کاهش 15 درصدی صادرات غیر نفتی در سال 99

گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری |

نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی مربوط به سه ماهه چهارم سال ۱۳۹۹ شامل شاخص‌های عمده اقتصادی بخش واقعی، خارجی و مالی منتشر شد. در این نماگر، بخش واقعی شامل حساب‌های ملی، انرژی، صنعت، ساختمان، روند قیمت و بازرگانی داخلی است و در بخش دوم یا همان بخش خارجی به تراز پرداخت‌ها، بدهی‌های خارجی، سررسید بدهی‌های خارجی، وضعیت بازرگانی خارجی کشور و نرخ ارز اشاره شده است؛ همچنین در بخش مالی به تفکیک نرخ‌های سود بانکی، متغیرهای پولی و اعتباری، وضع مالی دولت و فعالیت بورس اوراق بهادار تهران آمده است.

صادرات 49 میلیارد و 847 میلیون دلار، واردات 46 میلیارد و 612 میلیون دلار، صادرات خدمات 4214 میلیون دلار، واردات خدمات 8212 میلیون دلار، خالص خدمات 4- میلیارد دلار، خالص صادرات و واردات کالا و خدمات یا حساب جاری 708- میلیون دلار بوده است. خالص حساب سرمایه 6318- میلیون دلار و تغییر در ذخایر بین المللی 2641- میلیون دلار است.

بدهی خارجی نیز 9142 میلیون دلار، اعلام شده است.  همچنین صادرات غیر نفتی 35 میلیارد دلار بوده که کاهش 15.4- درصدی داشته است و واردات نیز 11.1- درصد کاهش داشت. این آمار نشان می‌دهد که در این شرایط تحریم و افزایش نرخ ارز و تورم و کاهش درآمد نفت که کشور نیاز به صادرات غیر نفتی بیشتر دارد، متاسفانه صادرات نفتی کاهش یافته و به رقم 35 میلیارد دلار محدود شده است در حالی که انتظار می‌رفت که با 6 برابر شدن نرخ ارز، حداقل بالای 50 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داشته باشیم. این نکته نشان می‌دهد که با مشکلات FATF و تحریم‌ها صادرات غیر نفتی افزایش نمی‌یابد و مشکلات انتقال پول برای صادر کنندگان یکی از مشکلات اصلی است. 

رشد نقدینگی 40.6 درصد، رشد پول شامل حساب جاری و چک و پول نقد 61.7 درصد، شبه پول و حساب‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت 36.2 درصد، سپرده‌های مردم به میزان 41.1 درصد بوده است که نشان‌دهنده رشد بالای نقدینگی و اثر آن بر تورم است. 

رشد پایه پولی 30.1 درصد بوده و اسکناس 20.2 درصد، سپرده دیداری یا چک 68.6 درصد، سپرده غیر دیداری شبه پول 36.2 درصد، کل سپرده‌های غیر دولتی 41.1 درصد و نقدینگی 40.6 درصد رشد داشته است.  بدهی دولت به بانک مرکزی 50.8 درصد، رشد کرده و به 115 هزار میلیارد تومان افزایش یافت. بدهی دولت به بانک‌ها 35.4 درصد رشد کرده و به 397 هزار میلیارد تومان رسید.  نسبت تسهیلات غیر جاری به ریالی و ارزی یا همان مطالبات معوق و سوخت شده و مشکوک الوصول به 6.7 درصد کل تسهیلات رسیده است و 25.6- درصد کاهش داشته است. 

رشد اقتصادی نیز 3.6 درصد، رشد اقتصاد بدون نفت 2.5 درصد، رشد بخش نفت 11.2 درصد، رشد کشاورزی 4.5 درصد، رشد صنایع و معادن 7.1 درصد، رشد صنعت و معدن 7.8 درصد، رشد ساختمان 7.7 درصد و رشد بخش خدمات در حد صفر بوده است که با توجه به نقش خدمات در اشتغال و درآمد مردم از اهمیت زیادی برخوردار است. 

رشد هزینه‌های مصرفی بخش خصوصی یا قدرت خرید مردم نیز رشد منفی 0.4- درصد داشته و نشان‌دهنده کاهش قدرت خرید مردم و کاهش مصرف و فشار بر سفره‌ها و سبد هزینه خانوار است. رشد مصرف بخش دولتی نیز 2.3- درصد کاهش داشته است.  از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری نیز 2.5 درصد اعلام شده که در بخش ماشین آلات بخش خصوصی 1.1 درصد، ساختمان بخش خصوصی 14.7 درصد، ماشین آلات بخش دولتی 1.6 درصد و ساختمان بخش دولتی 29- درصد بوده است. از سوی دیگر درآمد ملی کشور نیز 2.8 درصد رشد داشته است. 

     نرخ بیکاری به ۹.۶ درصد رسید

بانک مرکزی آمار نرخ بیکاری کشور در سال ۹۹ را اعلام کرد که بر اساس آن، نرخ بیکاری ۹.۶ درصد و نرخ بیکاری جوانان ۱۸ تا ۳۵ ساله معادل ۱۶.۷ درصد بوده است.

بانک مرکزی در گزارش شاخص‌های عمده اقتصادی سال ۹۹ به نرخ بیکاری و جمعیت پرداخته که بر مبنای آن، جمعیت کشور در سال گذشته معادل ۸۴ میلیون نفر اعلام شده است که از این رقم، ۶۳.۴ میلیون نفر در شهرها و ۲۰.۶ میلیون نفر در روستاها ساکن هستند.

رشد جمعیت در سال گذشته ۱.۲ درصد و تراکم جمعیت ۵۱ نفر در هر کیلومتر مربع بوده است.جمعیت فعال کشور در سال ۹۹ معادل ۲۵.۷ میلیون نفر و نرخ بیکاری ۹.۶ درصد اعلام شده است.

در این میان نرخ بیکاری شهری ۱۰.۴ درصد، نرخ بیکاری روستایی ۷.۲ درصد، نرخ بیکاری در زنان ۱۵.۶ درصد، نرخ بیکاری در مردان ۸.۴ درصد، نرخ بیکاری در جوانان ۱۸ تا ۳۵ ساله ۱۶.۷ درصد و نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله معادل ۱۳.۷ درصد بوده است.