کاهش قیمت ارز تحت تاثیر خبر آزادسازی منابع ارزی ایران

گروه بانک و بیمه |محسن شمشیری |

در اخبار آمده است که بر اساس توافقی در مذاکرات وین، بخشی از دارایی‌های ایران آزاد شده که این امر باعث پایین آمدن قیمت دلار شد و کاهش نرخ دلار به نوبه خود بر روند نزولی قیمت سکه و طلا هم تأثیر گذاشت. این اخبار موجب شد که روز پنجشنبه نرخ دلار به 24690 تومان کاهش یابد. به دنبال این کاهش و اعلام نرخ اونس جهانی 1832 دلار، قیمت سکه و طلا نیز کاهش یافت و هر سکه طرح جدید 10.4 میلیون، نیم سکه 5.550 میلیون، ربع سکه 3.450 میلون و سکه گرمی 2.250 میلیون، هر گرم طلای 18 عیار 1 میلیون و 57 هزار و هرمثقال 4 میلیون و 580 هزار تومان معامله شد.  در حالی که این روزها مسائلی همچون موج پنجم کرونا، تعطیلی بازار، تغییر ساعات کاری ادارات و البته گرمای هوا بر فعالیت‌های تجاری و اقتصادی سایه افکنده‌، به اعتقاد کارشناسان اقتصادی تنها موضوعی که توانست شوک کاهشی را به بازار ارز تزریق کند، خوش‌بین شدن فعالان این بازار در خصوص به سرانجام رسیدن گفت‌وگوهای پیرامون احیای برجام است.تا پیش از سه‌شنبه برخی تحلیل‌گران از عواملی مانند کاهش تقاضای حواله‌ای در روزهای اخیر با افزایش تقاضا به خاطر تعطیلی بازارهای ارز هرات و سلیمانیه به مناسبت عید قربان به عنوان محرک‌هایی برای روزهای آتی بازار سخن می‌گفتند، اما عوامل تحرک در بازار ارز از روسیه و امریکا سیگنال‌های خود را ارسال کردند و آرامش بازار را بر هم زدند.اظهار خوشبینی سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه مبنی بر برگزاری دور هفتم نشست وین تا ۱۰ روز آینده و احتمال بالای حصول توافق در این نشست، تقریبا همزمان با گزارش نشریه امریکایی بلومبرگ از قول منابع مطلع درباره احیای توافق برجام در اولین روزهای کاری دولت سیزدهم، اخباری بودند که روز سه‌شنبه توجه فعالان بازار را به خود جلب کردند. در تداوم این اخبار امیدوار‌کننده، روز چهارشنبه نیز به نقل از سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا، ادعای این کشور مبنی بر آمادگی برای احیای برجام خبر دیگری بود که مورد توجه فعالان بازار ارز قرار گرفت. اما مهم‌ترین خبری که توانست در بازار تحرک جدی ایجاد کند، به اعلام غیررسمی وزارت خارجه امریکا در خصوص چشم‌پوشی این دولت از بخشی از تحریم نفتی علیه ایران و اجازه دسترسی به قسمتی از منابع ارزی مسدود شده ایران در ژاپن و کره‌جنوبی، باز می‌گشت. از نگاه فعالان بازار ارز این خبر نشان‌دهنده به سرانجام رسیدن توافقاتی در راستای کاهش تحریم‌ها می‌تواند باشد.اما کارشناسان اقتصادی، هرچند تمامی این شواهد را ناکافی و حاوی اما و اگرهای فراوانی توصیف می‌کنند، اما تاکید دارند این اتفاقات نشان‌دهنده توجه کامل فعالان بازار ارز به تحولات مذاکرات احیای برجام است. اتفاقی که می‌تواند بر اقتصاد کشور تاثیر عمیقی بگذارد.به هر ترتیب، تحلیلگران فنی معتقد هستند که بازار ارز در حال حاضر به‌طور کامل از شکستن سقف قیمتی ۲۵ هزار و ۲۰۰ تومان برای دلار ناامید شده است و حال با توجه به شکسته شدن کف قیمتی ۲۴ هزار و ۸۰۰ تومان در هفته گذشته که پس از نزدیک به ۲۰ روز اتفاق افتاد، اگر در هفته آینده بازار بتواند در ادامه روند روزهای پایانی این هفته محدوده مقاومتی ۲۴ هزار و ۴۰۰ تومان را هم بشکند، می‌توان محدوده ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان را کف قیمتی جدید برای دلار در هفته‌های آتی بازار تصور کرد. امری که تحقق آن بیش از هر چیز معطوف به تحولات سیاسی است.نایب‌رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: کاهش قابل توجه قیمت طلا و سکه پیامد افت محسوس قیمت دلار از یک طرف و رکود و افت تقاضا از طرف دیگر است. قیمت طلا و سکه در آخرین روز معاملاتی هفته جاری با کاهش قابل توجهی مواجه شد. از ابتدای سال تاکنون، به رغم نوسانات موجود، روند قیمت در بازار کاهشی بوده اما همیشه عوامل یکسانی در این امر دخیل نبوده است. محمد کشتی‌آرای، نایب‌رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران در خصوص دلایل کاهش قیمت طلا و سکه گفت: دو عامل اصلی در این امر دخیل است: اول کاهش معنادار قیمت دلار به نحوی که نرخ دلار حدود ۴۰۰ تومان کاهش یافت و این رقم قابل توجهی برای کاهش در یک روز است. کشتی‌آرای رکود و کاهش قابل توجه تقاضا و داد و ستد در بازار طلا را به عنوان دومین عامل اصلی برشمرد و گفت: رکودی در بازار حاکم است که در ۶۰ سال تجربه کار و فعالیت در حوزه طلا و جواهر هرگز با آن مواجه نشده‌ام. درحالی که هر سال پیش از شروع ماه «محرم» و در ماه «ذیحجه» با ترافیک مراسم عروسی مواجه بودیم و همین امر تقاضا برای خرید طلا را به‌شدت افزایش می‌داد، در حال حاضر هیچ تحرکی در بازار دیده نمی‌شود. علت این امر هم مشخص نیست. به دلیل ثباتی که در حدود ۶ ماه گذشته در قیمت‌ها وجود داشته و ما همیشه شاهد نوسانات جزئی بوده‌ایم، نگاه سرمایه‌ای و خرید طلا برای سرمایه‌گذاری در مردم کم رنگ شده است. بیشتر خریدها به منظور مصرف است و افزایش مراسم عروسی هر سال در این ماه تقاضا را به‌طور معناداری بالا می‌برد. اما امسال برخلاف گذشته با رکود مواجه هستیم. وقتی تقاضا کاهش می‌یابد و عرضه همچنان ادامه داشته باشد، نزول قیمت‌ها امری قابل انتظار است. بهای دلار در هفته‌ای که گذشت با فراز و فرود در کانال بیست و چهار هزار تومانی همراه بود.نرخ خرید و فروش هر اسکناس دلار امریکا در طول هفته، ابتدا با افزایش همراه شد و از میانه هفته، شاهد افت نسبی شاخص ارزی بودیم. این روند تحت تاثیر دلایل مختلفی همچون کاهش انتظارات تورمی و به دنبال آن، افت تقاضا در بازار شکل گرفت و از سوی دیگر، حضور پرقدرت بازارساز در سمت عرضه و تقاضا، مانع از شکل‌گیری تقاضای کاذب در مقابل صرافی‌های بانکی و مجاز سطح کشور شد.به گونه‌ای که در این صرافی‌ها، با شروع هفته (شنبه ۱۹ تیرماه ۱۴۰۰) هر اسکناس دلار امریکا با رشد نسبی نسبت به آخرین روز هفته قبل‌تر، به قیمت ۲۴۳۵۰ تومان به متقاضی دریافت دلار فروخته شد که این رقم در دومین روز هفته (یکشنبه ۲۰ تیرماه ۱۴۰۰) بازهم تداوم داشت و نرخ فروش اسکناس امریکا به رقم ۲۴۵۹۰ تومان رسید. در سومین روز هفته (دوشنبه ۲۱ تیرماه ۱۴۰۰) هر اسکناس دلار امریکا با افزایش ۴۲ تومانی نسبت به روز یکشنبه، به قیمت ۲۴۶۳۲ تومان فروخته شد.اما این روند در چهارمین روز هفته (سه شنبه ۲۲ تیرماه ۱۴۰۰) متوقف شد و بر این اساس نرخ فروش هر اسکناس دلار امریکا در صرافی‌های بانکی و مجاز سطح کشور به رقم ۲۴۴۷۲ تومان رسید. در ادامه بهای دلار امریکا در پنجمین روز هفته (چهارشنبه ۲۳ تیرماه ۱۴۰۰) به رقم ۲۴۲۶۰ تومان رسید که نسبت به روز سه شنبه، ۲۱۲ تومان ارزان‌تر شده بود. در نهایت، در ایستگاه پایانی هفته (پنجشنبه ۲۴ تیرماه ۱۴۰۰)، نرخ خرید و فروش دلار امریکا؛ بدون تغییر بود و در سطح ۲۴۲۶۰ تومان باقی ماند.بر اساس این گزارش، خاطرنشان می‌شود که در هفته قبل‌تر نیز نرخ فروش دلار امریکا در این صرافی‌ها، با افت بیش از ۶۰۰ تومان همراه شده بود و بر این اساس، برای دومین هفته متوالی، نرخ فروش هر اسکناس دلار امریکا در صرافی‌های بانکی و مجاز سطح کشور، با کاهش همراه بوده است. بازار ارز در روزهای پایانی هفته، با کاهش یک‌باره قیمت‌ها مواجه شد. پدیده‌ای که تحت تاثیر خوش‌بینی فعالان این بازار از احیای برجام پس از انتشار اخباری مبنی بر آزادسازی برخی منابع ارزی بلوکه شده ایران در ژاپن و کره‌جنوبی ایجاد شد.بازار ارز در هفته‌ای که گذشت دو نیمه کاملا متفاوت را تجربه کرد. در بخش ابتدایی هفته بازار کاملا راکد و آرام بود، اما در روزهای پایانی هفته، کاهش یک‌باره قیمت‌ها، توجهات را در بازار ارز به خود جلب کرد.بررسی نمودار روند تحولات قیمت دلار و یورو در این هفته گویای تداوم روند هفته پیشین در روزهای ابتدایی است. روندی که در آن نه توان چندانی برای افزایش بهای دلار و یورو دیده می‌شد و نه محرک‌های لازم برای کاهش قیمت وجود داشت. اما از میانه روز معاملاتی سه‌شنبه، شیب نمودارها تغییر مسیر داده و روند نزولی به خود گرفتند، تا جایی که در پایان معاملات روز چهارشنبه دلار نسبت به صبح سه‌شنبه، حدود ۴۰۰ تومان و یورو نیز حدود ۶۰۰ تومان کاهش قیمت داشت. البته در روز پنجشنبه با توجه به تعطیلی بازارها، بانک‌ها و دستگاه‌های دولتی، فرصت برای افزایش موقت بهای دلار ایجاد شد. اما معاملات این روز نیز نشان از تمایل کاهشی بازار داشت.

    مروری بر بازار سکه و طلا 

در هفته‌ای که گذشت

هرچند این هفته‌ (۱۹ تا ۲۴ تیرماه ۱۴۰۰) شاهد رشد ۱۹ دلاری قیمت اونس جهانی بودیم، اما با کاهش نرخ ارز و نبود تقاضا، قیمت طلا و سکه در بازارهای داخلی کاهش یافت. همزمان با آخرین روزهای عمر دولت دوازدهم، زمزمه‌هایی از اتفاقات داخلی و خارجی به گوش می‌رسد که ممکن 

است بر نوسانات بازار سکه و طلا تاثیرگذار باشد. از جمله اینکه احتمال لغو بخشی از تحریم‌های اقتصادی و بانکی از سوی طرف امریکایی برجام بالا رفته است.با این حال در هفته‌ای که گذشت همانند هفته میانی تیرماه ۱۴۰۰، بازارها با نوسان نزولی قیمت‌ها همراه بود، چنانچه هر قطعه سکه طرح بهار آزادی در آغاز هفته ۱۰ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان به فروش رفت اما در پایان هفته، با کاهش معاملات روی قیمت ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزارتومان متوقف شد. در ادامه مروری بر این بازار خواهیم داشت؛ در آغاز هفته، هر قطعه سکه طرح جدید ۱۰ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان، سکه طرح قدیم ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، نیم سکه ۵ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان، ربع سکه سه میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و سکه گرمی دو میلیون و ۲۵۰ هزار تومان به فروش ‌رسید.همچنین هر مثقال طلا چهار میلیون و ۶۰۵ هزار تومان و هر گرم طلای ۱۸ عیار یک میلیون و ۶۳ هزار و ۵۰۰ تومان فروخته شد.در نهایت در آخر هفته، اونس جهانی به ۱۸۲۷ دلار رسید و هر قطعه سکه طرح جدید ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، سکه طرح قدیم ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان، نیم سکه ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، ربع سکه ۳ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان و سکه گرمی دو میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به فروش رفت.همچنین هر مثقال طلا، ۴ میلیون و ۵۳۵ هزار تومان و هر گرم طلای ۱۸ عیار، یک میلیون و ۴۵ هزار تومان فروخته شد.

    قیمت طلای جهانی 

پس از آنکه فدرال رزرو نگرانی‌های سرمایه‌گذاران از انقباضی شدن سریع سیاست پولی را کاهش داد، قیمت طلا علیرغم کاهش نسبی در روز جمعه در مسیر ثبت چهارمین هفته افزایشی متوالی قرار گرفت. رشد ارزش دلار عامل افت قیمت طلا عنوان شده است.بر اساس این گزارش، قیمت هر اونس طلا با 0.36 درصد کاهش به 1822 دلار و 82 سنت رسید. قیمت طلا در روز پنجشنبه به بالاترین رقم از 16 ژوئن یعنی 1833 دلار و 65 سنت رسیده بود. از ابتدای هفته جاری تاکنون قیمت طلا حدود یک درصد رشد داشته است. قیمت فلز زرد در معاملات آتی برای تحویل در ماه آگوست هم با 0.35 درصد کاهش به 1822 دلار و 60 سنت رسید.شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات با ۰.۲۵ درصد افزایش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۲.۶۳۸ واحد بسته شد.در تازه‌ترین دور از معاملات، پوند با ۰.۲۲ درصد کاهش نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۳۸۲ دلار مبادله شد. یورو ۰.۲۳ درصد پایین رفت و با ماندن در کانال ۱.۱۸ به ۱.۱۸۰ دلار رسید.در معاملات بازارهای ارزی آسیایی، هر دلار با ۰.۰۶ درصد افزایش به ۱۱۰.۰۴۴ ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار امریکا به ازای ۱.۳۴۶ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۶.۴۶۰ یوان چین اعلام شد.   ارزش ارزهای مهم دیجیتالی باز هم ریزش کردند.  اعمال محدودیت‌ها برروی فعالیت صرافی باینانس که بزرگ‌ترین صرافی ارزهای دیجیتالی در جهان محسوب می‌شود کماکان ادامه دارد و در تازه‌ترین اقدام، قانون گذاران ایتالیایی اعلام کرده‌اند این صرافی هیچ گونه مجوزی برای فعالیت در این کشور ندارد و عواقب استفاده از این صرافی به عهده کاربران خواهد بود. علاوه بر ایتالیا، گزارشاتی از احتمال اتخاذ ممنوعیت‌های مشابه توسط فرانسه روی فعالیت‌های این صرافی نیز منتشر شده است.  بانک‌های مرکزی در جهان به دنبال تسریع در صدور ارزهای دیجیتالی خود هستند. در منطقه یورو، بانک مرکزی اروپا از ورود یورو دیجیتالی به فاز آزمایشی اولیه خبر داده است. بانک مرکزی امارات هم اعلام کرد که تا پنج سال آینده از نخستین ارز دیجیتالی رسمی این کشور رونمایی خواهد شد. پیش از این نیز این کشور یک پروژه مشترک پرداخت با استفاده از ارزهای دیجیتالی را با عربستان تعریف کرده بود. مدیر بخش ارزهای دیجیتالی در موسسه آوانتی تراست معتقد است بانک مرکزی امریکا بررسی اعمال محدودیت روی تراکنش‌های ارزهای دیجیتالی را آغاز کرده است. به گفته کتلین لانگ، فدرال رزرو مستقیما بیتکوین و اتریوم را هدف نخواهد گرفت بلکه ورود و خروج دلار به صرافی‌ها یا بسترهای انتقال رمزارزها را محدود خواهد کرد. پیش از این نیز بانک مرکزی و دولت چین کلیه فعالیت‌های مرتبط با ارزهای دیجیتالی را ممنوع اعلام کردند. مجموع ارزش بازار جهانی ارزهای دیجیتالی در حال حاضر ۱۳۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود که این رقم نسبت به روز قبل ۳.۲۶ درصد کمتر شده است. در حال حاضر ۴۹ درصد کل بازار ارزهای دیجیتالی در اختیار بیت کوین و ۱۷ درصد در اختیار اتریوم است. بیت‌ کوین ۱۲ سال پیش توسط گروه گمنامی از معامله‌گران بر بستر بلاک‌چین ایجاد شد و از سال ۲۰۰۹ معاملات اولیه آن شکل گرفت.