تغییر و افزایش تدریجی دامنه نوسان قطعی است

محمدعلی دهقان دهنوی، رییس سازمان بورس در گفت‌وگو با ایرنا به نظرات مطرح‌شده درزمینه افزایش دامنه نوسان اشاره کرد و گفت: بنده همیشه و حتی درزمانی که هنوز وارد سازمان بورس نشده بودم اعلام کرده‌ام، بیشتر از همه افرادی که معتقد به افزایش دامنه نوسان هستند، به این موضوع اعتقاددارم.  وی اظهار داشت: سال گذشته تصمیمی برای ایجاد محدودیت در دامنه نوسان اتخاذ شد که همان زمان اعلام کردیم این اقدام موقتی است، بعد از عبور از این شرایط خاص بازار، دامنه نوسان را به حالت عادی یا دامنه بزرگ‌تر بازمی‌گردانیم. دهقان دهنوی خاطرنشان کرد: برنامه ما این بود که مسیر تغییر دامنه نوسان را از منفی دو و مثبت ۶ به‌صورت تدریجی برای باز کردن دامنه نوسان ادامه دهیم، برای اجرایی شدن این اقدام باید به‌صورت تدریجی ارقام کوچک مانند نیم درصد به دامنه نوسان اضافه می‌کردیم و اگر این مسیر را ادامه می‌دادیم اکنون دامنه نوسان را به مثبت و منفی ۵.۵ یا ۶ درصد رسانده بودیم. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار بابیان اینکه وقفه‌ای در راستای اجرایی شدن این تصمیم ایجاد شد، گفت: از مرکز پژوهش سازمان بورس درخواست کردیم تا در خصوص تغییر دامنه نوسان تحقیقاتی را به‌صورت اساسی انجام دهد و درنهایت بر اساس مطالعات و بررسی‌های صورت گرفته یک طرح کامل در این زمینه ارایه شود تا تضمین‌کننده بهترین حالت در خصوص دامنه نوسان و به نفع بازار باشد. وی افزود: قاعدتاً این مطالعه باید جوابگوی سوالاتی مانند اینکه آیا با افزایش دامنه نوسان به مثبت و منفی ۱۰ درصد یا ۱۵ درصد زمینه ایجاد تعادل در معاملات بازار و ارتقای عملکرد و کارایی بازار فراهم می‌شود یا خیر؟ باشد. دهقان دهنوی با تأکید بر اینکه در این زمینه باید برنامه‌ریزی‌های درستی صورت بگیرد تا شاهد تأثیر منفی آن بر معاملات بازار نباشیم، گفت: با تکمیل آن طرح، یک نقشه راه و هدف مطلوب در این خصوص در اختیار خواهیم داشت، قاعدتاً برای رسیدن به آن نقطه و نیز جلوگیری از ایجاد شوک در معاملات بازار باید دامنه نوسان به‌صورت تدریجی تغییر پیدا کند. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار بابیان اینکه در این نقشه راه به عنوان‌مثال ممکن است به‌صورت ماهانه نیم یا یک درصد دامنه نوسان را تغییر دهیم، گفت: اول باید اجازه بدهیم این مطالعه و مدل کامل شود و به‌اندازه کافی در معرض ارزیابی و نقد صاحب‌نظران قرار بگیرد، بعدازآن هم ممکن است این اقدام نیازمند ایجاد برخی از تغییرات بر روی سامانه معاملات باشد که باید برنامه‌ریزی‌های لازم درزمینه این تغییرات صورت بگیرد تا بتوان در مدت ۶ ماه یا یک سال تغییرات مدنظر بر روی دامنه نوسان را اجرایی کنیم و به هدف مشخص‌شده برسیم.

وی در پایان اعلام کرد: به‌طور حتم دامنه نوسان با تغییر همراه می‌شود و معاملات بورس بر روی این دامنه نوسان کنونی مثبت و منفی پنج درصد متوقف نخواهد ماند.

با شتاب گرفتن روند نزولی شاخص بورس، تصمیمات مهمی از سوی مسوولان حاضر در بازار سرمایه برای کاهش نوسان‌های ایجادشده در بازار، کاهش ترس سهامداران از تداوم روند نزولی بازار و جبران ضرر و زیان‌های سهامداران اعمال شد که در این راستا تغییر دامنه نوسان بورس از منفی و مثبت پنج به مثبت ۶ و منفی دو تأثیرگذارترین تصمیمی بود که در میان مصوبه‌های شورای عالی بورس قرار داشت. به دنبال تصمیمات جدید اتخاذشده، در جلسه ۱۸ بهمن‌ماه ۹۹ شورای عالی بورس مقرر شد تا از ۲۵ بهمن‌ماه دامنه نوسان خریدوفروش سهام از مثبت و منفی پنج به منفی ۲ تا مثبت ۶ درصد تغییر کند. با اجرای چنین مصوبه‌ای در بازار اکثر کارشناسان اظهارنظرهای مختلفی را نسبت به این تصمیم شورای عالی بورس مطرح کردند و معتقد به حذف دامنه نوسان بورس برای ایجاد هر چه زودتر تعادل در معاملات بازار بودند و بارها اعلام کردند که بازار برای آنکه بتواند هر چه زودتر به روند واقعی خود بازگردد باید اقدام به حذف یا افزایش دامنه نوسان کند تا مدت اصلاح زمانی شاخص بورس به زمان کوتاه‌تری تبدیل شود. بعد از مطرح شدن چنین نظراتی از سوی فعالان حاضر در بازار، گمانه زنی‌هایی برای تغییر دوباره دامنه نوسان بورس به مثبت و منفی ۶ شنیده شد که این امر منجر به ترس سهامداران و شتاب در روند نزولی شاخص بورس در بازار شد، این در حالی است که این اقدام به مرحله اجرا نرسید و خبر موثقی از آن در بازار منعکس نشد. با ایجاد شک و تردید سهامداران در بورس از ضرر و زیان‌های احتمالی و ایجاد هیجان برای خروج از این بازار، بار دیگر تکلیف دامنه نوسان برای مدتی معین از سوی هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مشخص شد و اعضای هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام به تغییر دوباره دامنه نوسان از منفی دو تا مثبت ۶ به منفی سه تا مثبت ۶ کردند. بر اساس وعده داده شده، دامنه نوسان از روز چهارشنبه ۱ اردیبهشت ماه تغییر کرد و مطابق مصوبه هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار دامنه نوسان قیمت سهام در کلیه نمادهای معاملاتی در بورس تهران و بازارهای اول و دوم فرابورس به مثبت ٦ و منفی سه درصد تغییر کرد.

با توجه به تغییرات ایجادشده در دامنه نوسان اما طبق اعلام قبلی با تصمیم جدید سازمان بورس و طبق مصوبه شورای عالی بورس مبنی بر لغو دامنه نوسان نامتقارن و عادی معاملات سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی بعد از چهار ماه از روز شنبه (۲۵ اردیبهشت ماه) دامنه نوسان قیمت در کلیه نمادهای دو بازار معاملات بورس تهران در دامنه مثبت و منفی ۵ درصد و دامنه نوسان صندوق‌های قابل معامله به مثبت و منفی ۱۰ درصد تغییر پیدا کرد.