بورس و وزیر اقتصاد آینده

هومن عمیدی

با توجه به نرخ دلار و شرایط تورمی که در تمامی کالاها مشاهده می‌شود، روند کلی بازار سرمایه صعودی خواهد بود. حضور آقای احسان خاندوزی در سمت وزیر اقتصاد و اعمال سلیقه‌هایشان در مباحث اقتصادی روی بورس تأثیر می‌گذارد.

 اگر ایشان سیاست‌های کنترل تورم را دنبال کند، باید دید برای کنترل تورم و جذب نقدینگی، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد سود سپرده‌های بانکی را به چه نوعی تعیین می‌کنند. 

بدین‌ترتیب اگر سود سپرده‌ها افزایش یابد جو مثبت گفته‌شده در بورس شیب کمتری به خود می‌گیرد، در حالت دوم نیز با دنبال شدن سیاست‌های فعلی بازار سهام با همین شیب به صعود خود ادامه می‌دهد. تعیین سیاست‌های فکری و برنامه‌های اقتصادی وزیر اقتصاد آینده برای این بازار بسیار مهم بوده و تقریباً بورس منتظر رأی اعتماد ایشان و اعلام برنامه‌شان است.

اگر با بررسی وضعیت فضای فعلی کشور، دولت آقای رییسی در ابتدای کار به چاپ پول روی آورد و به تورم موجود دامن بزند؛ درنتیجه رشد بازار سرمایه بیش از گذشته می‌شود. همچنین سیاست خاصی اتخاذ نشود و وضعیت تورم بدین شکل باشد بازار با همین شیب ادامه می‌دهد. فرض را بر این بگیریم که سیاست‌ها انقباضی باشد و سود سپرده‌ها برای جمع‌آوری نقدینگی جامعه سیر صعودی داشته باشد، تورم کنترل شود، درنتیجه P/E متوسط بازار کاهش می‌یابد و شیب رشد کمتری را طی می‌کند. 

باید دید وزیر اقتصاد پس از تأیید صلاحت کدام‌یک از گزینه‌ها را در دستور کار خود قرار می‌دهد، پس‌ازآن بازار ازلحاظ P/E و انتظارات تغییر می‌کند. به نظر می‌آید در ابتدا شاهد تغییر و تحولات در سمت‌های مهم اقتصادی باشیم، باید دید با تغییر یا ابقای تیم اداره‌کننده بورس چه وضعیتی پیش می‌آید.

در ریاست بانک مرکزی و مدیریت بانک‌های مهم کشوری نیز همین وضعیت را خواهیم داشت و باید در انتظار تأیید صلاحیت وزیر اقتصاد پیشنهادی توسط مجلس باشیم.

نکته بعدی در خصوص انتشار اوراق قرضه است و باید سیاست‌های پیش روی این اوراق را در نظر گرفت چراکه نرخ اوراق بر روی بازار سرمایه نیز اثرگذار و تعیین‌کننده است. کاریزما و شخصیت وزیر اقتصادی پیشنهادی نیز مهم است، به نظر می‌رسد که اقتصاد را حالت کنترلی و دستوری اداره کند. ایشان پیش‌ازاین در خصوص برخی از مکانیزم‌هایی که بازار آزاد نیست اظهارنظر کرده و بازهم باید منتظر ماند و درنهایت با توجه به برنامه‌های این وزیر نظر تخصصی داد. البته نباید فراموش کرد که سیاست‌های وی درباره نرخ‌گذاری‌ها و تعیین قیمت دستوری برای کالا بسیار مهم است. در حال حاضر بازار سرمایه در حالت شتاب اولیه مستقل از انتخاب‌ها و وضعیت سیاسی قرار دارد و به حرکت خود با شرایط قبلی ادامه می‌دهد.

آقای خاندوزی آکادمیک هستند و به مباحث اقتصادی اشراف دارند، همچنین اظهارنظرانی در خصوص بورس داشته‌اند و می‌توان این اظهارنظرها را مثبت تلقی کرد. بازار سهام نسبت به وزیر پیشنهادی گارد منفی ندارد و باید منتظر تشریح و توضیح ایشان در خصوص سیاست‌های اقتصادی و جهت‌دهی به بازار سرمایه ماند. اگر به کنترل بازارها معتقد باشند بازار هم عکس‌العمل منفی نشان می‌دهد اما اگر اعتقاد به باز شدن بازار و بورس داشته باشند تمامی اظهارهای غیرمسوولانه و غیرتخصصی در بورس خنثی می‌شود.

مشخصاً می‌گویم که بزرگ‌ترین ضربه‌ای که بورس از دولت قبلی از عدم هماهنگی رییس بانک مرکزی و بازار سرمایه بود، دست‌کاری نرخ سود و انتشار اوراق شرایط ریزش بازار را فراهم ساخت. درست است شاخص در این محدوده زمانی رشد خوبی داشت ولی این رشد بر اساس نرخ دلار و تورم بود و سیاست‌های بانک مرکزی جهت بازار سرمایه را یک‌باره نزولی کرد.

در نهایت بازهم تأکید می‌کنم باید در انتظار تأیید این وزیر پیشنهادی توسط مجلس شورای اسلامی ماند و پس ‌از آن دید که ارکانی مثل سازمان بورس و بانک مرکزی چقدر با بازار سرمایه همسو هستند.