در آستانه وقوع یک شرایط تورمی شدید غیرقابل کنترل هستیم

اساتید و نخبگان اقتصادی در دیدار با رییس‌جمهور منتخب نقشه وضعیت فعلی اقتصاد ایران را ترسیم کرده و راهکارهای عملی برای حوزه‌های بانکی، بورس، مالیات و ارز دولتی ارائه کردند. به گزارش روابط عمومی دفتر رییس‌جمهور منتخب، جمعی از اساتید و نخبگان اقتصادی از گرایش‌های مختلف، چهارشنبه در نشستی سه ساعته با حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رییسی به بیان دیدگاه‌ها، نظرات و راهکارهای مدنظر خود درباره نوع مواجهه دولت با مشکلات بخش اقتصاد و نحوه ورود به عرصه حل و فصل این مشکلات پرداختند. در نشست رییس‌جمهور منتخب با اساتید و نخبگان اقتصادی شاپور محمدی، عضو هیات علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، به عنوان اولین سخنران گفت: کسری بودجه به یک بیماری و عادت مزمن در دولت‌های مختلف تبدیل شده که تامین این کسری نیز همواره با ایجاد تورم و بی‌ثباتی اقتصادی همراه بوده و مهم‌ترین راه رفع این مشکل، اصلاح نظام درآمدهای مالیاتی و استفاده از دارایی‌های راکد است. غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) نیز به عنوان دومین سخنران کمبود سرمایه مالی را جدی‌ترین مانع در مسیر سرمایه‌گذاری و رشد سریع اقتصادی دانست و اظهار داشت: کسری بودجه به رقم ۴۰۰ هزار میلیارد تومان بالغ شده و هزینه‌های جاری بیش از ۹۰ درصد بودجه سالانه را می‌بلعند. همچنین زمان اجرای پروژه‌های عمرانی به ‌طور متوسط به بیش از ۱۰ سال رسیده است.

سومین سخنران جلسه محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس بود که گفت: برخی از مصوبات شورای هماهنگی سران قوا باید مورد آسیب‌شناسی قرار بگیرد و این آسیب‌شناسی قطعا برای ادامه مسیر این شورا راهگشا خواهد بود. وی با تاکید بر لزوم تقویت و استفاده از همه ظرفیت‌ها در عرصه دیپلماسی اقتصادی، از اینکه در سه سال گذشته با وجود جنگ تحمیلی اقتصادی، در چین به عنوان بزرگ‌ترین شریک تعاملات اقتصادی رایزن اقتصادی نداشته‌ایم، انتقاد و تصریح کرد: یکی دیگر از تصمیمات شجاعانه‌ای که دولت سیزدهم باید اتخاذ کند، اصلاح تصمیم غلط توزیع ارز با نرخ ترجیحی است که بر اساس بررسی‌های انجام شده در مجلس، بیش از سه چهارم مابه‌التفاوت قیمت آن، به شکل رانت و فساد در کشور توزیع شده است. حسین راغفر، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا (س) به عنوان سخنران بعدی این نشست شرایط کشور را اضطراری توصیف و تصریح کرد: در اثر سیاست‌های اجرا شده دولت‌های سه دهه گذشته، جمعیت محدودی از درون بخش‌های دولتی به ثروت فراوان رسیده‌اند و با کنار گذاشتن بخش بزرگی از مردم از متن امور، امروز بزرگ‌ترین مانع انجام اصلاحات اساسی شده‌اند. همین افراد در حال فضاسازی برای تاثیرگذاری بر تصمیمات و اقدامات دولت سیزدهم هستند. سید محمدرضا سیدنورانی، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی سخنران پنجم این نشست بود که جلوگیری از احجاف دستگاه‌های دولتی و تکریم مردم، لزوم کوچک و چابک‌سازی دستگاه‌های دولتی و عمومی غیردولتی، واگذاری مدیریت بنگاه‌های دولتی به جای واگذاری خود بنگاه، تک‌نرخی کردن ارز، ادغام بانک‌های خصوصی در یکدیگر، مقابله با فساد و جلوگیری از تعارض منافع را به عنوان برخی راهکارهای خروج از وضعیت نامطلوب اقتصادی موجود مطرح کرد. احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز به عنوان ششمین سخنران جلسه تاکید کرد که ۳۰ سال است هر چه اجرا شده فقط وضعیت را بدتر کرده است و از رییس‌جمهور منتخب درخواست کرد که در اولین اقدام کارت هوشمند غذا، دارو و درمان و آموزش بین مردم توزیع کند تا اندکی فشارها از روی مردم کاسته شود. هفتمین سخنران جلسه محمد خوش‌چهره، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران بود که تاکید کرد: دخالت دادن ایده‌ها، سلایق و باورهای روسای جمهور در راهکارهای اجرایی یکی از دلایل بروز و انباشت مشکلات اقتصادی بوده است. همچنین باید بدانیم که مشکلات اقتصادی صرفا با نگاه اقتصادی قابل حل و فصل شدن نیستند چرا که عوامل غیراقتصادی متعددی هستند که در اقتصاد کشور تاثیرگذارند. مسعود نیلی، عضو هیات علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف نیز به عنوان دیگر سخنران این نشست، با طرح این ۴ سوال که مشکل چیست، دلایل بروز آن چیست، راهکارهای رفع مشکل کدامند و از کجا باید شروع به حل مشکل کرد؟ اظهار داشت: در حال حاضر تامین مالی، تامین انرژی، تامین خدمات و بودجه عمومی، خدمات اجتماعی و نظام مبادله با دنیا ۶ مشکل اولویت‌دار کشور هستند که کارکردهای آنها در حال حاضر به ‌طور کامل مختل است. امروز متاسفانه در آستانه وقوع یک شرایط تورمی شدید غیرقابل کنترل هستیم. شمس‌الدین حسینی، نماینده مجلس و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی نهمین سخنران این نشست بود که با تاکید بر ضرورت جدی گرفتن حمکرانی اقتصادی از سوی دولت، ‌خاطرنشان کرد: متاسفانه در گذشته به قانون اساسی وفادار نماندیم و با وجود آنکه قرار بود دولت کارفرمای بزرگی نباشد، امروز بزرگ‌ترین کارفرمای کشور است. از سوی دیگر قرار بود دولت تامین‌کننده نیازهای اساسی و خدمات اجتماعی باشد و نه تولید‌کننده، اما متاسفانه دولت‌های گذشته ورود ناموفقی در عرصه تولید نیازهای اساسی و خدمات اجتماعی داشته‌اند و امروز وضعیت مطلوبی در این زمینه نداریم. سیدمهدی زریباف، رییس موسسه مطالعات مبانی و مدل‌های اقتصادی بومی به عنوان دهمین سخنران جلسه گفت: دولت سیزدهم باید بر تحول اقتصادی مبتنی بر عدالت تاکید کند چرا که در سال‌های گذشته متاسفانه رویکردهای سرمایه‌سالارانه در کشور حاکم و در ساختارهای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری نهادینه شده است. دولت آینده بیش از آنکه وارث اقتصاد فقیر دولت دوازدهم باشد، وارث مکانیزم انتقال ثروت از فقرا به ثروتمندان است. محمدرضا فرزین، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی هم اظهار داشت: مجموعه‌ای عظیم از ناترازی‌ها شرایط کشور را بسیار سخت و نگران‌کننده ساخته، اما انتخاب شما به عنوان رییس‌جمهور امیدی برای حل مشکلات ایجاد کرده است. باید با عملیاتی کردن سامانه‌های اطلاعاتی و اتصال و یکپارچه کردن این سامانه‌ها، با ایجاد شفافیت کارزار موثری برای مبارزه با فساد ایجاد کرد. عادل پیغامی، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق‌(ع) دوازدهمین سخنران جلسه بود که گفت: اطلاعات مغشوش، متفاوت و بعضا متناقض از یک موضوع واحد یکی از بزرگ‌ترین مشکلات کشور است که هیچگاه اراده‌ای برای رفع آن وجود نداشته است. عمق حکمرانی دولت منوط به تهیه و ارایه آمار دقیق و واحد است. آیت ابراهیمی، مدیرعامل بانک انصار نیز با بیان اینکه امروز دستگاه محاسباتی دولت مختل شده است، گفت: نیاز به یک جراحی جدی در سیاست‌های پولی و ارزی داریم. همچنین باید یارانه‌ها را به شکل واقعی و دقیق هدفمند کنیم. دولت سیزدهم باید حکمرانی اقتصادی کشور را اصلاح کند. چهاردهمین سخنران جلسه محمدهادی زاهدی‌وفا، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق‌(ع) بود که اظهار داشت: متاسفانه چه بخواهیم و چه نخواهیم، کثرت و انباشت مشکلات، دولت را در اولویت‌دهی به مسائل دچار دردسر می‌کند. بهره‌وری در بخش دولتی بسیار پایین است که این موضوع به بخش خصوصی نیز تحمیل شده است. برای حل این مسائل در وهله اول باید خود نظام تصمیم‌گیری اقتصادی را که به یک مشکل تبدیل شده است، اصلاح کنید. مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد هم در این نشست تصریح کرد: بسیاری از مسائلی که به عنوان مشکلات پیش روی دولت در آغاز کار عنوان شد، در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی دیده شده و به آنها پرداخته شده است. باید با اصلاح نظام تفکر و تصمیم‌گیری اقتصادی، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را محور اصلاح وضعیت قرار داد. یاسر جبراییلی، عضو هیات علمی پژوهشکده حکمت به عنوان شانزدهمین سخنران جلسه با اشاره به ضرورت اصلاح نظام مالیاتی به ویژه با توجه به کسری ۴۵۰ هزار میلیارد تومانی بودجه امسال، خاطرنشان کرد: متاسفانه نگاه در دولت از اداره کشور به اداره خود دولت تنزل یافته است. امروز عمده فشار مالیات بر دوش کارمندان و کارگران است و طبقه ثروتمند کشور مالیات چندانی پرداخت نمی‌کنند. وی افزود: در کشورهای مختلف، سازمان‌های کم اهمیت‌تر از سازمان امور مالیاتی به شکل مستقیم زیر نظر رییس‌جمهور اداره می‌شوند و در برخی کشورها حتی ادارات ثبت احوال و املاک زیر نظر سازمان امور مالیاتی فعالیت می‌کنند. سازمان امور مالیاتی باید از وزارت اقتصاد جدا شده و زیر نظر رییس‌جمهور فعالیت کند.  احسان خاندوزی، نماینده مجلس و عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان هفدهمین و آخرین اقتصاددان مدعو این جلسه اظهار داشت: دولت دوازدهم در ایام اخیر افتتاح طرح‌های عمرانی را افزایش داده، اما تاثیر ملموسی از این افتتاح‌ها در جامعه مشاهده نمی‌کنیم چرا که اقتصاد از سطح کلان از دست رفته و در سطح خرد و با افتتاح پروژه‌ها اصلاح نمی‌شود. دولت سیزدهم باید نابرابری‌ها در کشور را به نفع مردم بهم بزند. یک کارشناس اقتصادی جلسه اقتصاددانان با رییس‌جمهور منتخب را از این نظر که دیدگاه‌های مختلف اقتصادی فرصتی برای طرح پیدا کردند، مفید دانست و معتقد است که جلساتی از این دست باید ادامه‌دار باشند.  حسین راغفر در گفت‌وگو با ایسنا درباره جلسه جمعی از اساتید و نخبگان اقتصادی از گرایش‌های مختلف با سیدابراهیم رییسی که به بیان دیدگاه‌ها، نظرات و راهکارهای مدنظر خود درباره نوع مواجهه دولت با مشکلات بخش اقتصاد و نحوه ورود به عرصه حل و فصل این مشکلات پرداختند، گفت: یکی از مشکلات جلسات این‌چنینی، کمبود وقت و نبود دستورالعمل مشخص است که موضوعات و مباحث مختلف مطرح شده در جلسه را با کمبود تنوع مواجه می‌کند اما  به‌رغم این محدودیت‌ها از نظر بنده جمع‌بندی کل حاضرین در جلسه مثبت بود. وی مهم‌ترین حُسن این جلسه را مطرح شدن دیدگاه‌های مختلف دانست و افزود: با این جلسه، رییس جدید دولت با دیدگاه‌های مختلف اقتصادی بیشتر آشنا می‌شود و اولویت‌ها و مشکلات اقتصادی را نیز از نزدیک درک می‌کند که از این جهت، جلسه روز گذشته مهم بود. البته چنین جلساتی نمی‌تواند تعیین‌کننده راهکارها در آینده باشد. تاکنون پس از سه دهه بعد از جنگ تحمیلی، عموما یک تفکر بر نظام تصمیم‌گیری اقتصادی کشور حاکم بوده و به نوعی انحصار در دیدگاه‌ها وجود داشته که یکی از دلایل شکل‌گیری بحران کنونی است. این اقتصاددان ادامه داد: زمانی که دیدگاه‌های مختلف و مخالف دیده نشود، اجازه نقد عملکردها به نحو مناسب فراهم نمی‌شود که یکی از دلایل بحران کنونی نیز همین مساله است و جلسه دیروز فرصت جدیدی برای این کار فراهم کرد که امیدوارم ادامه پیدا کند. وضعیت فعلی کشور بحرانی است و باید فرصتی فراهم شود تا از همه ظرفیت‌ها استفاده شود که راه‌حل‌های مناسب‌تر و عملی برای رفع مسائل اقتصادی کشور ایجاد شود. راغفر بیان کرد: به جز محدودیت وقت در جلسه مورد نظر که موجب شد تا افراد فرصت کمتری برای طرح بهتر دیدگاه‌ها و ثمرات عملی بهتری برای سیاستگذاران داشته باشد، در مجموع مفید بود. با توجه محدودیت زمانی امکان‌پذیر نبود که برنامه‌های افراد برای تحقق راهکارهای اقتصادی مطرح شود اما هر یک از آنها مشکلات اقتصادی را بیان و یک سری اقدامات فوری و کوتاه را نیز به صورت مختصر مطرح کردند.

وی در پایان سخنانش مطرح کرد که جلسات این‌چنینی برای موثر واقع شدن باید تداوم داشته باشند.