روند معکوس احیای دریاچه ارومیه
با تمام اتفاقات و هزینههایی که برای دریاچه ارومیه و احیای دوباره آن انجام شد، سطح آب این دریاچه رو به کاهش است. یادمان نرفته که دو تن از همکارانمان را در راه همین دریاچه از دست دادیم و در مراسمی که ستاد احیای دریاچه ارومیه برگزار کرده بود در واقع باوجود هزاران میلیارد هزینه کرد از سوی ستاد احیای دریاچه ارومیه، سطح تراز دریاچه ارومیه روند معکوس داشته و حتی ۲۰ سانتیمتر نسبت به میانگین کاهش سطح قبل از احیا، عقبنشینی داشته است. ایستگاه فضایی چین طی روزهای گذشته عکسی از دریاچه ارومیه منتشر کرده است که این عکس نشان از کمبود شدید آب دریاچه ارومیه و گسترش کشند قرمز در سطح این دریاچه دارد. علت آن وجود جلبکها و باکتریهایی است که در شرایط شوری زیاد و گرم شدن هوا رنگ قرمز تولید میکنند تا بتوانند در این شرایط مقاوم باشند؛ به همین دلیل رنگ دریاچه به صورت قرمز دیده میشود. بر اساس آخرین پایشهای صورت گرفته، سطح تراز دریاچه ارومیه در سال جاری ۱۲۷۰.۷۴ بوده که این میزان در مقایسه با مدت زمان پارسال که ۱۲۷۱.۳۴ بود ۶۰ سانتیمتر کاهش داشته است. کاهش ۳۳۴ کیلومتری سطح دریا ارومیه نسبت سال گذشته مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی نیز با اشاره به کاهش ۶۰ سانتیمتری سطح تراز دریاچه ارومیه در مقایسه با مدت زمان مشابه در سال گذشته گفته است: وسعت دریاچه ارومیه ۲ هزار و ۲۷۳ کیلومتر مربع است که این میزان در مدت مشابه سال گذشته ۳ هزار و ۶۰۷ کیلومترمربع بود که هزار و ۳۳۴ کیلومتر مربع کاهش دارد.
نگرانی شیب تند کاهش سطح تراز ارومیه
در سالهای اخیر
این در حالی است که قبل از تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه در دولت یازدهم، تراز این حوزه آبی سالانه بهطور متوسط ۴۰ سانتیمتر کاهش مییافت. این کاهش شدید آبی در تصویر جدید منتشر شده فضایی به خوبی قابل لمس است و نگرانیها از بازگشت دوباره شرایط بحرانی به دریاچه ارومیه را تشدید میکند. مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی کاهش ۲۲ درصدی بارندگیها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه را از دلایل بحران خشک شدن دریاچه ارومیه عنوان کرده است، در حالی که ستاد احیا مهمترین تدبیر برای احیای دریاچه ارومیه را ساخت سد و تونل آب زاب موسوم به کانی سیب میداند. قاسم تقیزاده خامسی معاون آب و آبفای وزیر نیرو در ایین افتتاح سد کانی سیب اعلام کرد: این سد به عنوان مهمترین منبع تأمین آب پایدار در راستای احیای دریاچه ارومیه بوده و سالانه ۶۰۰ میلیون مترمکعب از این سد در اختیار این دریاچه قرار میگیرد.
سد خاکی کانی سیب، تونل انتقال آب، کانال انتقال آب از خروجی تونل اصلی به سمت دریاچه ارومیه و بند انحرافی بادیناوا را چهار جزء اصلی این طرح بزرگ انتقال آب از رودخانه زاب شمرده میشوند که تا پایان سال ۹۷، ۱,۴۴۰ میلیارد تومان از محل منابع عمومی و تسهیلات صندوق توسعه ملی برای این پروژه هزینه شده بود و در سال ۹۸ نیز ۱۳.۶ میلیون یورو از محل مقابله با اثرات مخرب ریزگردها و ۱۷ میلیون دلار نیز از محل باقیمانده تسهیلات صندوق توسعه ملی برای تکمیل آن تخصیص یافت.
زاب آب نرسانده، جان ستاند
دریاچه ارومیه در قالب طرحهای ستاد احیا قرار بود از سال ۱۳۹۴، ظرف مدت ۱۰ سال به تراز اکولوژیک خود برسد؛ حال بعد از گذشت ۶ سال و اجرای طرحهای سازهای متفاوت و هزینه کرد ۱۱ هزار میلیارد تومانی دریاچه ارومیه روند معکوسی را در مقابل احیای نشان میدهدو با وجود
هزینه کردهای فراوان و مخالفت اغلب کارشناسان حوزه محیط زیست و توسعه پایدار با رویکرد ستاد احیا به چالش دریاچه ارومیه، در مسیر انتقال آب از رودخانه زاب به دریاچه ارومیه و ساخت تونل انتقال آب از خردادماه سال جاری مشکلاتی به وجود آمد، در مسیر حفاری این تونل یک بستر آبرفتی قرار گرفت و روند حفاری کند شد و در حالی که سید باقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه دولت دوازدهم در آخرین بازدیدش از تونل انتقال آب زاب روند احداث را مثبت ارزیابی کرد و گفت: مجری برای افتتاح طرح تا پایان تیر ماه امسال قول مساعد داده است، اما این اتفاق نیفتاد. پس از گذشت یک ماه از وعده بیسرانجام مسوولان دولت دوازدهم، برای ایجاد یک فضای رسانهای مثبت از روند احیای دریاچه، مسوولان ستاد احیا تصمیم به برگزاری یک تور خبرنگاری و مثبت نشان دادن روند پروژه داشتند که متأسفانه با بیتدبیری برگزارکنندگان این تور خبری، جان دو خبرنگار از دست رفت و بیش از ۶ خبرنگار بهشدت مصدوم شدند. اکنون با ورود به نیمه دوم شهریورماه هنوز خبری از افتتاح این تونل نیست.
دریاچه ارومیه در قالب طرحهای ستاد احیا قرار بود از سال ۱۳۹۴، ظرف مدت ۱۰ سال به تراز اکولوژیک خود برسد؛ حال بعد از گذشت ۶ سال و اجرای طرحهای سازهای متفاوت و هزینه کرد ۱۱ هزار میلیارد تومانی دریاچه ارومیه روند معکوسی را در مقابل احیای نشان میدهد.