سلامت و معیشت در قربانگاه فقر

گلی ماندگار| 

نزدیک به دو سال است که کرونا در ایران تا توانسته قربانی گرفته و در این بین مسوولان هم تا توانسته‌اند، وعده و وعید داده‌اند. این روزها در حالی که بیشتر کشورها به واسطه واکسیناسیون سراسری توانسته‌اند تا حد زیادی بر این بیماری فائق بیایند، ایران هنوز یکی از آلوده‌ترین کشورهای جهان به کرونا شناخته می‌شود. واکسیناسیون همچنان با استانداردهای جهانی فاصله دارد و مرگ هم هر روز جان بیش از 600 هموطن ما را می‌گیرد. این در حالی است که متخصصان حوزه بهداشت و درمان از احتمال فراگیر شدن موج ششم در کشور خبر می‌دهند و آمدن ویروس لاندا به ایران و از سوی دیگر وزیر تازه از راه رسیده بهداشت و درمان این قول را به مردم داده که واکسیناسیون تا بهمن ماه به پایان می‌رسد! سوال اینجاست که واقعا در این مدت زمان جز کادر درمان که از جان خود مایه گذاشتند و در این راه بیش از 100 قربانی هم دادند، مسوولان چه کار خاصی برای کنترل بیماری در کشور انجام داده‌اند. صف‌های شلوغ واکسیناسیون خود نمونه بارز عدم برنامه‌ریزی دقیق و مدون در این رابطه است. اینکه طی روزهای گذشته ناگهان واکسن سینوفارم نایاب شد و بسیاری از مراکز واکسیناسیون اعلام کردند که تنها واکسن برکت برای تزریق دارند، اگر نشان از بی توجهی و بی برنامگی مسوولان نیست نشان از چه چیزی می‌تواند باشد. 

حتی خبرنگاران هم این روزها برای دریافت دوز دوم واکسن با مشکلات زیادی مواجه شدند، اینکه اکثر مراکز از تزریق دوز دوم به خبرنگاران امتناع می‌کردند و آنها را به یک مرکز خاص ارجاع می‌دادند و البته آن مرکز خاص هم فقط واکسن برکت داشت و کسانی که دوز اول را سینوفارم یا آسترازنکا زده بودند سرگردان بین مراکز واکسیناسیون می‌گشتند. 

       معیشت، سلامت هر یک قربانی دیگری

در این شرایط حرف زدن از کنترل بیماری در حالی که روزانه بیش از 600 نفر در کشور جان خود را از دست می‌دهند، کمی غیر واقعی به نظر می‌رسد. از سوی دیگر در تمام این مدت تعطیلی‌هایی که از سوی دولت اعلام شد هیچ کدام به معنای لاک داون واقعی نبود و طبعا اثر چندان موثری هم در کنترل بیماری نداشت. خیابان‌ها همچنان شلوع است، وسایل نقلیه عمومی همچنان در حال حرکت هستند و در هیچ کدام آنها فاصله گذاری اجتماعی رعایت نمی‌شود. رعایت تمامی پروتکل‌ها به ماسک زدن خلاصه شده که البته آن هم برای خیلی از مردم دیگر غیر قابل تحمل است و از زدن ماسک هم خودداری می‌کنند. به این ترتیب هیچ نمی‌توان مطمئن بود کرونا چه زمانی ممکن است در ایران از بین برود و تا کی ما باید شاهد قربانی شدن هر روزه هموطنان خود باشیم. مردم هم از لحاظ روحی و هم از لحاظ جسمی در شرایط سخت و بدی به سر می‌برند، فشارهای اقتصادی هم باعث شده تا دیگر کسی حتی به فکر حفظ سلامتی و جانش هم نباشد. تورم افسارگسیخته حتی با روی کار آمدن دولت جدید هم کنترل نشد. اینکه رییس‌جمهور تازه می‌گوید از نظر کالاهای اساسی در کشور مشکلی نداریم، درست است، اما باید این سوال را مطرح کرد که مشکل مردم برای تهیه این اقلام را چه کسی باید رفع کند. وقتی هر روز توان خرید همین کالاهای اساسی را از دست می‌دهند و سفره‌هایشان کوچک‌تر و کوچک‌تر می‌شود، حتی اگر در کشور فراوانی هم باشد باز به کار نمی‌آید. این روزها مردم سلامت خود را قربانی معیشتشان می‌کنند چرا که سلامت در سایه گرسنگی و فقر چندان هم قابل باور نیست.

       هیچ اطمینانی به روند کاهشی بیماری  در کشور نیست

رییس مرکز تحقیقات ویرس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه هیچ اطمینانی به روند کاهشی فعلی بیماری در کشور وجود ندارد، گفت: واقعیت این است که اکنون اصلا شرایط مناسبی نداریم؛ هرچقدر گردش ویروس را کاهش دهیم، به تبع آن مرگ هم کاهش می‌یابد. بنابراین باید چرخش ویروس را بشکنیم تا تعداد موارد مثبت و در نتیجه مرگ و میر کاهش یابد. دکتر علیرضا ناجی درباره روند کرونا در کشور، افزود: با توجه به اینکه کار خاصی در کشور برای مدیریت بیماری انجام نشد، در حال حاضر در اکثر استان‌ها بیماری بر اساس روند طبیعی خودش پیش می‌رود و به نظر می‌آید که در حال کاهش از قله بیماری است. البته چند استان کشور هنوز کاهشی نشده‌اند و رو به افزایش هستند.

       روند کاهشی «غیرقابل اطمینان» بیماری  در کشور

او با بیان اینکه هیچ اطمینانی به این روند کاهشی وجود ندارد، گفت: چراکه ما همچنان هر روز تعداد بالایی موارد مثبت داریم و در عین حال با توجه به شرایطی که داریم که ویروس در حال چرخش است، خطر ورود واریانت‌های جدید و گردش آنها بسیار زیاداست. بر همین اساس است که به شخصه فکر می‌کنم دولت باید بسیار سریع‌تر وارد موضوع شود و سریع‌تر اقدامات غیردرمانی مناسب و همچنین واکسیناسیون سریع اقدام کند که البته خوشبختانه خبرهای خیلی خوبی در زمینه واکسیناسیون اعلام شده و چندین محموله وارد شده و قرار است ادامه یابد.

      لزوم افزایش تست‌های شناسایی کرونا  در کشور

ناجی تاکید کرد: در عین حال در کنار این موضوع باید اقدامات غیر درمانی‌مان را بسیار قوی کنیم. زیرا در غیر این صورت اتفاقات بدی در کشور رخ دهد. اقدامات غیر درمانی هم اقدامات متعددی است. به عنوان مثال یکی از این اقدامات افزایش تعداد تست‌های شناسایی است. ما در ایران یک زمانی به انجام ۱۲۰ هزار تست در روز هم رسیدیم. در حالی که اکنون این میزان تست انجام نمی‌شود. مزیت انجام تست بالا، شناسایی زودهنگام و امکان کنترل است. با توجه به شیوع روزانه‌ و تعداد بالای موارد مثبت روزانه‌ای که داریم، حداقل در ایران باید روزانه ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تست انجام دهیم تا بتوانیم همه موارد را به صورت وسیع شناسایی کنیم. وقتی موارد مثبت و موارد در تماس با افراد مثبت شناسایی می‌شوند، می‌توانیم اقدام مناسب انجام دهیم. یعنی این افراد را ایزوله و قرنطینه کرده، درمان و در صورت لزوم بستری کنیم که باعث می‌شود این افراد در جامعه راه نیفتند و ویروس را به دیگران منتقل نکنند.

      موارد مثبت بیماری  باید واقعی و به‌شدت کاهش یابد

او گفت: یکی دیگر از اقدامات غیردرمانی آموزش مردم است. اکنون دوباره مقداری تاب آوری‌ مردم بیشتر شده و دارند رعایت می‌کنند، اما همچنان عده‌ای هستند که رعایت نمی‌کنند. مهمانی می‌روند، مهمانی می‌دهند، مسافرت می‌روند و ... که باید جلوی این موارد گرفته شود. بر اساس اطلاعاتی که هست باید شهرهایمان را در صورت خیز بیماری سریعا ببندیم، سکون ایجاد کنیم تا چرخه روزانه ۳۰ تا ۴۰ هزار موارد مثبتی که داریم می‌بینیم، به زیر ۵ تا ۶ هزار نفر کاهش یابد. باید توجه کرد تا زمانی که موارد مثبت روزانه‌مان را به صورت واقعی به این عدد کاهش ندهیم، اتفاق مثبتی در زمینه بیماری در کشور رخ نمی‌دهد. ما باید این اقدامات را انجام دهیم.

      زنجیره پُرچرخش ویروس را بشکنیم

ناجی تاکید کرد: در عین حال اکنون در یک بحران قرار داریم. ما این اقدامات غیر درمانی و تصمیمات به موقع را باید بسیار زودتر از این‌ها اتخاذ کنیم و اجازه ندهیم که کشور وارد بحران شود. با این حال اکنون هم باید این اقدامات را انجام داده و جدی بگیریم تا سریع‌تر زنجیره پر چرخش ویروس را بشکنیم. واقعیت این است که اکنون اصلا شرایط مناسبی نداریم. ما هرچقدر گردش ویروس را کاهش دهیم، به تبع آن مرگ هم کاهش می‌یابد. وقتی روزانه این تعداد بالا موارد مثبت داریم و تعداد زیادی از آنها در بیمارستان بستری می‌شوند و عده‌ای هم در‌ای سی یو بستری می‌شوند، مرگ و مر هم بالا خواهد بود. بنابراین باید چرخش ویروس را بشکنیم تا تعداد موارد مثبت و در نتیجه مرگ و میر کاهش یابد.

     ۲۰   تا ۳۰ درصد سالمندان  هنوز واکسن نزده اند

ناجی گفت: دوما باید واکسیناسیون را افزایش دهیم و گروه‌های خطرمان را هم سریعا تحت پوشش واکسیناسیون بریم. اکنون نزدیک ۲۰ تا ۳۰ درصد از افراد سالمندمان هنوز واکسن نزده‌اند، برخی از سالمندان نیز ممکن است واکسنی را تزریق کرده باشند که خیلی تاثیر نداشته باشد، باید هم لکه‌گیری‌های واکسیناسیون را انجام دهیم و هم با دوزهای سوم و بوستر برای افرادی که سن بالا دارند یا خطرات خاص و افزایش ریسک دارند و همچنین برای کادر درمان تاثیر واکسن را در این افراد افزایش دهیم و باید این اتفاق انجام شود. در این صورت هم موارد بیماری کاهش می‌یابد و هم موارد مرگ و میر.

      لزوم افزایش پایش ژنتیکی ویروس  با توجه به واریانت‌های جدید

او درباره میزان احتمال بروز پیک ششم در کشور، گفت: باید نسبت به این موضوع حساس باشیم، اطلاعات را کسب کنیم و به موقع اقدام کنیم. در عین حال با توجه به واریانت‌های جدید باید پایش ژنتیکی‌مان را افزایش دهیم. این موضوع بسیار مهم است. در واقع شناسایی به موقع واریانت‌ها یکی از عوامل بسیار مهم در پیش‌بینی‌ها و اقدامات غیر درمانی است. باید در این زمینه هوشیار باشیم و با نظارت و پایش و اقدامات غیردرمانی از بروز پیک جدید در کشور پیشگیری کنیم.