نامعادله سرانه فضای آموزشی در پایتخت
گروه راه و شهرسازی|
آنگونه که محمدرضا قربانی، مدیرعامل مجمع خیرین مدرسه‌ساز استان تهران گفته، پایتخت نیازمند ساخت ۱۰۰۰ مدرسه جدید به منظور رفع کمبود سرانه فضای آموزشی است. به گونه‌ای که تهران برخلاف آنچه تصور می‌شود به لحاظ فضای آموزشی، شهر برخورداری نیست. سرانه استاندارد فضای آموزشی در کشور ۸.۳۴ متر مربع و سرانه میانگین به ازای هر دانش‌آموز ۵.۲ متر مربع است؛ در حالی که این شاخص در شهرتهران به ۳.۶ متر مربع می‌رسد و حتی در برخی مناطق حدود دو مترمربع است.
قربانی افزود: بنابراین با کمبود فضا مواجهیم و در مناطق مرکزی این وضعیت وخیم‌تر است. اگر بخواهیم استان‌ها را بر اساس سرانه میانگین بسنجیم، استان آخر سیستان و بلوچستان، ماقبل آخر البرز و بعد از آن تهران و آذربایجان غربی قرار دارند و در واقع تهران به لحاظ فضای آموزشی جزو سه استان آخر است و به‌رغم اینکه پایتخت است اما وضعیت مناسبی ندارد. مدیرعامل مجمع خیرین مدرسه ساز شهرتهران در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه درصد قابل توجهی از مدارس پایتخت قدمت بالای ۵۰ سال دارند که باید یا تخریب و بازسازی یا مقاوم‌سازی شوند عنوان کرد: درمجموع قدمت مدارس تهران نیز بیش از سایر نقاط کشور است.قربانی ادامه داد: در شهر تهران باید دو گونه مدرسه ساخته شود؛ نخست مدارس جدیدی که در راستای رفع کمبود سرانه فضای آموزشی و کاهش تراکم جمعیت دانش‌آموزی ساخته شوند و دوم مدارس فرسوده‌ای که باید تخریب و از نو ساخته و جایگزین شوند. یک شاخص دیگر تعداد دانش‌آموزانی است که در هرکلاس درس مشغول به تحصیل‌اند که رقم میانگین آن در سطح کشور ۲۴ نفر و در تهران ۳۴ نفر است وهر کلاس درس تهران به اندازه ۱۰ دانش‌آموز شلوغتر از کلاس‌های مشابه در سایر شهرها است.
تهران نیازمند ۱۰۰۰ مدرسه جدید
وی با اعلام اینکه نیازمند ساخت حدود ۱۰۰۰ مدرسه جدید در تهران هستیم گفت: حال فضاهای آموزشی در تهران خوب نیست و باید کار جدی در این زمینه صورت بگیرد. مجمع خیرین نیز عزم خودش را جزم کرده تا در امر مدرسه‌سازی پیشگام باشد. مجمع خیرین تهران علاوه بر اینکه می‌تواند مستقیما در ساخت و تجهیز مدارس نقش آفرینی کند، به علت جایگاه و اعتبار اجتماعی که دارد می‌تواند میان دستگاه‌های متولی در این حوزه نیز هم افزایی ایجاد کند.مدیرعامل مجمع خیرین مدرسه ساز شهرتهران با اشاره به استفاده از ظرفیت شورای آموزش و پرورش شهر تهران و دریافت مصوبه تشکیل «میز خیرین و فضاهای آموزشی شهر تهران» در شهریور سال ۹۹ عنوان کرد: در این مصوبه به مجمع خیرین تهران ماموریت داده شده در جهت هم‌افزایی خیرین و دستگاه‌های مرتبط با مدرسه‌سازی انجام وظیفه کند.وی ادامه داد: از اعضای میز خیرین می‌توان به نمایندگان مجمع خیرین مدرسه سازشهر تهران (رییس و مدیرعامل)، اعضایی از شورای اسلامی شهرتهران (رییس کمیسیون معماری و شهرسازی و رییس ونایب‌رییس کمیسیون فرهنگی)، مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران، مدیرعامل سازمان املاک و مستغلات شهرداری تهران، مدیرکل نوسازی مدارس استان تهران و مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران اشاره کرد که ترکیب جامعی دارد. هدف میز خیرین این است که از ظرفیت‌های مدرسه‌سازی نهایت استفاده را ببرد.
رسیدگی ویژه به منطقه ۲۲ تهران
قربانی برخی از مهم‌ترین اهداف میز خیرین را نیز برشمرد و گفت: رفع موانع حقوقی، سازمانی و اصلاح فرایندها، ایجاد هم افزایی در دستگاه‌های مرتبط با مدرسه‌سازی در کلان‌شهر تهران همچون؛ آموزش و پرورش، شهرداری، شورای اسلامی شهر، مجمع خیرین مدرسه ساز، نوسازی مداری و اداره کل راه و شهرسازی و رسیدگی ویژه به وضعیت فضاهای آموزشی منطقه ۲۲ تهران، تبدیل به احسن کردن املاک مازاد، پیگیری اجرای طرح هوشمندسازی مدارس، آماده‌سازی مدارس به عنوان اماکن امن تخلیه در مواقع بحرانی چون سیل و زلزله، ساخت مدرسه در فضاها و زمین‌های معرفی شده، پیگیری ساخت مدرسه در محوطه‌های مازاد و بزرگ برخی مدارس، پیگیری تبدیل خانه مدرسه‌های کوچک به مجتمع‌های بزرگ آموزشی از جمله این اهداف است.وی ادامه داد: در همین رابطه و در دومین جلسه «میز خیرین» اختصاص 6 قطعه زمین به آموزش و پرورش برای ساخت مدرسه در منطقه ۲۲تصویب شد که در مرحله اقدام است و یک قطعه زمین حدود۴۰۰۰ متری هم در منطقه ۲۱ برای ساخت مدرسه در اختیار آموزش و پرورش تهران قرار خواهد گرفت.
توافقنامه سه‌جانبه با مدیریت شهری
مدیرعامل مجمع خیرین مدرسه ساز استان تهران در ادامه به امضای توافق نامه سه جانبه‌ای از سوی وزیر آموزش و پرورش، شهردار تهران و رییس شورای اسلامی شهر تهران در اریبهشت ماه سال جاری اشاره کرد و گفت: این توافق نامه در راستا و مکمل تشکیل میز خیرین است که به امضا رسیده است و امر مدرسه‌سازی را بیش از پیش در شهرتهران تسهیل خواهد کرد.وی تاکید کرد که شهر تهران به لحاظ فضاهای آموزشی نیازمند توجه ویژه است. از جمله تعهدات مدیریت شهری تهران در این توافق نامه می‌توان به همراهی با آموزش و پرورش در تسهیل و تسریع فرآیند صدور مجوز ساخت مدارس، اولویت پیگیری برای ساخت مدارس در منطقه ۲۲، همکاری در اجرای تبدیل خانه مدرسه‌های کوچک به مجتمع‌های آموزشی بزرگ و در اولویت قرار گرفتن مصوبات «میز خیرین و فضاهای آموزشی شهر تهران» اشاره کرد. این توافقنامه، جایگاه و میزان اثربخشی میز خیرین را تقویت کرده است، چراکه مسوولیت تحقق مفاد این توافق نامه مهم به میز خیرین و فضاهای آموزشی شهر تهران محول شده است.قربانی با بیان اینکه توافق نامه وزیر آموزش و پرورش با مدیریت شهری پایتخت، یک سند مهم برای سرعت گرفتن و اصلاح فرایندهای ساخت مدارس در شهر تهران است عنوان کرد: برای استاندارد شدن فضاهای آموزشی شهر تهران اگر شورای شهر، شهرداری تهران، آموزش و پرورش، خیرین، نوسازی مدارس و سایر دستگاه‌های متولی این حوزه در کنار یکدیگر قرار بگیرند می‌توان به آینده تهران در حوزه تامین فضاهای آموزشی بسیارامیدوار بود. تشکیل میز خیرین و امضای توافق نامه مذکور اقدام مناسبی است که اجرای برنامه‌های عملیاتی برآمده از آن حداقل برای یک دوره چندساله باید در اولویت اقدامات مدیران شهری و همچنین آموزش و پرورشی قرار بگیرد. کمااینکه باید تاکید کنم برای توسعه شهر در ابعاد مختلف، مدیریت شهری نیز به مجمع خیرین مدرسه ساز شهر تهران و آموزش و پرورش و ظرفیت‌های بی‌بدیل این دو نهاد نیاز دارد.
مدیرعامل مجمع خیرین مدرسه ساز استان تهران افزود: البته «میزخیرین» براساس مصوبه شورای آموزش و پرورش شهر تهران تشکیل شده و ضرورت اجرای مصوبات آن یک امر بدیهی و مستمر است و البته دارای ضمانت اجرا است. مجمع خیرین مدرسه ساز شهر تهران نیز به عنوان یک نهاد مردمی به سهم جایگاه خود در «میز خیرین»، پیگیری لازم برای تحقق مصوبات آن را با هدف استاندارد شدن فضاهای آموزشی شهر تهران دنبال خواهد کرد.قربانی تصریح کرد: مجمع خیرین تهران براین باور است که نباید اجازه دهیم تنور مدرسه‌سازی و هم افزایی بین دستگاهی برای تسریع این فرآیند، سرد شود. این تعامل می‌تواند آینده‌ای امید آفرین را برای دانش‌آموزان شهر تهران ترسیم کند.وی با بیان اینکه برای به سرانجام رسیدن این مصوبات تلاش‌های بسیاری صورت گرفته است گفت: این تلاش تداوم خواهد یافت چراکه برنامه‌های پیش بینی شده می‌تواند مسیر ساخت فضاهای آموزشی در تهران را هموار کند. به واقع ریل‌گذاری دقیق و هوشمندانه‌ای صورت گرفته که می‌تواند فرآیندهای مدرسه‌سازی را سرعت ببخشد و تسهیل کند. مدیرعامل مجمع خیرین مدرسه ساز استان تهران در پایان گفت: میز خیرین چون برآمده ازیک نهاد مردمی و خیری است؛ چالش‌های معمول بین دستگاه‌های اجرایی را ندارد و می‌تواند به عنوان کاتالیزور سرعت فرآیندهای مربوط به توسعه فضاهای آموزشی را افزایش دهد. ضمن آنکه مدیریت شهری جدید نیز براساس این الگوی موفق، می‌تواند از ظرفیت نهادهای مردمی در نیل به توسعه پایدار بیشتر استفاده کند.
