فضای مجازی نباید رها باشد

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با شکستن روزه سکوت خود درباره طرح «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی»، صریحا اعلام کرد که نسبت به این طرح احساس نگرانی نمی‌کند. او گفت: هیچ‌کسی در کشور قائل به این نیست که فضای مجازی باید رها باشد چون همه زندگی مردم به این فضا گره خورده است و پیگیری حقوق مردم در این فضا در شرایط فعلی به‌صورت کامل امکان‌پذیر نیست. ولی نظام‌مند کردن این فضا نباید منجربه ایجاد مشکل برای کسب‌وکارها و مایه نگرانی عموم مردم شود. عیسی زارع‌پور، زمانی که در مجلس شورای اسلامی حضور یافت تا از نمایندگان رای اعتماد بگیرد، در مقابل اصرار برخی از نمایندگان که از او درباره طرح «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» سوال کردند و خواستار دانستن موضع او بودند، سکوت کرد. او در سخنان خود، با وجود اصرار نمایندگان مجلس برای بیان شفاف نظراتش درباره طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی موسوم به طرح صیانت، اشاره مستقیمی به این طرح نکرد، در عین حال، نمایندگان مخالف او در زمان بررسی صلاحیت، اینطور عنوان کردند که «او به نمایندگان مخالفِ طرح صیانت از فضای مجازی می‌گوید که با این طرح مخالف است و در کمیسیون فرهنگی که اعضای آن طراح این طرح بودند بیان می‌کند که موافق طرح صیانت است.» اکنون که او در مسند وزارت ارتباطات قرار گرفته، موضع خود را درباره طرح موسوم به صیانت آشکار کرده و با استناد به گفته‌هایش، می‌توان او را در زمره موافقان طرح نوشت.

     با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات  به دنبال قطع اینترنت نیستیم

زارع‌پور روز گذشته در دیدار با فعالان بخش خصوصی عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات، با بیان اینکه ابزار حل بیشتر مشکلات کشور و آنچه به عنوان چالش وجود دارد، فناوری اطلاعات است، گفت: به اعتقاد کارشناسان، همه مشکلات اقتصادی، فرهنگی و حتی حل معضل اشتغال را با راهکارهای فناوری پایه و عمدتا فناوری اطلاعات پایه می‌توان حل کرد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بار دیگر با تأکید بر اینکه محوری‌ترین برنامه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در چهار سال پیش رو، تکمیل شبکه ملی اطلاعات است، گفت: شبکه ملی اطلاعات می‌تواند بخش خصوصی کشور در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را به حرکت در آورد. در زنجیره ارزش شبکه ملی اطلاعات جا برای تمام کسانی که در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند وجود دارد که فعالیت‌شان را چندبرابر کنند و بتوانند در دایره رفع نیازهای شبکه ملی اطلاعات کار کنند. زارع‌پور با انتقاد از فضاسازی‌ها نسبت به شبکه ملی اطلاعات، گفت: متأسفانه همچنان برخی در کشور، شبکه ملی اطلاعات را به معنای قطع دسترسی با شبکه جهانی اینترنت می‌دانند. باید به اطلاع عموم مردم رساند که هیچ‌کسی با راه‌اندازی و تکمیل شبکه ملی اطلاعات به دنبال قطع شبکه جهانی اینترنت نیست. به اعتقاد من در حال حاضر حفظ استقلال کشور در فضای مجازی یک اصل است. البته استقلال در فضای مجازی به معنای قطع ارتباط با جهان نیست. استقلال به معنای این است که ارتباط مقتدرانه و با دست برتر با جهان داشته باشیم.

     حقوق برنامک‌های داخلی را در مجامع بین‌المللی پیگیری می‌کنیم

وی با اشاره به حذف برخی برنامک‌های ایرانی از گوگل‌پلی گفت: در همین ماجرای اخیر، اگر ما ابزار یا زیرساخت‌های انتشار و توزیع اپلیکیشن‌های خودمان را نداشتیم الان با مشکلات جدی روبرو می‌شدیم و هزاران کسب‌وکار با مشکل روبرو می‌شدند؛ درحالی که الان ما ابزار مناسب را در اختیار داریم و با دست پر می‌توانیم مذاکره کنیم و معطل دیگران نیستیم تا برای ما تعیین تکلیف کنند و این مایه خوشحالی است. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: این در حالی است که برخی اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌ها در بسیاری از کشورها به‌ویژه کشورهای اروپایی، فضای مجازی را به تسخیر خود درآورده‌اند و به‌نوعی حکمرانی آنها در این فضا با مشکل مواجه شده است؛ درحالی که ما در کشورمان و به پشتوانه جوانان نخبه در این زمینه‌ها احساس نگرانی نداریم و این هم نتیجه تدابیری است که درگذشته اندیشیده شده و جای تقدیر و تشکر دارد. پیگیری استیفای حقوق این کسب و کارها در مجامع بین‌المللی در دستور کار این وزارتخانه قرار دارد.

     نگران طرح  «حمایت از کاربران فضای مجازی» نیستم

زارع‌پور با اشاره به دغدغه فعالان بخش خصوصی نسبت به طرح «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی»، گفت: هیچ‌کسی در کشور قائل به این نیست که فضای مجازی باید رها باشد چون همه زندگی مردم به این فضا گره خورده است و پیگیری حقوق مردم در این فضا در شرایط فعلی به‌صورت کامل امکان‌پذیر نیست. ولی نظام‌مند کردن این فضا نباید منجربه ایجاد مشکل برای کسب‌وکارها و مایه نگرانی عموم مردم شود. بنابراین من نسبت به این طرح احساس نگرانی نمی‌کنم چراکه معتقدم با تعامل خوب میان مجلس، دولت و همه فعالان این حوزه، می‌توان ضمن نظام‌مند کردن فضای مجازی کشور، دغدغه‌های فعالین این بخش را هم مرتفع کرد و درنهایت این طرح منجر به بالندگی بیشتر فضای مجازی کشور شود.

      میزان پهنای باند اینستاگرام باید کاهش یابد

از سوی دیگر، در حالی که نمایندگان مجلس در تلاشند تا طی برگزاری یک کمیسیون ویژه به بررسی طرح حمایت از حقوق کاربران بپردازند، همچنان نشست‌هایی با حضور موافقان و مخالفان برگزار می‌شود. در این راستا محمدحسین سیاح طاهری، مدیر سواد رسانه‌ای معاونت فضای مجازی سازمان صدا‌و‌سیما در چهارمین جلسه از سمینار علمی حکمرانی فضای مجازی با موضوع «ابعاد فرهنگی- اجتماعی طرح حمایت از حقوق کاربران»، به عنوان مدافع طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی، سخن خود را با ارایه پرسش‌هایی در مورد اهداف فرهنگی و اجتماعی، تأثیرات و موانع اجرای طرح، آغاز کرد. وی از مولفه‌هایی چون تنظیم‌گری، ساماندهی خدمات پایه کاربردی، حمایت از پلتفرم‌های داخلی، تعیین سطوح مختلف دسترسی و افزایش پهنای باند به عنوان اهداف مورد نظر طرح، یاد کرد و افزود: در کنار حمایت از پلتفرم‌ها، حمایت از تولیدکنندگان محتوای مورد نظر کشور نیز حائز‌اهمیت است. ظاهر امر این است که طرح یادشده همه لایه‌های فضای مجازی را دربرمی‌گیرد و این یکی از نقاط قوت طرح است. در حال حاضر، دست ما برای حکمرانی در این عرصه بسته است. قصد ما جلوگیری از ول بودن فضای مجازی است و بی‌شک حاکمیت ملی حداقلی در این فضا، امری ضروری محسوب می‌شود. وی در مورد مسائل مربوط به فیلترینگ، گفت: وقتی نشود حاکمیت را اعمال کرد، چاره‌ای جز فیلترینگ باقی نمی‌ماند. اگر بتوانیم پلتفرم‌ها و سکوهای خارجی را پایبند به قانون کنیم، دیگر نیازی به فیلترینگ نیست و صرفاً محتوای نامناسب حذف می‌شود و کاربر متخلف مسوولیتش را می‌پذیرد. مدیر سواد رسانه‌ای معاونت فضای مجازی سازمان صدا و سیما با اشاره به مساله اینستاگرام، افزود: کسب‌و‌کارها در اینستاگرام و دیگر پلتفرم‌های خارجی، هیچ مسوولیتی را به عهده نمی‌گیرند و رقابتی ناسالم در این بستر وجود دارد. علاوه بر این در اینستاگرام، تبلیغ مصرف‌گرایی و پیج‌های لاکچری موجب سرخوردگی و افسردگی کاربران شده است. سیاح طاهری با ترسیم تصویری مطلوب از اجرای طرح حمایت از حقوق کاربران، گفت: ما اعتقاد نداریم که مرزهای فضای مجازی باید بسته شوند. اینستاگرام نباید بسته شود، اما قدرتش باید کاهش یابد و میزان پهنای باندی که اشغال می‌کند کاهش یابد. علاوه بر این از کسانی که در پلتفرم‌های داخلی فعالیت می‌کنند، باید حمایت شود.

     اینترنت ماهواره‌ای طرح حمایت از  کاربران را با چالش مواجه می‌کند

حمید ضیایی‌پرور، کارشناس ارتباطات و فناوری اطلاعات در مخالفت با طرح صیانت، بحث را با بررسی تاریخ مواجهه ایران با مساله حکمرانی فضای مجازی از دهه ۷۰ تا به امروز، آغاز کرد. او از دوره سوم که با دولت یازدهم و دوازدهم همزمان است، به عنوان دوره کمپین‌های تبلیغاتی مبتنی بر آزادی اینترنت یاد کرد و گفت: هر مفهومی که ما از اینترنت می‌شناسیم، به دوره روحانی بازمی‌گردد. زیرا دولت در این دوره زیرساخت را تقویت کرده و پلتفرم‌های خارجی چالش‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی متعددی برای جمهوری ایجاد اسلامی ایران ایجاد کردند. ضیایی‌پرور در ادامه به سابقه طرح حمایت از کاربران فضای مجازی پرداخت و گفت: طرح صیانت از فضای مجازی، در سال ۹۵ به منظور کنترل ولنگاری فضای مجازی تدوین شد. این طرح، در مجلس پیشین مطرح و به دلایلی در کمیسیون مربوطه مسکوت ماند. وی در ادامه با انتقاد از رویکرد اتخاذ شده در این طرح، مساله مهاجرت را یکی از پیامدهای منفی اجرای این طرح، ارزیابی کرد. ضیایی‌پرور، عدم اقناع عمومی مردم، نخبگان، کسب‌و‌کارها و فعالان فرهنگی را در مورد طرح، یکی دیگر از محورهای انتقاد خود قرار داد و افزود: نمایندگان کسب‌و‌کارها در جلسات کارشناسی حضور نداشته‌اند و بسیاری از آنها طی بیانیه‌ای مخالفت خود را با طرح پیشنهادی اعلام کرده‌اند. این کارشناس تکمیل و بهره‌برداری از پروژه استارلینک و اینترنت ماهواره‌ای را مطرح کرد و احتمال داد که پروژه یادشده، اجرای طرح را با چالش‌هایی مواجه کند.