رشد ۵۸ درصدی تسهیلات پرداختی بانک‌ها به بخش‌های مختلف اقتصادی

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |

تسهیلات پرداختی بانک‌ها طی 6 ماهه ابتدای سال 1400 به بخش‌های اقتصادی مبلغ 12410.8 هزار میلیارد ریال است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 4551.9 هزار میلیارد ریال (معادل 57.9 درصد) افزایش داشته است. براساس آخرین داده‌های آماری تسهیلات پرداختی بانک‌ها طی ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۹ به بخش‌های اقتصادی مبلغ ۱۸ هزار و ۹۸۹ هزار میلیارد ریال و در بهار ۱۴۰۰ نیز برابر با چهار هزار و ۹۷۶ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال بوده است.  علاوه بر رشد تسهیلات دهی بانک‌ها که نسبت به نیمه اول سال قبل ۵۸ درصد رشد داشته و این موضوع در عین حال به معنی رشد س‍‍پرده‌ها، نقدینگی و اثر تورمی بالای آن است، نگاهی به ساختار و ترکیب تسهیلات نشان می‌دهد که همچنان سرمایه در گردش و ادامه حیات بنگاه‌ها هدف اصلی بوده و رشد سرمایه‌گذاری و ایجاد و توسعه و رشد اقتصادی و اشتغال زایی هدف حاشیه‌ای در پرداخت تسهیلات است.  در نتیجه سرمایه در گردش با سهم 67.5 درصد، بالاترین سهم را در تسهیلات داشته و بیش از دو سوم وام‌های بانکی به سرمایه در گردش اختصاص یافته است. سهم ایجاد واحدها و فازهای جدید نیز تنها 11.2 درصد معادل 139هزار میلیارد تومان اعلام شده است. سهم توسعه واحدها و فازها نیز 8.4 درصد کل تسهیلات معادل 104 همت است . همچنین سهم تعمیرات نیز ۲ درصد معادل 24 همت است. 

 از سوی دیگر، خرید کالای شخصی که عامل رشد تقاضا و سرمایه‌گذاری و افزایش فروش کالا است تنها 5.9 درصد کل تسهیلات معادل 72 همت بوده است خرید مسکن نیز به‌شدت کاهش داشته و با سهم 1.2 درصدی به میزان 15 هزار میلیارد تومان کمترین سهم را در بین سایر اهداف داشته است. این نکته نشان می‌دهد که متاثر از رکود بخش مسکن، گرانی و قیمت بالای آپارتمان، مردم توان دریافت وام نیز ندارند و عملا خرید وفروش مسکن نیز سهم کمی از تسهیلات را به خود اختصاص داده است.  از مجموع رقم هنگفت ۱۲۴۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات شش ماهه اول ۱۴۰۰ حدود 532 همت برای بخش خدمات، 372 همت برای بخش صنعت و معدن، 185 همت برای بازرگانی، 88 همت برای بخش کشاورزی و 62 همت برای مسکن و ساختمان اختصاص یافته است و مسکن و ساختمان کمترین سهم و خدمات بیشترین سهم را در بین بخش‌های اقتصادی در دریافت تسهیلات بانکی داشته است واین هدف از دریافت تسهیلات پرداختی در بخش‌های اقتصادی طی 6 ماهه ابتدای سال 1400 است. 

سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در کلیه بخش‌های اقتصادی طی 6 ماهه ابتدای سال جاری مبلغ 8376.7 هزار میلیارد ریال معادل 67.5 درصد کل تسهیلات پرداختی است. سهم تسهیلات پرداختی بابت تأمین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در 6 ماهه ابتدای سال جاری معادل 2947.2 هزار میلیارد ریال بوده است که حاکی از تخصیص 35.2 درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه درگردش کلیه بخش‌های اقتصادی (مبلغ 8376.7 هزار میلیارد ریال) است. ملاحظه می‌شود از 3727 هزارمیلیارد ریال تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن معادل 79.1 درصد آن (مبلغ 2947.2 هزار میلیارد ریال) در تأمین سرمایه در گردش پرداخت شده است که بیانگر توجه و اولویت‌دهی به تأمین منابع برای این بخش توسط بانک‌ها در سال جاری است. شایان ذکر است که همچنان باید در تداوم مسیر جاری، ملاحظات مربوط به کنترل تورم را نیز در نظر گرفت و همواره مراقب قدرت گرفتن پتانسیل تورمی ناشی از فشار تقاضای کل در اقتصاد نیز بود. بر این اساس ضروری است به افزایش توان مالی بانک‌ها از طریق افزایش سرمایه و بهبود کفایت سرمایه بانک‌ها، کاهش تسهیلات غیرجاری و بازگرداندن آنها به مسیر صحیح اعتباردهی بانک‌ها، افزایش بهره‌وری بانک‌ها در تامین سرمایه در گردش تولیدی، پرهیز از فشارهای مضاعف بر دارایی بانک‌ها و ترغیب بنگاه‌های تولیدی به سمت بازار سرمایه به عنوان یک ابزار مهم درتامین مالی طرح‌های اقتصادی (ایجادی) توجه ویژه‌ای کرد. همچنین ۱۹۹ هزار میلیارد ریال تسهیلات در شش ماهه سال جاری به شرکت‌های دانش بنیان پرداخت شد طی شش ماهه 1400 به 857 شرکت دانش بنیان معادل 198.9 هزار میلیارد ریال پرداخت شد که نسبت به شش ماهه 1399 معادل 102.6 درصد افزایش داشته است. 

بیشترین تسهیلات طی شش ماهه 1400 از سوی بانک‌های ملی به مبلغ 54.6 هزار میلیارد ریال، ملت به مبلغ 46.6 هزار میلیارد ریال و صادرات به مبلغ 39.8 هزار میلیارد ریال پرداخت شد. منظور از تعداد شرکت‌ها در گزارش‌های پیش از مقطع دی ماه 1397 تعداد تسهیلات اعطایی به شرکت‌های دانش بنیان بوده است و از مقطع دی ماه 1397 تعداد شرکت‌ها فارغ از تعداد تسهیلات پرداختی منظور نظر می‌باشد .