تاثیر پیمان شانگهای بر صنعت نفت ایران
عضویت ایران به عنوان نهمین کشور در سازمان همکاری شانگهای، پتانسیل جدیدی را برای توسعه همکاری‌ها به وجود آورده است؛ اما اینکه این موضوع چه میزان در توسعه صنعت نفت تاثیرگذار است، قابل بررسی خواهد بود.
به گزارش ایسنا، ٢٦ شهریور ماه در پایان بیست‌ویکمین نشست سران سازمان شانگهای که در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد، سران هشت کشور عضو اصلی سازمان، نظر موافق خود را با تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران از عضو ناظر به عضو اصلی اعلام و اسناد مربوط به آن را امضا کردند. بر این اساس فرآیند فنی تبدیل عضویت ایران به عنوان یکی از اعضای اصلی سازمان آغاز شد و کشورمان از این پس به عنوان عضو اصلی این سازمان مهم منطقه‌ای با کشورهای عضو، همکاری و تعامل خواهد داشت.
سیدابراهیم رییسی، رییس‌جمهوری به تازگی با بیان اینکه هیچ مانعی برای تقویت روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و منطقه وجود ندارد، گفت: وزارتخانه‌ها ظرفیت‌های همکاری با سازمان همکاری‌های شانگهای را شناسایی و در مسیر رشد اقتصادی فعال کنند. امروز نه تنها وزارت امور خارجه بلکه همه وزارتخانه‌ها مسوولیت و ماموریت دارند که از ظرفیت ایجادشده، نهایت استفاده را در رونق و شکوفایی اقتصادی کشور به عمل آورند.
وی افزود: امروز کشورهای عضو شانگهای نیز زمینه همکاری با جمهوری اسلامی ایران را از هر زمان دیگری مهیاتر می‌دانند و احساس می‌کنند می‌توانند همکاری‌های بهتر و بیشتری را با ایران رقم بزنند و در سخنان خود نیز بر تقویت و تعمیق سطح همکاری با تهران تأکید داشتند. سیاست خارجی دولت، تقویت روابط با کشورهای همسایه با اولویت دیپلماسی اقتصادی است و این سیاست را با قدرت پیگیری خواهیم کرد و هیچ مانعی برای تقویت روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و منطقه وجود ندارد.
توسعه روابط اتفاق خواهد افتاد
محمد خطیبی- نماینده سابق ایران در اوپک- درباره تاثیر این پیمان بر صنعت نفت کشور به ایسنا گفت: باتوجه به اینکه با کشورهای عضو سازمان شانگهای روابط نزدیک داشتیم و جزو خریداران نفت ما هستند، امیدواریم با عضویت در این پیمان روابط ما بهتر از گذشته شود و برخی کارها تسهیل یابد.
وی با بیان اینکه قزاقستان و روسیه دو تولیدکننده بزرگ در این سازمان هستند که در اوپک‌پلاس نیز حضور دارند، اظهار کرد: بنابراین قبل از عضویت در این سازمان نیز با آنها همکاری‌هایی را داشتیم و امیدواریم که میزان همکاری‌ها هم با کشورهای تولیدکننده و هم با کشورهای مصرف‌کننده بزرگ همچون چین و هند توسعه یابد. نماینده سابق ایران در اوپک افزود: اما اینکه تصور شود با عضویت در پیمان شانگهای این کشورها به رابطه قبل تحریم بازگردند، بعید به نظر می‌رسد. قطعا این پیمان تاثیراتی را در بهبود روابط خواهد داشت اما اینکه میزان فروش به قبل از تحریم‌ها بازگردد، دور از ذهن است.
خطیبی با تاکید بر اینکه چنین پیمان‌هایی بر بهبود روابط تاثیر دارد، گفت: این مساله در موضوع تعرفه‌ها نیز بسیار کمک خواهد کرد که مربوط به بحث‌های صادرات و واردات می‌شود. در حوزه سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت نفت و گاز نیز امور تسهیل خواهد یافت اما نباید انتظار بازگشت به شرایط قبل از تحریم را داشت.
وی با بیان اینکه این پیمان یک گروه مشترکی را تشکیل می‌دهد و باید متخصصان مربوطه در مورد بندهای این پیمان اظهارنظر کنند، گفت: در کل این پیمان برای تسریع امور و توسعه روابط تاثیرگذار خواهد بود. در شرایط فعلی زمانی نیاز است که عضویت ایران در این سازمان تثبیت شود و شاهد اثرات مثبت آن باشیم اما در کل نباید انتظار بازگشت به شرایط قبل از تحریم‌ها را از این پیمان داشت.
نباید انتظار زیادی از این پیمان داشت
همچنین مرتضی بهروزی‌فر- کارشناس ارشد حوزه انرژی- درباره تاثیر این پیمان بر صنعت نفت کشور به ایسنا گفت: پیمان شانگهای موضوعات اقتصادی را نیز دربر می‌گیرد اما در واقع یک پیمان امنیتی و نظامی به حساب می‌آید. از آن طرف نیز عضویت در شانگهای مربوط به زمان حاضر نیست و به سال‌ها قبل بازمی‌گردد.
وی افزود: تا سال ۱۳۹۵ به دلیل تحریم‌هایی که علیه ایران از طرف شورای امنیت سازمان ملل وجود داشت، درخواست ایران مورد پذیرش واقع نشد و از آن سال به بعد نیز تاکنون به دلیل برخی مشکلات این پیمان به نتیجه نرسید. اگر ایران تحت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل قرار گیرد به هیچ عنوان امکان مبادله با هیچ کشوری را ندارد.
بهروزی‌فر با بیان اینکه باید پرسید آیا روابط ایران با کشورهای همسایه مثل ترکمنستان و تاجیکستان به دلیل تحریم توسعه می‌یابد یا خیر، گفت: اینکه گمان شود صرف پیوستن ایران به یک پیمان منطقه‌ای می‌تواند به ایران کمک کند تا مشکلات آن به‌طور کامل برطرف شود چندان منطقی نیست.
وی با تاکید بر اینکه همکاری با چین و روسیه هم به تنهایی نمی‌تواند راه علاج صنعت نفت باشد، چرا که این دو کشور مشکلاتی را دارند تصریح کرد: صرف اینکه حل مشکلات با چین و روسیه می‌تواند کل مشکلات اقتصادی ایران را برطرف کند موضوع خوش‌بینانه‌ای است.
او درباره تاثیر این پیمان در فروش نفت به صورت غیرعلنی نیز گفت: میزان فروش نفت ایران از طریق دور زدن تحریم‌ها آنقدر نیست که بتواند جوابگوی مشکلات اقتصادی کشور باشد. خریداران نفت در دنیا دولت‌ها نیستند و نفت را نمی‌توان به راحتی جابه‌جا کرد. برای فروش باید طرف خریدار وجود داشته باشد و شرکت‌هایی برای حمل و بیمه نیز مسوولیت را برعهده گیرند و از آن طرف نیز شرایطی برای دریافت پول مهیا باشد.
بهروزی‌فر ادامه داد: ما دو مشکل در صنعت نفت داریم؛ موضوع اول فروش نفت برای حل مشکلات روزمره و مشکل دیگر توسعه صنعت نفت بوده که مستلزم جذب سرمایه و تکنولوژی است و این موضوع تا زمانی که وضعیت سیاسی با ثبات نشود امکان‌پذیر نخواهد بود.
وی با بیان اینکه در صورتی که موفق به افزایش فروش نیز شویم هم در شرایط فعلی نمی‌توانیم شرکت‌های تراز اول را جذب کنیم تا صنعت را توسعه دهیم، گفت: در حال حاضر پارس جنوبی نیازمند ۵۰ میلیارد دلار سرمایه برای تولید پایدار است و از آن طرف صنعت نفت نیز برای اینکه بخواهد سرپا بایستد به ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با بیان اینکه این مبالغ را نمی‌توان از طریق فروش نفت با دور زدن تحریم‌ها به دست آورد، گفت: حتی اگر سرمایه آن نیز وجود داشته باشد امکان حضور شرکت‌های خارجی در ایران نیست و اینها مسکن‌هایی هستند که بتوان در کوتاه‌مدت فروش را افزایش داد و برخی مشکلات روزمره کشور را برطرف کرد.
