سه حالت اثرگذاری برجام بر بازار سرمایه

عبدالله دریابر

با بالا رفتن قیمت جهانی کالاها و به تبع آن افزایش قیمت ارز، عمده‌ای از صنایع از این روند صعودی منتفع خواهند شد و سودآوری شرکت‌ها افزایش می‌یابد. بزرگ‌ترین صنعت در کشور ما صنایع معدنی، فلزات و صنعت پتروشیمی هستند که تقریباً ۹۰ درصد به دلار وابسته‌اند، با توجه به اینکه نرخ‌گذاری آنها جهانی است به‌طور قطع افزایش قیمت جهانی باعث افزایش سودآوری می‌شود. با توجه به اینکه وزن سهام دلاری در پرتفوی این صنایع بالاست، می‌توان گفت شرکت‌های سرمایه‌گذاری در کشور ما نیز وابستگی دلاری دارند. صنایعی مانند سیمان، واسطه‌گری مالی، صنعت دارویی و گاه صنایع شوینده وابسته به دلار هستند و قاعدتاً با افزایش نرخ دلار سوددهی بالاتری دارند. از طرفی برخی صنایع با افزایش قیمت دلار اثرپذیری منفی دارند، مانند صنعت خودروسازی. چرا که عمده مواد اولیه آنها وارداتی بوده و رشد دلار اثر منفی روی آن دارد. این موضوع برای صنعت لاستیک‌سازی نیز صدق می‌کند. بازار سرمایه در کشور ما کامودیتی‌محور است، بنابراین با افزایش نرخ دلار بورس ما نیز رشد خواهد کرد. در چنین شرایطی نمی‌توان قیمت پایینی را  برای دلار متصور شد و با توجه به افزایش نقدینگی و نرخ تورم و کسری بودجه اگر نرخ دلار روی همین مبلغ ثابت بماند، می‌توان امید داشت صنایع رشد کرده و بازار سرمایه در ماه‌های آینده رقم بالاتری را تجربه کند. در صورتی که در برجام توافق صورت گیرد ممکن است در کوتاه‌مدت بازار سرمایه کاهشی شود اما در میان‌مدت مزیت‌های زیادی دارد چرا که باعث کاهش هزینه‌های مبادلاتی، تسهیل در فروش نفت و کاهش هزینه‌های تولید شده که نهایتاً به نفع بازار سرمایه خواهد بود. اما در صورتی که برجام به توافق نرسد صنایع کامودیتی‌محور با مشکل مواجه می‌شوند و صنایعی که به دلار وابستگی ندارند رونق خواهند گرفت. تصور تورم ۲۰ درصدی برای سال جاری دور از ذهن است و باتوجه به کسری بودجه و افزایش حجم نقدینگی باید تورم ۵۰ درصدی تا پایان سال را پذیرفت.