استرس شغلی مخرب است

شهرام غریب

متاسفانه خیلی از افرادی که در کارگاه‌ها مشغول به کار هستند، از فشارها و استرس‌های ناشی از کار رنج می‌برند. این در حالی است که اگر کارفرما به این مساله واقف باشد که این استرس‌ها می‌تواند تمرکز و راندمان کاری نیروی کار را پایین بیاورد حتما برای کم کردن آنها چاره‌ای می‌اندیشد. اما در بسیاری از موارد این استرس و فشارها از سوی کارفرما به فرد وارد می‌شود. فشار روحی و استرس ناشی از کار می‌تواند تمرکز نیروی انسانی را ازبین ببرد. نبود قدرت تمرکز، سبب بروز حوادثی می‌شود که کارگاه و سایر نیروها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در بسیاری از موارد نوع رفتار کارفرما خود به عاملی تنش زا و البته مخرب تبدیل می‌شود. اینکه کارگران مدام از سوی کارفرما مورد توبیخ و تنبیه و یا حتی بی احترامی قرار بگیرند باعث می‌شود تمرکز خود بر روی مسائل کاری را از دست بدهند، از سوی دیگر نداشتن امنیت شغلی و حقوقی یکی دیگر از مشکلاتی است که اغلب کارگران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و این موضوع می‌تواند هم راندمان کاری را پایین بیاورد و هم به روح و روان این افراد آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد کند.

در شرایط کنونی که وضعیت اقتصادی بسیار نامتعادل است، بسیاری از کارگران از ترس بیکار شدن و یا حتی دریافت نکردن حقوق ممکن است بسیاری از رفتارهای نامناسب کارفرما را تحمل کنند، اما این تحمل دلیل بر انجام کار به‌طور کامل و با دقت نیست. متاسفانه در بسیاری از موارد رفتارهای نابه جای کارفرما باعث شده تا حتی افرادی که راندمان کاری بالایی داشتند، انگیزه خود را از دست بدهند. در حالی که یک مدیر و کارفرمای موفق فردی است که با گوشزد کردن توانایی‌های افرادی که برای او کار می‌کنند، با قدردانی به موقع از زحماتی که آنها می‌کشند، هم انگیزه افراد را بالا می‌برد و هم باعث می‌شود تا این افراد بیش از پیش برای بازدهی بالای کاری خود تلاش کنند. گاهی وقت‌ها تنها یک جمله سرزنش بار می‌تواند یک کارگر را از موقعیت شغلی خود دل آزرده و ناامید کند و تنها یک جمله محبت آمیز می‌تواند راندمان کاری او را تا چند برابر افزایش دهد. فراموش نکنیم انتقاد باید منصفانه باشد؛ اگر اشتباهی از سوی یک کارگر سرزده، می‌توان همزمان ضمن انتقاد از رفتار او، خوبی‌هایش را نیز گوشزد کرد اما به این روش در محیط کار توجه نمی‌شود. از سوی دیگر اگر بخواهیم به نحوه استخدام در کارگاه‌ها نگاه کنیم نحوه استخدام نیروی انسانی در بسیاری از کارگاه‌ها استاندارد نیست. طب کار و شایستگی مهارتی نیروی انسانی در مصاحبه کار مورد ارزیابی قرار می‌گیرد اما تست‌های شخصیتی و روحی به دست فراموش سپرده شده است. این تست‌ها می‌توانند ویژگی‌های روانی، شخصیتی متقاضی کار را مشخص کنند. آشنایی کامل با ویژگی‌های خلقی و شخصیتی نیروی کار سبب می‌شود تا کارفرمایان بتوانند در محیط کار خود بهره‌وری بیشتری داشته باشند. متاسفانه آسیب‌های روحی و استرس ناشی از کار تنها به کارگاه‌ها محدود نمی‌شود و به خانه‌ها کشیده شده و محیط خانواده کارگران را با چالش همراه می‌کند. استرس ناشی از محیط‌های کار مثل بهمن است، ابتدا تاثیر چندانی ندارد اما با نادیده گرفته شدن، آثار مخربی بر جای می‌گذارد. این مولفه‌ها باید از سوی مدیران هنگام استخدام افراد مورد توجه قرار گیرد و در کنار آن رفتارهایی که در طول کار با افراد از سوی کارفرما و مدیران انجام می‌شود هم بسیار تاثیرگذار خواهد بود. در واقع هر دو این موارد در نظر گرفتن خصوصیت‌های خلقی و شخصیتی هنگام استخدام و توجه به خواسته و نیاز کارگر در درازای همکاری مولفه‌هایی است که می‌تواند هم به ارتقا کارگاه کمک کند و هم به سلامت شخصیت کارفرما و کارگر.