در روز چهارشنبه به 92 میلیارد تومان رسید که کمترین رقم در سه هفته گذشته است. میانگین هفته خروج پول حقیقی 142 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیشین کاهش 71 درصدی داشته است. دیگر روند مثبت بازار در هفته گذشته روند نزولی صف‌های فروش در پایان معاملات روزانه بود. ارزش صف‌های فروش در روز شنبه در رقم 3 هزار و 105 میلیارد تومان قرار داشت و در روز چهارشنبه به 2 هزار و 544 میلیارد تومان رسید. در هفته مذکور نقدشوندگی بازار افزایش یافت و میانگین ارزش معاملات سهام رشد چشمگیری داشت. میانگین ارزش معاملات خرد بورس 4 هزار و 597 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 2 هزار و 703 میلیاردی هفته پیشین، رشد 70 درصدی داشته است. در اولین روز از هفته‌ای که گذشت بازار پس از مدت‌ها شاهد ورود پول قابل توجهی از سمت افراد حقیقی شد. پس از آن در روزهای میانی هفته دوباره خروج پول شدت گرفت و در پایان هفته از شدت خروج پول کاسته شد. در مجموع خالص فروش حقیقی‌ها حدود ۷۸۰میلیارد تومان از خریدشان بیشتر بود. گفتنی است این هفته گروه «فرآورده‌های نفتی» با ۱۲۷میلیارد تومان و گروه‌های «فلزات اساسی» با ۱۲۴میلیارد تومان و «محصولات شیمیایی» با ۷۶میلیارد تومان طعم ورود پول را چشیدند. در طرف دیگر گروه‌های «بانک‌ها و موسسات اعتباری» با ۳۴۸میلیارد تومان و «بیمه و صندوق بازنشستگی» با ۲۲۷میلیارد تومان و «محصولات غذایی و آشامیدنی» با ۱۳۲میلیارد تومان به ترتیب بیشترین تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی را ثبت کردند.
برش
ابراهیم رییسی در نطق‌های انتخاباتی خود با انتقاد از رفتار دولت روحانی و بیان سخنانی که برخی سهامداران نیز به آن اعتقاددارند مثل جبران کسری بودجه دولت از طریق این بازار می‌گوید: الان راه‌حل این است که صندوق جبران خسارت راه‌اندازی کنیم تا به مردم اعتماد بدهد.به گفته او با صندوق بیمه یا صندوق جبران خسارت برای افرادی که سهامدار بورس هستند و حتی مبالغ اندک دارند دولت باید برای جبران خسارت مردم که به بورس امید بستند این موضوع را حل و جبران می‌کند. ما صندوق توسعه ملی و صندوق تثبیت داریم و در جلسه شورای عالی اقتصادی این بحث مطرح شد و مبالغی وجود دارد و جایی که پیشنهاد کردند که پیگیری شود و درواقع این مبلغ صندوق قابل تأمین است به‌نحوی‌که دولت بتواند خسارت را جبران کند.
