بازنده اصلی طرح صیانت

فرزین فردیس

با اجرای طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» اولین اتفاقی که رخ خواهد داد این است که چند صدهزار کسب و کار کوچک و مشاغل خانگی و خردی که در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند و حیات‌شان به فضای مجازی وابسته است، در معرض خطر قرار می‌گیرند؛ چراکه بسته شدن یا محدود شدن این شبکه‌های اجتماعی، شغل و معیشت صاحبان این کسب و کارها را به مخاطره جدی می‌اندازد و در این شرایط سخت اقتصادی موجب تضعیف وضعیت اقتصادی و اشتغال پایدار در کشور می‌شود. اما نگرانی دیگری که وجود دارد، این است که با تصویب و اجرایی شدن این طرح، شاهد موج پرشتاب مهاجرت نیروهای جوان، تحصیلکرده و متخصص خواهیم بود. اتفاقی ناخوشایند که فضای رقابتی حوزه فناوری را از بین می‌برد و نتیجه آن نابودی کیفیت محصولات ایرانی است. زیرا چنانچه نیروهای کاربلد و متخصص قادر نباشند، ایده‌هایشان را در یک بستر مناسب مجازی عملی کنند، قطعا جذب شرکت‌های مشابه در سطح بین‌المللی می‌شود.

طبیعتا زمانی‌که چنین شرایطی به وجود بیاید، کسانی که امروز در این شرکت‌ها کار می‌کنند و با دانش و نوآوری‌های خود محصولات را توسعه می‌دهند، احساس می‌کنند که دیگر در آینده فضای رقابتی وجود نداشته و شرایط انحصاری به وجود می‌آید و امید خود را برای کار کردن در صنعت دیجیتال از دست می‌دهند و به جای اینکه در کشور مشغول ارزش‌افزایی باشند، به رقبای منطقه‌ای ما مانند «امارات، ترکیه و عربستان» می‌پیوندند و برای آنها کار می‌کنند و دانش و مهارت خود را در اختیار آنها قرار می‌دهند. نمونه این امر را در صنعت خودروسازی کشورمان مشاهده می‌کنیم که با ایجاد انحصار و از بین بردن فضای رقابتی، نه تنها کمکی به این صنعت نکردیم، بلکه روز به روز آن را درگیر مشکلات عمیق‌تری کرده‌ایم. زیرا وقتی فضای رقابت از بین برود و فضا بسته شود، قاعدتا کیفیت آن‌طور که باید رشد نمی‌کند و کاربر دیگر حق انتخاب ندارد. در نتیجه به جای اینکه این صنعت رشد کرده و جایگاه خود رادر دنیا پیدا کند، با درهای بسته و شرایط انحصاری روز به روز کیفیت آن کاهش می‌یابد و دچار مشکلات بیشتری می‌شود. بنابراین تجربه نشان داده، هرجا دولت تصدی‌گری کرده، کیفیت به‌طور حتم کاهش یافته و بستر فساد و رانت فراهم شده است. نگرانی دیگر اینکه با محرومیت از سرویس‌های خارجی، تاثیرگذاری افراد حقوقی و حقیقی در فضای بین‌المللی گرفته شده و سهولت فروش محصول در پلتفرم‌های خارجی از بین می‌رود. این در حالی است که ما امروزه باید بدانیم که مانند گذشته مراودات چهره به چهره منجر به فروش نمی‌شود و درصد بزرگی از تجارت بین‌المللی به واسطه پلتفرم‌هایی همچون آمازون، گوگل، فیسبوک و... انجام می‌گیرد. موضوع مهم دیگر اینکه در سال‌های آینده روز به روز جدال و رقابت‌های منطقه‌ای از جدال بر سر مسائل سنتی‌تر به سمت فناوری‌ها می‌رود. اینکه متخصصان حوزه هوش مصنوعی، تحلیل داده و بلاک‌چین کدام کشور قوی‌تر هستند و می‌توانند در جدال فناوری سهم بیشتری برای کشور و مردم خودشان به ارمغان بیاورند. ما با طرح صیانت یکی از خدمت‌هایی که به رقبای منطقه‌ای‌مان انجام می‌دهیم این است که سواره‌نظام‌های این جدال را دودستی تقدیم آنها می‌کنیم.  

متخصصین و نخبگانی که در این جدال فناورانه هر کدامشان می‌توانند دست بالای کشور ما را داشته باشند با پای خودشان به کشورهای دیگر می‌روند و تبدیل به برگ برنده «امارات، ترکیه، آذربایجان، عربستان» و خیلی از کشورهای دیگر می‌شوند که در اصل رقبای ما به حساب می‌آیند.

‌با نگاه به این مسائل، به عنوان نماینده بخش خصوصی کشور، معتقدم که هر طرحی که در آن، تنها یک رویکرد سلبی به چشم می‌خورد و صرفاً از بازدارنده‌ها و موانع استفاده می‌کند، نه‌ تنها منجر به رشد و توسعه کسب ‌و کارهای دیجیتال کشور نمی‌شود، بلکه به‌ واسطه اینکه فضای رقابتی را از بین می‌برد و انتخاب را از کاربران می‌گیرد، باعث کاهش کیفیت خدمات و محصولات این حوزه هم خواهد شد.