تکذیب فعالیت آتشفشان قله دماوند
گروه راه و شهرسازی|
با بروز چند فقره زمین لرزه در اطراف تهران و دماوند طی دو سال گذشته و همچنین با انتشار برخی از تصاویر که نشان‌دهنده خروج دود از دهانه آتشفشان دماوند است، مسوولان مربوطه هرگونه فعالیت این آتشفشان را رد کرده و می‌کنند. در تازه‌ترین رویداد، مسوولان مازندران به همراه کارشناسان زمین‌شناسی هرگونه فعالیت آتشفشانی در قله دماوند را تکذیب کردند و گفتند که فیلم منتشر شده در فضای مجازی وضعیت عادی در قله دماوند محسوب می‌شود که مردم منطقه با آن آشنا هستند. به گزارش ایرنا، کلیپی از قله دماوند صبح چهارشنبه در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی دست به دست می‌شود که نشان می‌دهد بخاری از دهانه قله در حال خروج است. فردی که ظاهرا با تلفن همراهش این صحنه را فیلمبرداری کرده و زمان آن را هم روز چهارشنبه اعلام می‌کند، مدعی می‌شود که «گدازه» از دهانه قله دماوند خارج می‌شود و نتیجه‌گیری می‌کند که آتشفشانی این قله فعال شده است. به گزارش «تعادل» در اردیبهشت سال 99 نیز تصاویر مشابهی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و سئوالات متعددی را در ذهن شهروندان ایجاد کرد. وقوع زلزله 4 ریشتری در بامداد 29 آذر 99 که در عمق 8 کیلومتری زمین روی داد، در 8 کیلومتری شهرستان دماوند، ۵۷ کیلومتری تهران و ۹۴ کیلومتری کرج قرار داشت و دقیقا روی همان نقطه کانونی زلزله 5.1 اردیبهشت ماه سال 99 به وقوع پیوسته بود. بنابراین این زلزله، نشانه فعالیت همان زون فعالی تلقی شد که در محدوده دماوند و در حوالی روستای مشا، واقع شده است. منطقه‌ای که یک قطعه از گسل مشا در آن قرار دارد و فعال شده است. اما به گفته علی بیت‌اللهی، رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری وزارت راه و شهرسازی، زلزله بامداد دماوند با آتشفشان کوه دماوند مردود است. چرا که فعالیت‌های آتشفشانی، زمین لرزه‌ای با بزرگی 4 ریشتر را نمی‌توانند ایجاد کنند. بنا براین اساسا رخداد زلزله‌های آتشفشانی مکانیسم خاصی دارد که با این زلزله، هیچ ارتباطی ندارد. این پاسخ به سوالات و ابهاماتی است که در برخی محافل مطرح شده است. دیروز اما خبرگزاری ایرنا، پس از مشاهده کلیپ یادشده، ابتدا به سراغ بخشدار لاریجان رفت که نزدیک‌ترین فاصله را به قله دماوند دارد . یونس حیدری با تکذیب فعال شدن آتشفشان قله دماوند، گفت: هیچ تغییری در وضعیت قله دماوند ایجاد نشده است.
وی پس از مشاهده کلیپ منتشر شده در فضای مجازی توضیح داد: آنچه که از دهانه قله دماوند خارج می‌شود، گدازه نیست بلکه یک وضعیت عادی است که مردم محلی با آن آشنا هستند و در شرایط جوی که هوا صاف است، مشاهده می‌شود. مشاهده اینگونه غبار در مناطق گوگردی امری عادی است و مردم لاریجان هم با آن بیگانه نیستند. مهرزاد قنبرزاد، رییس سازمان زمین‌شناسی مازندران نیز هرگونه فعالیت آتشفشان در قله دماوند را تکذیب کرد و گفت: هرگونه فعالیت و ایجاد تحول در وضعیت دماوند تحت نظر قرار دارد و تاکنون اطلاع جامع و مستندی در زمینه فعال شدن احتمالی آتشفشان وجود ندارد. قنبرزاد افزود: انتشار فیلم در فضای مجازی مبنی بر فعال شدن آتشفشان دماوند فاقد مبانی علمی است چون فعال شدن آتشفشان دماوند نیازمند برخی فعل و انفعالات و تغییراتی است که باید طی شود در حالی که طی این مدت هیچ شواهدی مبنی بر این امر وجود نداشته است. هرگونه فعال شدن دوباره آتشفشان دماوند منجر به تغییرات اساسی و گسترده می‌شود که یکی از آنها تغییر وضعیت چشمه‌های اطراف است.
قنبرزاده تاکید کرد: خارج شدن بخار و گاز یا غبار به تنهایی از دهانه کوه دماوند و بدون ایجاد تغییرات دیگر در منطقه قطعا به معنای فعال شدن آتشفشان نیست.
دکتر قلمقاش، دانشیار پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور نیز پس از دریافت کلیپ و مشاهده آن گفت: این مورد قطعا فعال شدن آتشفشان دماوند نیست. در این فیلم که چندان هم واضح نیست، هیچ نشانه‌ای از مواد مذاب و فوران آن از دهانه آتشفشان وجود ندارد در نتیجه قابل اعتنا نیست. دکتر قلمقاش اظهار کرد: گیرنده فیلم هیچ آشنایی با کلماتی مانند گدازه و فوران مواد مذاب آتشفشان ندارد و آنها را به صورت غیرتخصصی و عامیانه استفاده می‌کند. حتی ممکن است توده
ابر مانندی که در راس قله دیده می‌شود هم مربوط به دماوند نباشد، ضمن اینکه در این فیلم هیچ پدیده واضحی وجود ندارد. وی تاکید کرد: البته خارج شدن بخار از نوک قله دماوند موضوع تازه‌ای نیست و حجم آن نیز در فیلم منتشر شده به اندازه‌ای نیست که قابل توجه باشد. این استاد دانشگاه با اظهار اینکه فیلم حتی می‌تواند مربوط به قله دماوند نباشد چون از وضوح لازم برای اثبات اینکه قله دماوند نشان داده می‌شود، برخوردار نیست، افزود: وقتی گدازه از یک منطقه آتشفشان خارج شود، بلافاصله مردم منطقه متوجه آن می‌شوند و رسانه‌ها در جریان قرار می‌گیرند و به خبر اول بین‌المللی تبدیل می‌شود، چیزی که در این فیلم دیده نمی‌شود و آنچه که مسلم است حتی اگر قله دماوند باشد، وضعیتی که در فیلم نشان داده می‌شود برای مردم منطقه عادی است.
سابقه بازی رسانه‌ای با دماوند
ادعای فعال شدن آتشفشان قله دماوند تازگی ندارد. سال ۹۷ هم این ادعا پس از ذوب شدن انبوه برف در منطقه بالادست و جاری شدن سیلاب در اطراف روستاهای منطقه، از طریق شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی به سطح رسانه‌های رسمی کشور رسیده بود و در همان زمان هم توسط مسوولان و کارشناسان تکذیب و حتی منجر به برگزاری نشست ویژه‌ای در مرکز تحقیقات راه و مسکن شده بود.
کوه دماوند یک کوه آتشفشانی نیمه فعال شناخته می‌شود ولی طبقه گفته دکتر قلمقاش تاکنون جوان‌ترین فورانی که محققان توانسته‌اند در قله دماوند نمونه‌گیری و تعیین سن کنند، مربوط به 7 هزار و ۳۰۰ سال قبل است. به اعتقاد کارشناسان وجود چشمه‌های آب گرم و خروج گاز، نشان‌دهنده خاموش نبودن دماوند است و به همین دلیل هم فعالیت این قله همواره باید پایش شود.در حال حاضر بر اساس اعلام رییس بخش شبکه شتاب‌نگاری ایران، در اطراف قله دماوند تعداد ایستگاه شتاب‌نگار موجود است که هرگونه تحول در این منطقه را گزارش می‌کند.
