اعتیاد عامل بروز بسیاری از بزه‌های اجتماعی است
گلی ماندگار|
مواد مخدر، معتادان متجاهر و ... همه و همه آسیب‌های اجتماعی موجود در جامعه امروز ما هستند. همان آسیب‌هایی که می‌توانند باعث بروز انواع و اقسام بزه‌های دیگر در جامعه باشند. اینکه طرح‌های ضربتی جمع‌آوری معتادان متجاهر اجرایی می‌شود و البته این معتادان بعد از سه ماه دوباره به آغوش گرم! جامعه باز می‌گردند و در همان خیابان‌ها و کوچه‌هایی که از آن رفته بودند، باز هم به مصرف مواد می‌پردازند، مساله‌ای است که باید به صورت اساسی و بنیادی با آن برخورد شود. اینکه سالانه از فروش مواد مخدر به صورت عمده و خرده فروشی چه میزان پولی به جیب سوداگران مرگ سرازیر می‌شود هم مساله‌ای است که پرداختن به آن مثنوی هفتاد من است و البته بر هیچ کس هم پوشیده نیست. اما ساله مهم این است که تا کی و کجا قرار است معضل مواد مخدر در جامعه ما قربانی بگیرد و خانواده‌های بیشتری را به کام نابودی بکشاند. دیگر دیدن تصویر زنان و مردانی که در آلونک‌هایی در اقصی نقاط شهرها مشغول مصرف مواد هستند، کودکانی که نظاره‌گر مصرف مواد مخدر توسط والدین خود هستند یا حتی با تمام کوچکی پای بساط نشسته‌اند و آنها را همراهی می‌کنند، برای اکثر ما عادی شده است. اما اینکه هر از گاهی مسوولان دور هم جمع می‌شوند و با ارایه طرح‌های ضربتی امتحان پس داده و ناموفق می‌خواهند بار مسوولیت روی دوش خود را سبکتر کنند هم برای خیلی از ما عادی شده است. اما تاکی قرار است این روند ادامه پیدا کند. در این شرایط که وضعیت معیشت و اقتصاد در کشور به مرحله بحرانی رسیده اعتیاد به مواد مخدر می‌تواند همان جرقه‌ای باشد که انبار باروت را منفجر می‌کند و بنیان یک خانواده را از هم می‌پاشد.
جمع‌آوری فوری و فوتی معتادان متجاهر
روز گذشته در نشست تخصصی «روند برنامه تحول راهبردی مبارزه با مواد مخدر و بررسی تحولات کشور افغانستان و پیامدهای آن در عرصه مبارزه» که در ستاد مبارزه با مواد مخدر برگزار شد، وزیر کشور باز هم با تاکید بر لزوم جمع‌آوری فوری فوتی معتادان متجاهر خطاب به استانداران، فرمانداران و شهرداران گفت: باید در یک برنامه زمانبندی شده کوتاه معتادان متجاهر را جمع کنیم نباید چهره شهر با وجود معتادان متجاهر ولو اندک، مشمئزکننده باشد چراکه اندکش هم زیاد است. احمد وحیدی اظهار کرد: موضوع مواد مخدر از اهم مسائل موجود در سطح جهانی و کشور است. این موضوع آنقدر مهم است که از چند دهه گذشته ایران تمام موازین حقوقی و شرعی خود را برای مقابله با این بلای خانمان سوز به کار گرفت و ظرفیت‌های بزرگی به میدان آورده شد. البته به دلیل اینکه اقتصاد مواد مخدر از جمله اقتصادهای مهم دنیا است به راحتی از سوی کسانی که از این مواد منتفع می‌شوند کنار گذاشته نخواهد شد، مافیای جهانی که جریان پولشویی را در دنیا اداره می‌کند واقتصاد بسیار پر رونقی را از این جهت سامان می‌دهد به راحتی نخواهد گذاشت این موضوع مورد نفی و انکار قرار گیرد و این خود محل سوال است که چگونه بانک‌های بین‌المللی مدعی شفافیت علیه این اتفاق مبارزه نمی‌کنند؟او اعتیاد را پدیده‌ای چند وجهی دانست و با اشاره به تحریم‌های علیه ایران افزود: وقتی بیکار زیاد شود خود به خود ممکن است معتاد زیاد شود و زمانی که معتاد زیاد شود بیکاری زیاد می‌شود، کسانی که تلاش می‌کنند اقتصاد این کشور را با تحریم به زانو درآورند و سعی و تلاش می‌کنند کارخانجات ما بسته و فعالیت عالی تولیدات متوقف شود باعث می‌شوند بیکاری رشد کند. پس اگر ما امریکایی‌ها را متهم کنیم کار اشتباهی می‌کنیم؟ بیکاری خود به خود هم آغوش با اعتیاد است، آیا ما اینها را متهم می‌کنیم یا این امر حقیقت آشکاری است؟
مدت زمان درمان معتادان تغییر کند
به گفته وزیر کشور، اگر به تشخیص ستاد مبارزه با مواد مخدر درمان یک تا سه ماه برای معتادین متجاهر در مراکز درمانی کم است، باید مدت درمان تغییر کند. معتقدم این درخواست ستاد معقول و منطقی است چراکه ممکن است درمان با سه ماه جبران نشود. از سوی دیگر باید حتما معتادان متجاهر از سطح جمع شده و آنها را به روشی به دامن خانواده و اقتصاد بازگردانیم و نگاه منفی به آنها برداشته شود و چگونگی بازگشت اینها باید در ستاد مورد توجه قرا گیرد. او با بیان اینکه از علوم مختلف باید در راستای درمان متجاهرین استفاده کرد، ادامه داد: علوم شناختی و روانشناختی نیز باید به کمک درمان معتادان‌اید و فرد تحت درمان باید عادت‌های ذهنی‌اش اصلاح شود. روش‌های جدید درمانی برای اینکه ذهن فرد از این موضوع منصرف و روح و روان فرد از این مساله جدا شود در کنار درمان‌های طبی باید مورد توجه قرار گیرد. در این راستا تبادل دانش در سطح جهان حتما لازم است. نقش فناوری‌ها و تجهیزات جدید نیز مهم است.
حداقل زمان نگهداری معتادان متجاهر باید ۲ سال باشد
از سوی دیگر دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد که براساس آمارهای رسمی سازمان ملل، ۹۰ درصد کشفیات تریاک جهان، ۷۲ درصد مرفین جهان و ۲۰ درصد هرویین جهان مربوط به جمهوری اسلامی ایران است. سردار مومنی در ادامه با بیان اینکه در سال گذشته بالاترین میزان کشفیات مواد مخدر در تاریخ ایران و جهان مربوط به ایران بود، افزود: ۱۱۷۷ تن انواع مواد مخدر در سال گذشته کشف شد. در طول مدت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی قریب به ۴۰۰۰ شهید و بیش از ۱۲ هزار مجروح و جانباز تقدیم شده و این نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران به نمایندگی از جهان در حال مبارزه با این پدیده شوم است. دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: ایران نه مبداء تولید است و نه مقصد مصرف و همچنین تنها کشور در مسیر ترانزیت موادمخدر هم نیست. او افزود: ایران یکی از کشورهای مسیر و چند کشور مسیر دیگر هم است تا به مقصد نهایی برسد.
16 هزار ظرفیت برای نگهداری معتادان متجاهر
مومنی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه ما در چهار حوزه مقابله، پیشگیری، درمان و توانمندسازی به عنوان یک نهاد سیاست‌گذار و برنامه‌ریز پیگیری می‌کنیم، عنوان کرد: در حوزه معتادان متجاهر تا سال ۹۷ در تهران فقط ۴۰۰۰ ظرفیت داشتیم که در یک اقدام جهادی با همکاری خوب نیروی انتظامی و سازمان زندان‌ها و بهزیستی اکنون بیش از ۱۶ هزار ظرفیت در تهران وجود دارد. در سال جاری در مقاطعی حدود ۱۶ هزار نفر در آن واحد نگهداری می‌شدند و اکنون حدود ۱۲ هزار نفر در حال نگهداری هستند. در واقع حداکثر نگهداری معتادان متجاهر یک تا سه ماه است. یک سوال جدی این است که حتی یک معتاد معمولی را هم نمی‌شود یک تا سه ماه نگهداری کرد. حداقل زمانی که نیاز است دو سال و در صورت تکرار سه سال است.
وضعیت شیوع مصرف مواد مخدر
مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر وضعیت شیوع مصرف مواد مخدر در گروه‌های سنی و شغلی را مورد بررسی قرارداد و گفت: وضعیت شیوع مصرف مواد مخدر در جمعیت عمومی ۵.۴ درصد است. حمیدرضا صرامی، افزود: در حوزه سیمای مواد مخدر اگر در یک نگاه کوتاه در عرصه جهانی بخواهیم ببینیم چه وضعیتی داریم، مواد مخدر به عنوان یک تهدید استراتژیک چند وجهی، چند سببی و سیستماتیک سبب شده است که طی ۱۳ سال اخیر میزان مصرف مواد در سال ۲۰۰۶ که ۲۰۸ میلیون نفر بود در سال ۲۰۱۹ به ۲۷۵ میلیون نفر افزایش پیدا کند. این روند افزایش ۳۲ درصدی که حداقل افراد یک بار در سال یکی از مواد مخدر، محرک یا توهم زا
را استفاده کرده‌اند یک زنگ خطر جهانی برای جامعه بشریت است. او با بیان اینکه در سطح جمهوری اسلامی ایران با توجه به برخی از ضعف‌ها در خرده نظام‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی متأسفانه در دهه‌های دوم و سوم با رشد شیوع مصرف مواد مواجه بودیم، گفت: ما در دهه اول انقلاب به واسطه وجود ضد ارزش بودن مصرف مواد و افزایش سرمایه‌های اجتماعی و حضور مشارکت‌های مردمی با کاهش شیوع مصرف مواجه بودیم که امیدواریم در عرصه این تهاجمات بتوانیم با جدیت بیشتر برای گام دوم انقلاب نسبت به کاهش شیوع مصرف مبادرت کنیم. صرامی ادامه داد: وضعیت شیوع مصرف مواد مخدر در جمعیت عمومی ۵.۴ درصد، دانش‌آموزی و متوسطه و هنرستان‌ها ۲.۱ درصد، دانشجویان دولتی ۴.۷ و محیط‌های کارگری ۲۲.۳ درصد است.
او خاطرنشان کرد: در خسارت‌های اجتماعی مواد مخدر از همسر آزاری‌ها و طلاق و کودک آزاری تا قتل از مشکلاتی است که بر جامعه تحمیل می‌شود. خسارت‌های اقتصادی کشور ناشی از مواد مخدر در هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ۱۶۷ هزار میلیارد تومان در یک سال است که در عرصه جامعه و دولت و فقر این هزینه‌ها ایجاد شده است.
صرامی اظهار کرد: در بحث مبارزه با مواد مخدر در سال ۹۹، ۱۴ هزار میلیارد تومان و در ۶ ماهه امسال بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان ضربه به بنیان‌های مالی وارد شده است.
