برجام بدون FATF یعنی هیچ

پیمان جنوبی

با بازگشت امریکا به برجام و پیوستن ایران به FATF بالغ بر 432 هزار میلیارد تومان پول ملت که توسط کاسبان تحریم  نابود  می‌شود را می‌توان بین 80 میلیون ایرانی تقسیم کرد.

تحریم‌های ایران شامل دو بخش داخلی و خارجی است که سالانه معادل 432 هزار میلیارد تومان درآمد ارزی دولت را که سهم آحاد مردم مستضعف است به جیب کاسبان تحریم ریخته و تولید‌کننده داخلی را به خاک سیاه نشانده است. 

بخش خارجی تحریم‌ها   مربوط  به برجام و ممنوع‌المعامله بودن ایران در بازارهای بین‌المللی نفت و گاز و پتروشیمی و فولاد و... تجارت است که دسترسی دولت را از منابع ارزی کوتاه کرده.  نتیجه‌اش هم در دولت دوازدهم سیاست افزایش هفت برابری قیمت دلار از 4200 تومان به 25 هزار تومان برای تامین کسری بودجه و جلوگیری از ورشکستگی بانک‌ها و شرکت‌های دولتی و خصولتی و کلاهبرداری از میلیون‌ها نفر ایرانی در بورس است. قیمت مسکن و سکه را 10 برابر کرد، قیمت مرغ و گوشت و دیگر کالاهای اساسی را ‌به‌رغم تخصیص ارز 4200 تومانی سه برابر کرد؛ به گونه‌ای که قیمت مرغ از 8 هزار تومان به 24 هزار تومان، گوشت از 40 هزار تومان به 120 هزار تومان و قیمت برنج از 14 هزار تومان به 42 هزار تومان پرکشید. هزینه‌های تولید را 7 تا 10 برابر کرد. قیمت فولاد سر به فلک کشیده. پراید از 24 میلیون تومان رسید به 140 میلیون تومان. قیمت خانه در دوقوزآباد از متری یک میلیون تومان رسید به 10 میلیون تومان. کسی که که قبلا صبحانه و ناهار و شام نان و پنیر و سبزی می‌خورد حال با گرو گذاشتن کارت بانکی یارانه‌اش یک وعده نان قرضی می‌خورد. البته برق و آب و گاز و تلفنش چون اصلا به شبکه متصل نیست مجانی شده! 

بخش داخلی تحریم- مربوط می‌شود به تحریم‌های داخلی FATF که از 200 کشور دنیا فقط ایران و کره شمالی آن را نپذیرفته‌اند. اما اهمیت FATF از آنجا است که بدون آن کاسبان تحریم می‌توانند برای دور زدن تحریم خودساخته داخلی 20 درصد پورسانت بگیرند که به گفته رییس کل سابق بانک مرکزی یعنی آقای دکتر همتی رقمی معادل 18 میلیارد دلار است که با دلار 24 هزار تومان می‌شود چیزی حدود 432 هزار میلیارد تومان. این رقم را اگر بخواهیم از دهان کسانی که محترمانه‌اش در فرهنگ اصلاحی کاسب تحریم است، دربیاوریم و به 40 میلیون نفر زیر خط فقر مطلق در کشور پرداخت کنیم، می‌شود هر نفر 10 میلیون و 800 هزار تومان در سال یا 900 هزار تومان در ماه. به این نکته توجه کنید که کل بودجه جاری دولت برای سال 1400 حدود 637 هزار میلیارد تومان لحاظ شده است. یعنی مافیای حامی ماندن ایران در لیست سیاه FATF و جلوگیری از به ثمر رسیدن برجام تقریبا به اندازه بودجه جاری کشور در یک سال درآمد به جیب می‌زنند البته  از جیب فقرا و یتیمان! تاثیر تحریم‌ها و قرار گرفتن در لیست سیاه FATF بر دولت: دولت را از بیش از 80 تا 120 میلیارد دلار منابع ارزی حاصل از صادرات نفتی و غیرنفتی در سال محروم کرده است. دولت را از جذب سالانه 50 تا 100 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در صنایع مادر محروم کرده. افزایش نرخ بیکاری و کاهش زاد و ولد و ازدواج و افزایش طلاق و نابهنجاری‌های اجتماعی و زندانی، نرخ رشد اقتصادی منفی، مشکلات افزایش چند برابر قیمت‌ها در بازار مسکن و کالاهای اساسی، افزایش ضریب جینی و بحران تسری فقر مطلق به بخش عظیمی از جامعه و اوج گرفتن اعتراضات مردمی و افت ارزش پول ملی به بی‌ارزش‌ترین پول جهان از مشکلات لاینحلی است که دولت بعدی باید با آن دست و پنجه نرم کند. ضمنا رقبای ایران در بازار نفت و گاز و دیگر صنایع، بازارهای ایران را تصرف کرده‌اند و علاقه‌ای به بازگشتن ایران به تجارت جهانی ندارند. این رقبا در صورت پیوستن ایران به FATF و احیای برجام و برداشته شدن تحریم‌ها سالانه بالغ بر500 تا 1000 میلیارد دلار عدمالنفع خواهند داشت! مثلا متوقف شدن خط لوله صلح که قرار بود گاز ایران را به پاکستان، هند و چین صادر کند. متوقف شدن خط لوله صادرات گاز ایران به اروپا که کلا قابل اجرا نیست چون مسیر را با بحران‌های جنگی با خاک یکسان کرده‌اند. در نقطه مقابل روسیه حالا هم سهم صادرات نفت ایران را به خود اختصاص داده هم از شمال دریای خزر با خطوط لوله به چین نفت و گاز صادر می‌کند و قرار است به افغانستان و پاکستان هم صادر کند. قیمت‌های گاز را روسیه در اروپا تعیین می‌کند؛ راه به راه با ترکیه قرارداد گازی می‌نویسد.  تاثیر تحریم‌ها و قرار گرفتن در لیست سیاه FATF بر بخش خصوصی: مردم و صنایع کشور در بخش خصوصی را از بهره مندی از شبکه‌های بین‌المللی تجارت و تبادلات پولی و بانکی ارزی در بازارهای بین‌الملل و جذب سرمایه‌گذاری خارجی محروم کرده است. رقبای صنایع و تولید‌کنندگان داخلی که با استفاده از تعطیلی کارخانه‌های ایرانی، در قالب کشورهای دوست در ایران فعال هستند و مواد خام و اولیه را مفت از ایران می‌برند و تولیدات و محصولات نهایی خود را که می‌شود خودمان تولید کنیم را در ایران عرضه می‌کنند، علاقه‌ای به فعال شدن بالغ بر 20 هزار واحد تولیدی تعطیل و نیمه تعطیل در ایران ندارند. کاسبان تحریم و شرکای خارجی آنها دست مردم و بازار و تولید‌کنندگان و تجار و سرمایه‌گذاران و استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان و  حوزه گردشگری و ترانزیت و توریسم و صنعت کشور در برابر رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی را کاملا بسته‌اند و امکان توسعه بازار و گسترش آن حتی در محدوده کشورهای همسایه را نیز نمی‌دهند. 

یک مثال ساده برای نشان دادن اهمیت FATF و برجام: 

1- استارت‌آپ اپلیکیشنی A یک گیم ساخته است. این استارت‌آپ به خاطر تحریم‌های بین‌المللی ناشی از برجام و تحریم داخلی FATF که منجر به مسدود‌سازی سوئیفت شده نمی‌‌تواند اپ خود را در گوکل‌اپ و اپ‌استور قرار دهد و نمی‌تواند ان را در یوتیوب یا از طریق گوگل‌اد در گوگل تبلیغ و در بازارهای جهانی عرضه و درآمد‌های ارزی حاصل از تبلیغات در آن را به حساب ارزی خود در ایران واریز کند. مجبور است حساب ارزی را در کشور دیگر مثل ترکیه ایجاد کند و برای این کار مجبور است شرکت خود را هم در ترکیه ثبت کند مالیاتش را هم به دولت ترکیه بدهد و درآمدهای ارزی‌اش هم به حساب بانک‌های ترکیه‌ای واریز می‌شود و قدرت پول ترکیه را به ‌جای قدرت پول ایران افزایش می‌دهد. این در حالی است که درآمد این شرکت در صورت پیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف و خارج شدن از لیست سیاه و برداشته شدن تحریم‌ها مثلا می‌تواند سالانه یک میلیارد دلار درآمد ارزی نصیب ایران کند.

2- حالا فرض کنیم که ایران و پنج به علاوه یک به توافق می‌رسند و امریکا تمام تحریم‌های بعد از برجام را بر دارد و ایرانیان از لیست تحریم‌های گوگل و دیگر شبکه جهانی اطلاعات و تجارت خارج شوند و نام ایران هم در لوکیشن تبلیغاتی و پلت‌فرم‌های بین‌المللی تجارت الکترونیک مانند گوگل، یوتیوب، پی ژ‌پال و غیره قرار گرفته و استارتاپ A قاعدتا باید بتواند با اتصال حساب بانکی ارزی خود از طریق مثلا پی‌پال مبادلات دلاری انجام داده نقل و انتقالات ارزی و کسب درآمد دلاری داشته باشد. 

3- حتی اگر تمام تحریم‌های بین‌المللی ایران طبق برجام برداشته شود و امریکا تحریم‌های جدید بعد از برجام را هم لغو کند و مردم و استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های صنعتی و تجاری ایران دیگر تحریم نباشد و بتوانند راحت در پلت‌فرم‌ها و بسترهای اینترنتی تجارت بین‌الملل فعالیت خود را شروع کنند، بدون خروج از لیست سیاه FATF حتی یک دلار هم نمی‌تواند وارد حساب‌های ارزی ایران بشود. چون این مسیر مسدود است، نه به خاطر تحریم‌های امریکا بلکه به خاطر قرار گرفتن ایران در لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف.