پالس مثبت
زهرا سلیمانی|در آستانه نشست شورای حکام و در شرایطی که برخی تحلیلگران اعلام کرده بودند، آژانس نگران چشم‌انداز ارتباطی خود با تهران است، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شنبه‌شب راهی تهران شد تا از دل دیدار با محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی ایران پاسخی برای این پرسش کلیدی پیدا کند که دولت سیزدهم در خصوص تعهدات هسته‌ای ایران ذیل برجام چگونه رفتار خواهد کرد و از آن مهم‌تر، اینکه آیا جایگزینی دولتی میانه‌رو با دولتی اصولگرا در ایران باعث تغییر در راهبردهای کلان این کشور خواهد شد یا نه؟گروسی اما قبل مدت قبل از ورود به تهران، طی گزارشی به شورای حکام آژانس، مدعی شده بود که بازرسی‌‌های این سازمان از مراکز هسته‌ای ایران به‌طور چشم‌‌گیری کاهش یافته و با محدودیت جدی مواجه شده است. مبتنی بر این نوع فضاسازی‌ها برخی رسانه‌های غربی با انتشار خبر این سفر تلاش کرده بودند، تحلیلی از احتمالات پیش رو ارایه کنند. این جریان رسانه‌ای تلاش می‌کرد اینطور القا کند که شورای حکام در حال تهیه قطعنامه‌های شدیداللحنی علیه ایران است. اظهاراتی که سایت نورنیوز (سایت نزدیک به شورای عالی امنیت ملی کشور) معتقد است در راستای ایجاد جنگ روانی علیه تهران برای بازگشت سریع به میز مذاکرات طراحی شده و اساسا پایه و اساس مستندی ندارد. بازخورد نظرات دو طرف بعد از دیدار اسلامی-گروسی نیز تحلیل‌های نورنیوز را تایید می‌کند. بلافاصله پس از پایان دیدار گروسی با اسلامی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روبه روی خبرنگاران ایستاد و ضمن مثبت ارزیابی کردن دیدارش با اسلامی، بر گسترش همکاری ایران و آژانس تأکید و اعلام کرد که دوباره برای گفت‌وگوی سطح بالا با مقامات ایرانی به تهران میآید. اما واکنش بازارهای 5گانه کشورمان به حضور رافائل گروسی به تهران و مذاکرات میان دو طرف مثبت بود. در شرایطی که روز شنبه معاملهگران دلار و سکه تحت تاثیر خبر سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران، خریدوفروش‌های سنگینی نداشتند و مبتنی بر گزارش رسانه‌های غربی این تصور شکل گرفته بود که ممکن است، مذاکرات نتیجه‌بخش نباشد، بعد از انتشار خبر مذاکرات گروسی-اسلامی واکنش‌های مطلوب‌تری در بازارها شکل گرفت. یکی از فعالان بازار ارز در جریان گفت‌وگو با خبرنگار تعادل با اشاره به بازخورد مثبتی که بعد از سفر گروسی به تهران شکل گرفت و دورنمای روشنی از مذاکرات در آینده نزدیک را نمایان کرد، احتمالا بازار در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه با کاهش مواجه خواهد شد. به گفته این فعال بازار ارز، افت بازار ارز و قرار گرفتن نرخ دلار در دالان 26هزار تومانی نقطه آغازی برای ثبات بیشتر بازار ارز خواهد بود. هرچند به اعتقاد این فعال اقتصادی بسیار دشوار خواهد بود که دلار دالان 27هزار تومانی را برای قرار گرفتن در دالان 26هزار تومانی ترک گوید.
ایران و آژانس همکاری خود را گسترش می‌دهند
اما در شرایطی که فعالان اقتصادی منتظر بیرون آمدن آخرین اخبار از جلسه مشترک گروسی-اسلامی بودند، نخستین نشانه‌های برآمده از نشست در بازار ارز خود را نمایان کرد.در شرایطی که نرخ ارز در روز شنبه و صبح روز یکشنبه روی عدد 27هزار و 720 تومان قرار داشت، بعد از انتشار اخبار دیدارها نرخ دلار با افت ۳۰۰ تومانی به ۲۷ هزار و ۴۷۰ تومان رسید. کاهش قیمتی که تحلیلگران معتقدند در روزهای آینده نیز تداوم خواهد داشت. اما مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که بعد از دیدار 2ساعته‌اش با اسلامی لبخند به لب داشت ضمن مثبت ارزیابی کردن دیدارش با اسلامی، بر گسترش همکاری ایران و آژانس تأکید کرد و گفت که دوباره برای گفت‌وگوی سطح بالا با مقامات ایرانی به تهران میآید.رافائل گروسی سپس در جمع خبرنگاران گفت: «مثل همیشه این افتخاری است برای من برای حضورم در تهران. برای من این بازدید بسیار مهم است چون اولین دیدارم بعد از روی کار آمدن دولت جدید در جمهوری اسلامی ایران است. این بدان معناست که ایران و آژانس باید با هم کار کرده و همکاری خود را گسترش دهند».او در ادامه از اسلامی و مهمان‌نوازی و گفت‌وگوی مثبت و عمیقی که داشتند قدردانی کرد و ادامه داد: «ما باید درباره مسائل و موضوعات مختلف با هم مذاکره و تبادل نظر داشته باشیم. این اولین دیدار من بعد از انتصاب آقای اسلامی است و درباره مسائل مهم فنی صحبت شد». گروسی گفت: «ظرف کمتر از ۲ هفته کنفرانس عمومی آژانس در وین برگزار خواهد شد و این یکی از رویدادهای مهم هسته‌ای در جهان است. خوشحال شدم از اینکه شنیدم آقای اسلامی سرپرستی هیات ایرانی را دارد و توافق کردیم ادامه مذاکراتمان را در دفترم در وین ادامه دهیم و پس از آن من مجددا برای گفت‌وگوی سطح بالا با مقامات ایرانی به ایران برمی‌گردم.» گروسی بیان کرد: «خوشحالم گفت‌وگوهای ما نتیجه سازنده داشت، برای ادامه عملیات تجهیزات فنی آژانس که بسیار مهم است و این یک گارانتی مهم برای آژانس و جهان است و ما می‌توانیم در این چارچوب به ایران کمک کنیم که توافقات مثبت بعدی را داشته باشیم. این شامل همکاری سازنده ما می‌شود برای پیشبرد برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران.»
گروسی دوباره به تهران میآید
اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی ایران نیز پس از دیدار مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران گفت: «مذاکرات سازنده‌ای را انجام دادیم و قرار شد مدیرکل در آینده نزدیک به تهران سفر کند».اسلامی پس از دیدار با گروسی در جمع خبرنگاران گفت: امروز به دعوت سازمان انرژی اتمی آقای رافائل گروسی به تهران تشریف آوردند و مذاکرات خوب و سازنده‌ای را انجام دادیم. روح حاکم بر مذاکرات ایجاد فرصت برای توسعه همکاری‌ها در چارچوب موازین و مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. معاون رییس‌جمهور خاطرنشان کرد: کل مسائل فی‌مابین اساسا فنی است و هیچگونه مسائل سیاسی، جایگاهی را در روابط فی‌مابین نخواهد داشت.تفاهم کردیم در اجلاس آینده آژانس شرکت و در حاشیه اجلاس مذاکرات خودمان را ادامه دهیم.اسلامی در ادامه گفت: توافق کردیم مدیرکل آژانس در آینده نزدیک به تهران سفر و مذاکرات را در سطوح مختلف انجام دهد. وی بیان کرد: همچنین توافق کردیم برای تعویض کارت‌های حافظه دوربین‌های نظارتی، تیم فنی مربوطه بعد از توافق به ایران بیایند و بتوانند اقداماتی را که باید برای دوربین‌ها به لحاظ فنی انجام بدهند را انجام داده و کارت‌های حافظه طبق روالی که طبق پادمان است و در ایران نگهداری و پلمپ می‌شود، همان جا کارت‌های قدیمی را پلمپ می‌کنند و کارت‌های جدید حافظه را در دوربین‌ها نصب خواهند کرد که روال جاری و طبیعی در سیستم نظارتی آژانس است. او همچنین تاکید کرد: برای ما آنچه حائز اهمیت است و برای آقای گروسی هم عین همین را در تبادلات فکری که انجام دادیم، اعتمادسازی است و اینکه اعتماد متقابل بین ایران و آژانس پابرجا وجود داشته باشد و آژانس طبق ضوابط و تکالیف قانونی خودش در جهت پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای ایران، نقش موثرتری ایفا کند و کمک کند به شتاب بخشیدن به پیشرفت فناوری هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران.
در بازار چه رخ داد؟
اما بازارهای اقتصادی کشورمان از روزهای ابتدایی هفته، دوران پر فراز و فرودی را پشت سر گذاشتند تا نهایتا بعد از دیدار گروسی- اسلامی، نشانه‌های از ثبات پیدا شود. نخستین نشانه‌های تحرکات سیاسی در میان بازارهای 5گانه کشورمان نخست در بازار ارز مشاهده می‌شود. بعد از اینکه رسانه‌های غربی اعلام کردند، شورای حکام در حال تدارک قطعنامه‌های شدیداللحن علیه ایران است، بازار ارز با افزایش قیمت نسبت به این فضاسازی‌ها واکنش نشان داد. بر اساس اعلام فعالان بازار ارز ساعت ۴ بعدازظهر روز شنبه دلار روی عدد ۲۷ هزار و 700 تومان ایستاد که ۸۰تومان افت قیمت را نسبت به روز پنجشنبه نشان می‌‌داد. افت دلار زمینه ساز کاهش ۸۰ هزار تومانی قیمت سکه و رسیدن آن به ۱۲ میلیون و ۱۲۰ هزار تومان شد. به گفته فعالان بازار، تا روز جمعه و در معاملات پشت خطی، عمده جهت انتظاری معاملهگران صعودی بود، ولی جمعه شب عنوان شد که منابع خبری به روزنامه وال‌استریت ژورنال گفته‌‌اند که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی احتمالا به ایران سفر خواهد کرد. این سفر از آن جهت در انتظارات بازار اثرگذار بود که در انتهای هفته پیش، گزارش‌هایی رسیده بود که ایران، اجازه سفر گروسی را به کشور صادر نکرده است. اخبار منتشر شده موجب شد معاملهگران پیش‌بینی کنند سطح تنش‌ها بین ایران و آژانس قرار است افزایش پیدا کند، در نتیجه خریدهای خود را بالا بردند و موفق شدند که مرز مقاومتی ۲۷ هزار و ۸۰۰ تومان را فتح کنند. تا روز جمعه، بیشتر معاملهگران تصور می‌کردند که ممکن است بیانیه‌ای به ضرر ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صادر شود. با این حال، خبرها از سفر گروسی تا حدی جهت انتظارات را به طور موقت تغییر داد. ساعت ۳ بعدازظهر دیروز شایعه حضور گروسی توسط برخی سایت‌ها تایید شد.با اعلام این خبر که «رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صبح روز یکشنبه، ۲۱ شهریور به تهران سفر می‌کند.» سرعت نزول در بازار تهران تندتر شد. شرایط بازار به گونه‌ای است که به نظر می‌رسد در این روزها معاملهگران بیشتر خود را با جهت اخبار هماهنگ می‌کنند. بعد از پالس‌های مثبتی که ایران و آژانس در خصوص دورنمای مذاکرات ارسال کردند، تحلیلگران هفته آرام‌تری را برای بازار ارز پیش بینی می‌کنند. اینکه آیا دلار موفق خواهد شد، دالان 27هزار تومانی را ترک کند و وارد دالان 26هزار تومانی شود، در گروی ارزیابی‌های تحلیلی است که رسانه‌های بین‌المللی بعد از سفر گروسی به تهران ارایه خواهند کرد. بر اساس تحلیل، فعالان بازار ارز چنانچه رسانه‌های بین‌المللی تفاسیر روشنی از مذاکرات در تهران ارایه کنند و دورنمای مطلوبی از عزم ایران برای گفت‌وگو تصویرسازی کنند، امکان قرار گرفتن دلار در دالان 26هزار تومانی چندان دور از ذهن نخواهد بود. اما اگر برخلاف این ارزیابی‌ها تصویر تیره‌ای از مذاکرات ارایه شود، دلار این توانایی را دارد که دالان 27هزار تومانی را برای قرار گرفتن در اتمسفر 28هزار تومانی ترک گفته و دوره‌ای تازه از نوساناتی تورمی را در بازارهای 5گانه کشورمان شکل بدهد. اعداد و ارقامی که برای آگاهی از کم و کیف آن باید منتظر روزهای آتی و اخبار تکمیلی ماند.
