مشکل پاک کردن صورت مساله‌ها

احسان ارکانی

بعد از مشکلاتی که در خصوص قرائت گزارش کمیسیون اقتصادی در خصوص رمزارزها در مجلس ایجاد شد، نهایتا روز سه‌شنبه هفته گذشته، این گزارش در صحن علنی مجلس قرائت شد. گزارشی که در آن تلاش شده بود از منظر کارشناسی و تحلیلی نوری به ابعاد گوناگون مقوله رمزارزها در اتمسفر اقتصادی کشور تابانده شود و تصویری از باید‌ها و نبایدها، هنجارها و ناهنجاری‌ها، فرصت‌ها و تهدید‌های احتمالی این پدیده نوین تابانده شود. واقع آن است که در حال حاضر دامنه وسیعی از ایرانیان در حال سرمایه‌گذاری در این بازار هستند. اعداد و ارقامی که در گزارش کمیسیون اقتصادی جمعیت سرمایه‌گذاران این حوزه را حول و حوش 12 میلیون نفر برآورد می‌کند. از سوی دیگر در این گزارش تاکید شده که از 15میلیارد دلار گردش مالی این صنعت در هر سال، حدود 1.1میلیارد دلار آن در ایران صورت می‌گیرد، اعداد و ارقامی که نشان‌دهنده، سهم 10درصدی این صنعت در کشورمان است. یکی دیگر از آمارهایی که کمیسیون اقتصادی به آن اشاره می‌کند آن است که در شرایط فعلی بیش از نیمی از فعالیت‌های مرتبط با رمزارزها به صورت زیرزمینی و غیررسمی در ایران انجام می‌شوند. مجموعه این آمارها و اعداد و ارقام نشان‌دهنده این واقعیت روشن است که پدیده نوین رمزارزها در کشورمان با اقبال گسترده مردم و سرمایه‌گذاران مواجه شده است. اقبالی که پس از مشکلاتی که بر سر سرمایه‌های خرد مردم در بورس کشور ایجاد شد، ابعاد و زوایای افزونتری نیز پیدا کرده است. اما باید دید چه عامل یا عواملی باعث شده تا هنوز قانون جامع و فراگیری در مجلس برای این پدیده نوین پولی و مالی تدارک دیده نشود. واقع آن است که ریشه اصلی مخالفت‌هایی که نهادهای اجرایی و برخی کمیسیون‌های تخصصی در مجلس با این پدیده دارند، برآمده از مشکلاتی است که ایران در حوزه کمبود برق با آن مواجه است. بنا به دلایل گوناگون از جمله عدم سرمایه‌گذاری مناسب بر روی زیرساخت‌های حوزه انرژی، ایران طی سال‌های اخیر با معضل کمبود برق روبه‌رو شده است. ردپای این کمبود را مردم استان‌های مختلف در تابستان امسال به عینه مشاهده کردند که در طی روز بارها کشور با کمبود برق مواجه شد. در برخی موارد خاموشی‌هایی که در صنایع مختلف کشور به دلیل کمبود برق صورت گرفت باعث کمبود و گرانی برخی محصولات مانند سیمان و... در بازارهای کشور شد. با یک چنین کمبودهایی، مسوولان اعلام می‌کنند که امکان تخصیص برق مورد نیاز برای تولید و استخراج رمزارزها (حداقل در شرایط فعلی) وجود ندارد.

مخالفان قانونی اعلام کردن فعالیت رمزارزها معتقدند، کافی است این پدیده در کشور قانونی اعلام شود تا بخش قابل توجهی از برق کشور صرف تولید و استخراج رمزارزها شود. این موضوع در شرایطی که کشور به‌طور طبیعی نیز با کمبود برق دست به گریبان است می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری داشته باشد. اما شخصا معتقدم که در مواجهه با معادلات اقتصادی و راهبردی به جای پاک کردن صورت مساله بهتر است که مسائل را با استفاده از راهکارهای معقول حل کنیم. در حال حاضر دامنه وسیعی از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی وجود دارند که حاضرند نیروگاه‌های برق کوچک برای استفاده در صنعت رمزارزها ایجاد کنند. نیروگاه‌هایی که از یک طرف می‌توانند برای استخراج رمزارزها به کار گرفته شوند و از سوی دیگر ظرفیت‌های تولید برق کشور را ارتقا دهند. برنامه‌ریزی برای مشارکت بخش خصوصی در تولید و احداث نیروگاه‌ها می‌تواند به اقتصاد ایران کمک کند که هم در زمینه استخراج رمزارزها و تولید ثروت، قدم‌های قابل قبولی بردارد و هم اینکه ظرفیت‌های نیروگاهی در کشور را ارتقا می‌دهد. ضمن اینکه دولت هم می‌تواند مالیات مرتبط با این نوع فعالیت‌ها را اخذ کند. نباید فراموش کرد که پژوهش‌های کارشناسی حاکی از آن است که رمزارزها را می‌توان به عنوان گزاره‌ای برای بی‌اثر ساختن تحریم‌های اقتصادی به کار گرفت، بنابراین نباید از این فرصت به سادگی چشم‌پوشی کرد. معتقدم در مواجهه با پدیده‌های اقتصادی فراگیر باید تلاش کرد از طریق نظارت‌های دقیق و تبدیل کردن تهدیدها به فرصت شرایطی را ایجاد کرد تا در نهایت به نفع مردم و کشور تمام شود. در این مورد خاص نیز مجلس در حال تحقیقات است تا با بررسی‌های همه‌جانبه نهایتا بهترین تصمیم به نفع اقتصاد و معیشت کشور اتخاذ شود.