دومینوی کاهش یا افزایش قیمت خودرو؟

تعادل |فرشته فریادرس |

 فرایند تغییر رفتار بازیگران بازار خودرو در یک بازه زمانی 10 روزه نشان می‌دهد، در صورت آزادسازی واردات، حباب قیمت خودروهای داخلی نیز به تبعیت خودروهای خارجی به صورت محسوس تخلیه خواهد شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد، چنانچه خودروهای رده بالا ارزان شوند، سیگنال‌هایی به خودروهای رده پایین‌تر می‌دهند واین دومینوی کاهش قیمت در انواع خودروها، مانند یک زنجیره بر روی هم اثر گذاشته و موجب ریزش بیشتر قیمت‌ها می‌شود. از طرفی، با آزادسازی واردات خودرو، نه تولیدکنندگان ومصرف‌کنندگان، بلکه این دلالان و محتکران هستند که دچار زیان می‌شوند؛ چراکه مجبور به عرضه خودروهای دپو شده شان به بازار شده‌اند؛ از این رو، مخالفان و ذی‌نفعان وضعیت کنونی بازار بیکار ننشسته و تلاش زیادی برای بی‌نتیجه شدن آزادسازی واردات خواهند کرد. از این منظر، چنانچه مصوبه مجلس نتواند نظر اعضای شورای نگهبان را تامین کند، قیمت ها بیشتر از قبل با افزایش‌های غیرمعمول مواجه خواهند شد. به عبارت دیگر، فنر قیمت خودرو بازهم در خواهد رفت. 

      گزارش آخر هفته بازار خودرو 

رصد روز گذشته بازار خرید و فروش خودرو در برخی از محصولات بازهم نشان از افت قیمت ها داشت. هرچند به اعتقاد فعالان بازار با وجود افت قیمت هنوز خودرو رونق نداشته و مصرف‌کنندگان برای خرید محصول دست نگه داشته‌اند. با این حال، در بازار روز چهارشنبه این هفته، به‌طور نمونه خودرو کوییک آر 170 میلیون تومان، کوییک معمولی با کاهش 2 میلیون تومانی 167 میلیون تومان،  تیبا صندوقدار با کاهش یک میلیون تومانی به 143 میلیون تومان و تیبا 2 با کاهش 2 میلیون تومانی 154 میلیون تومان به فروش می‌رسد . علاوه بر این در محصولات ایران خودرو نیز بازار شاهد افت قیمت در تعدادی از خودروها بوده است. به‌طوری که «تسنیم» گزارش کرده که سمند ال ایکس با کاهش 3 میلیون تومانی با قیمت 260 میلیون تومان، رانا پلاس با کاهش 2 میلیون تومانی 268 میلیون تومان، دنا معمولی 324 میلیون تومان و پژو 206 تیپ 2 با کاهش 4 میلیون تومانی با قیمت 242 میلیون تومان، پژو 206 تیپ 5 با کاهش یک میلیون تومانی 287 میلیون تومان و پژو 206 صندوقدار با قیمت 283 میلیون تومان به فروش می‌رسد. اما موضوع مهم اینکه روز گذشته نرخ دلار صعودی شد و در کانال 28 هزار تومان قرار گرفت. بنابراین بازار روز گذشته خودرو با افزایش نرخ دلار مواجه بود، که این می‌تواند بر اثر منفی بر بازار خودرو به جای بگذارد. اما آنچه در بازار خودرو مشاهده می‌شود، این است که در حال حاضر به دلیل رکود، بازار شاهد افزایش قیمتی در خودروها نیستیم اما با روند صعودی قیمت دلار، باید دید واکنش بازار خودرو چه خواهد بود. 

     رفت وبرگشت بازار خودرو 

با طرح آزادسازی

اما کمی برگردیم به عقب یعنی چهارشنبه ۲۴ شهریور ماه که مجلس به مصوبه ۴ اصلاحی کمیسیون صنایع و معادن در راستای آزادسازی واردات رای مثبت داد و بلافاصله طرح را برای تعیین تکلیف به شورای نگهبان ارسال کرد. اما به فاصله دو روز بعد و در روز شنبه ۲۷ شهریور ماه، قیمت‌ها به ویژه در بخش محصولات خارجی با ریزش مواجه شد؛ ابعاد این اتفاق بیشتر در قیمت خودروهایی بازتاب داشت که طی سه سال گذشته به دلیل ممنوعیت واردات افزایش‌های غیرمعمول بعضا 5 تا شش برابری پیدا کرده بودند. خودروهایی که صفت لاکچری را یدک می‌کشند. تاثیر مصوبه مجلس در بازار به حدی بوده که وقتی خبر عودت طرح از شورای نگهبان به مجلس منتشر شد، اگرچه افزایش قیمتی در بازار رخ نداد، اما بلافاصله روند تخلیه شدن حباب قیمتی خودروهای داخلی و خارجی، شیب کندتری به خود گرفت و در اغلب موارد متوقف شد.

      دپویی‌ها روانه بازار می‌شوند؟ 

این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد، در صورت آزادسازی واردات، کاهش قیمت مناسبی در بازار خواهیم داشت و این کاهش قیمت فقط مختص خودروهای خارجی نخواهد بود. چراکه اگر خودروهای رده بالا ارزان شوند، سیگنال‌هایی به خودروهای رده پایین‌تر می‌دهند. دومینوی کاهش قیمت در انواع خودروها، مانند یک زنجیره روی هم اثر گذاشته و موجب کاهش قیمت بیشتر آنها می‌شوند. به‌طوری که در همین رابطه، علی جدی نایب رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس معتقد است با تصویب نهایی این طرح در شورای نگهبان قیمت خودروهای خارجی به‌شدت افت خواهد کرد و قیمت خودروهای داخلی نیز بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش می‌یابد.  از سوی دیگر، تغییر رفتار بازیگران پشت پرده بازار خودرو نیز می‌تواند یکی دیگر از علل ریزش قیمت‌ها باشد؛ به این معنا که مالکان خودروهایی که کالای خود را در انبارها دپو کرده بودند حال با توجه به احتمال کاهش قیمت‌ها به سرعت در حال عرضه خودروی خود هستند. در همین رابطه رسول سلیمانی کارشناس صنعت خودرو تاکید می‌کند که با تصویب نهایی این طرح، دارندگان خودروهای خارجی و داخلی که خودروها را در انبار نگه داشته‌اند به تدریج شروع به فروختن کالای خود می‌کنند و خود به خود بازار از التهاب خارج می‌شود. مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو هم بر این باور است که انتشار خبر مصوبه مجلس به نوعی دارندگان خودروهای وارداتی را به خط کرد و آنها با این تحلیل که در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت مسیر مسدود واردات خودرو بازگشایی می‌شود به دنبال فروش خودروی در اختیار خود بودند. با آزادسازی واردات خودرو، اصلی‌ترین قشری که دچار زیان می‌شوند نه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، بلکه دلالان و محتکران هستند که مجبور به عرضه خودروهای دپو شده به بازار شده‌اند. از این رو، مخالفان و ذی‌نفعان وضعیت کنونی بازار، تلاش زیادی برای بی‌نتیجه شدن آزادسازی واردات خواهند کرد. بنابراین به نظر می‌رسد چنانچه مصوبه مجلس نتواند نظر اعضای شورای نگهبان را تامین کند، به تلافی این روزها، قیمت خودرو پیش از گذشته با افزایش‌های غیرمعمول مواجه خواهد شد.

     کاهش قیمت یا افزایش؟ 

در ادامه قیمت خودروها در بازار در یک بازه زمانی 10 روزه از سوی «خبرگزاری مهر» مورد ارزیابی قرار گرفته است. بررسی قیمت برخی از خودروهای خارجی نشان می‌دهد، در این بازه زمانی قیمت خودروی هیوندای آزرا (گرنجور) از ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به میانگین قیمتی ۲ میلیارد و ۶۰۰ و ۲ میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان رسیده بود. همچنین قیمت خودروی هیوندای توسان (ix۳۵) در بازه زمانی یاد شده از تقریباً ۲ میلیارد تومان به یک میلیارد و ۹۲۰ میلیون تومان رسیده است. تویوتا راوفور نیز از ۳ میلیارد تومان به ۲ میلیارد و ۹۵۰ میلیون تومان رسید اما مجدد به رده ۳ میلیارد تومان صعود کرد. کیا سراتو نیز از یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به یک میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان رسیده است. براساس جدول قیمتی منتشر شده، قیمت خودروهای داخلی در بازه زمانی ۲۴ شهریور تا ۷ مهر ماه آمده است. به‌طور نمونه قیمت خودروی پراید 111 از 155 میلیون تومان در 24 شهریور ماه به 151 میلیون تومان کاهش یافته است. یا خودروی کوییک دنده‌ای با کاهش 6 میلیونی از 174 به 168 میلیون تومان افت قیمت را تجربه کرده است. پژو ۲۰۶ تیپ ۲ هم نیز از ۲۵۲ به 240 میلیون تومان رسیده که 12 میلیون تومان افت را نشان می‌دهد.  البته در همین حال، «ایسنا» در گزارشی مدعی شده که قیمت‌ها در روز سه‌شنبه همین هفته نسبت به پیش از تعطیلی اربعین حسینی، ریزش قیمتی بزرگی داشته و بعضی خودروها تا ۱۴ میلیون تومان هم کاهش قیمت داشته‌اند؛ اما روز گذشته یعنی چهارشنبه هفتم مهرماه روند قیمت‌ها در بازار تغییر کرده است که خودروهایی همچون ۲۰۶ تیپ ۵ یا دنا نسبت به پیش از تعطیلی هریک ۱۴ میلیون تومان کاهش قیمت داشته‌اند. پژو ۲۰۶ وی۸ هم ۱۲ میلیون تومان، ۲۰۶ تیپ ۲ حدود ۱۱ میلیون تومان، ساینا هشت میلیون تومان، تیبا شش میلیون تومان و باقی خودروها بین سه تا پنج میلیون تومان ارزان‌تر شدند. تنها دو محصول پژو ۴۰۵ GLX  و پارس روز سه‌شنبه نسبت به روز یکشنبه (چهارم مهرماه) به ترتیب سه و پنج میلیون تومان گران‌تر شدند. بنابه گزارش این خبرگزاری، این روند کاهش قیمت خودروهای پرتیراژ در بازار روز چهارشنبه تغییر کرده و برعکس قیمت‌ برخی خودروها رو به افزایش گذاشته است؛ برخی دیگر ثابت‌اند و برخی هم از ثبات نسبی برخوردار بوده‌اند.