سیاست خارجی توسعه‌گرا در دیپلماسی اقتصادی
پرهام پوررمضان
جهانی‌شدن یک مفهوم ژرف، راهبردی و تأثیرگذار بر تمام امور بشر در جامعه کنونی می‌باشد و همین امر سبب شده است تا امروزه مفهومی به نام «کشور تنهای قدرتمند» وجود نداشته باشد. کشورها در جهان کنونی براثر جبر جهانی‌شدن ناچار به ارتباط در ابعاد گوناگونی چون فرهنگ، سیاست و اقتصاد هستند. در دهکده جهانی امروزه، کشورها هر یک به دنبال نوعی از توسعه می‌باشند. برخی به دنبال توسعه بر محور مسائل داخلی، برخی به دنبال توسعه برمحور مسائل خارجی و در نهایت نگاه سوم رویکردی ترکیب‌محور دارد.
اما در اینجای یادداشت بهتر است درباره سیاست خارجی توسعه‌گرا مطالبی را به عرصه تحلیل بیاورم. در اولین مورد باید بیان کرد که سیاست خارجی توسعه‌گرا نشات گرفته‌شده از جهانی‌شدن است ازاین‌رو سبب شده است که ژئواکونومی، ژئوپلتیک و ژئواستراتژی در مولفه مورد ذکر یعنی اقتصاد اهمیت پیدا کند. در دومین مورد نیز باید بیان کرد که سیاست خارجی توسعه‌گرا یک مفهوم پیچیده و آرمان‌گرایانه نیست و در سویی دیگر محصول تلاش سال‌ها مقابله با دیپلماسی اقتصادی سنتی است. در آخرین مورد از این موارد نیز باید بیان کرد که سیاست خارجی توسعه‌گرا محصول نهایی اقتصاد سیاسی درون باور است. دیپلماسی اقتصادی به معنای امروزی یک مفهوم نوین، کارآمد و تأثیرگذار بر روابط میان کشورها است، امروزه به بیانی راسخ می‌توان گفت عصر دولت‌های سنتی به پایان رسیده و در میان مذاکرات اقتصادی دولت‌ها پارامتر اقتصاد و شاخص‌های اقتصاد ملی به بازیگری می‌پردازد. دیپلماسی اقتصادی در عصر جهانی‌شدن به ما می‌آموزد که اقتصاد و دیپلماسی و در بیانی دیگر اقتصاددان‌ها و دیپلمات‌ها بازیگران مهمی برای کشورها می‌باشند. ازاین‌رو در جمهوری اسلامی ایران نیز این مهم پس از تکامل ساختاری باید در عرصه اجرا پا به میدان بگذارد، سیاست خارجی توسعه‌گرا در این رابطه در ابتدا باید در اذهان کارگزاران سیاست خارجی و درنهایت در عمل این نهادها دیده شود. در پایان این یادداشت باید مطرح کرد که برای برون‌رفت از این شرایط کنونی جامعه ایران سیاست خارجی توسعه‌گرا در قبال همسایگان از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار است.
