ضعفهای بازار سرمایه
علی محمودی
یکی از ماهیتهای بازار سرمایه قدرت تأمین مالی این بازار است. شاید این جمله کاملاً کلیشهای باشد پس باید تشریح شود تأمین مالی یعنی چه؟ بهصورت عامهپسند اگر بخواهیم بیان کنیم یکی از اصلیترین هدفهای این بازار بالا بردن GDP کشور از طریق تأمین مالی شرکتهای زیرمجموعه بازار سرمایه از طریق افزایش تولید داخلی و به دنبال آن بهکارگیری نیروی کار و کاهش بیکاری و بهبود شاخصههای اقتصادی هست که امروز در بازاری که اسمش بازار سرمایه هست این اتفاق نمیافتد. تأمین مالی از چند طریق که به شرح زیر میباشد رخ میدهد.
1- از طریق افزایش سرمایهها شرکتهای پذیرفتهشده
2- اوراق تأمین مالی شرکتها
3- از طریق فرابورس در بازارهای جدید به وجود آمده
اما نکته اساسی طرحهای توسعه شرکتهاست که میتوانند با افزایش سرمایه خوب و جذب سرمایه از سهامداران افزایش تولید بدهند و گزارشهای مناسبتری به بازار ارایه دهند و در ادامه آن افزایش قیمت سهام آن شرکت باشد اما چه میشود که وقتی سخن از افزایش سرمایه به میان میآید همه فرار میکنند:
یکی از اساسیترین مشکلها ضعف قانون تجارت در این موضوع است که زمانی برای پایان افزایش سرمایه و ثبت آن اختصاص نداده است. درواقع افزایش سرمایه راهی برای حیلهگری افراد شاخص در بازار تبدیلشده یعنی هویت اصلی بازار با این موضوع زیر سوال رفته است.
دوم اینکه درگاه پرداختی برای جلوگیری از این امر در بازار سرمایه برنامهریزی نشده است تا از سردرگم شدن افراد جلوگیری شود. نظارت خاصی از پروژههای تأمین مالی و افزایش سرمایه صورت نمیگیرد و اصلاً مشخص نیست و حتی شفاف هم نیست که درصد پیشرفت این پروژه چقدر شده است.درواقع این تأمین مالی برای افرادی راهی برای از بین بردن مالکیت شده است خیلی از سهمهای بازار سرمایه نیز از این قاعده جدا نیستند. موضوع بعدی خروج سرمایه از بازار بورس به بازار کریپتوکارنسی است. به علت بازدهی خوب و مناسب بازار ارزهای دیجیتال خروج پول سرعت گرفته است علاوه بر آن خروج پول از ایران به سمت ترکیه و خرید مسکن در آن کشور هم موضوع مورد بررسی است. درواقع پولی که میتوانست ضمن کسب بازدهی مناسب تولید را افزایش دهد تا از اثر تورمی تحریم جلوگیری کند و بیکاری را کاهش دهد وارد بازاری میشود که اصلاً فایدهای برای ایران ندارد و علاوه بر این موضوع باعث افزایش نقدینگی هم میشود. به گزارش یک رسانه گردش مالی کاربران ایرانی در صرافیها بالای 7 هزار میلیارد در روز است که در این شرایط بازار سرمایه واقعاً نکته قابلتوجهی بوده است. پس با توجه به نکات گفتهشده بازار سرمایه فقط اصلاح ساختار نیاز دارد تا خودش را ترمیم کند و به تزریق پول با منت از صندوق توسعه ملی در کفترین حالت ممکن بازار سرمایه نیاز ندارد.
در آخر با اشاره به اینکه در کارگزاریها و صندوقهای درآمد ثابت پول بسیار زیادی پارک شده است با تغییر و اصلاح بازار سرمایه میتوان این پولها را به چرخه تولید بازگرداند.