دلیل عدم مطلوبیت اقتصاد ایران

محمدجلیلی

کارشناس اقتصادی

بخشی از دلیل موفقیت پایین و عدم مطلوبیت در اقتصاد ایران این است که در اولویت‌بندی‌ها ایراد وجود دارد و برخی موارد بیش از نیاز مورد توجه قرار گرفتند.

درباره این گفته معاون اول رییس‌جمهور که از وزرا خواسته تا قدرت بخشیدن به پول ملی را به‌طور جد مورد پیگیری قرار دهند، باید گفت بخشی از ارزش پول ملی به بحث توانمندی‌های داخلی کشورها مربوط است و بخش دیگر آن هم به موضوع توان صادرات و مدیریت واردات بر می‌گردد. وزارتخانه‌هایی که در این حوزه‌ها دخالت دارند مانند صنعت و معدن چنانچه بیشتر بر تقویت تولید داخل تمرکز داشته باشند، توانمندی کشور بهبود خواهد یافت و به صورت مستقیم و غیرمستقیم به تقویت ارزش پول ملی منجر خواهد ‌شد.  رفتار قوی‌تر سازمان‌های مربوطه در حوزه صادرات، سبب خواهد شد که کالاهای صادر اتی، خام نبوده و با ارزش تکنولوژی و دانش بیشتری همراه شود که این امر نه تنها بر ارزش پول ملی تاثیرگذار خواهد بود، بلکه بر واردات هم به عنوان کالاهای سرمایه‌ای و مناسب برای توسعه مورد توجه قرار می‌گیرد و نیازهای مصرفی را به گونه‌ای مدیریت می‌کند که به تولید داخلی لطمه نخورد.  موارد فوق بدون شک در ارزش پول ملی تاثیرگذار هستند و باید مورد توجه  باشد حتی سازمان‌ها و وزاتخانه‌هایی که خوب عمل نکردند، به عنوان عامل بالقوه‌ای در آینده مخصوصا در حوزه‌هایی مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت یا نفت، از این جهت که بحث خام فروشی را به سمت حداقل‌های ممکن ببرد، به حساب می‌آید. وزارتخانه‌ای هم مانند اقتصاد به همین شکل منتها باید نظام‌های تامین مالی مبتنی بر بازار سرمایه از محل نظام بانکی که منتج به کاهش قدرت خرید می‌شود و بر تورم می‌افزاید را دور سازد.  تمام این موارد در مساله فوق دخالت دارد و وزارتخانه‌های اقتصادی بسیار تاثیرگذارند، دیگر وزارتخانه‌ها هم به عنوان پشتیبان آنها می‌توانند واقع شوند. به‌طور نمونه وزارت خارجه می‌تواند بحث تعاملات با دنیا را تسهیل کند و از این طریق به حوزه اقتصاد و تجارت یاری رساند. بخشی از دلیل درصد موفقیت پایین و عدم مطلوبیت این است که در اولویت‌بندی‌ها ایراد وجود دارد، به ویژه در هشت سال اخیر توجه بیش از حد به بحث ارتباط با خارج و غفلت از مسائل داخلی و انتظار برای به سرانجام رسیدن برجام و ... خود به خود تمرکز دولت را براساس توانمندی‌های واقعی شکل نداد و به آن لطمه زد.  دولت جدید بیان می‌کند که کار را بدون معطل ماندن به بحث تحریم و برجام پیش خواهد برد و بر توانمندی‌های داخلی تمرکز خواهد کرد که در صورت روی دادن این اتفاق، نقطه قوتی برای آینده خواهد بود.