آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده به نفع ثبات بازار ارز

گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری|

قیمت ارز روز چهارشنبه 26 آبان 1400 کاهش یافت و قیمت دلار به کانال 27 هزار تومان بازگشت. قیمت دلار ۲۷ هزار و ۹۴۳تومان معامله شد. همچنین قیمت یورو 32 هزار و48 تومان، پوند انگلیس 38 هزار و 259 تومان و درهم امارات 7 هزار و 716 تومان اعلام شده است.

 در بازار آزاد قیمت طلای ۱۸ عیار هر گرم یک میلیون و۲۵۲ هزار تومان، قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح قدیم نیز 12 میلیون و 350 تومان است. قیمت نیم‌سکه بهار آزادی 6 میلیون و 450 هزار تومان، ربع سکه بهار آزادی 3 میلیون و 770 هزار تومان و سکه یک گرمی 2 میلیون و 300 هزار تومان تعیین شده است و به فروش می‌رسد.قیمت طلای 24 عیار در هر گرم یک میلیون و 667 هزار تومان و هر مثقال طلا، 5 میلیون و 427 هزار تومان ارزش‌گذاری شده است. علاوه بر این، در صرافی‌های بانکی قیمت فروش دلار 26 هزار و 900 تومان و قیمت خرید دلار از مردم 26هزار و 367 تومان تعیین شده است. قیمت فروش یورو نیز معادل 31 هزار و 119تومان و قیمت خرید یورو نیز 30 هزار و 502 تومان اعلام شده است

    نرخ دلار و یورو باز هم کاهشی شد 

مدیرکل ارتباطات بازار متشکل ارز ایران ضمن بیان کاهش نرخ دلار و یورو در این بازار برای سومین روز پیاپی، میانگین وزنی نرخ دلار و یورو در معاملات را به ترتیب ۲۶ هزار و ۶۹۰ تومان و ۳۱ هزار و ۸۷ تومان اعلام کرد.  مهدی گوهررستمی، اظهار کرد: در جلسه معاملاتی سه‌شنبه (بیست و پنج آبانماه)، اسکناس دلار کار خود را با نرخ ۲۶ هزار و ۷۹۶ تومان آغاز کرد و در پایان ساعت معاملات به نرخ ۲۶ هزار و ۶۳۵ تومان رسید که بررسی ارقام معاملاتی روزانه، نرخ میانگین وزنی ۲۶ هزار و ۶۹۰ تومان به ازای هر دلار و کاهش ۰.۶۷ درصدی این نرخ نسبت به روز معاملاتی قبل را نشان می‌دهد.  نماد معاملاتی یورو کار خود را با نرخ ۳۱ هزار و ۲۶۹ تومان شروع کرد و در پایان جلسه معاملاتی، نرخ هر یورو به رقم ۳۰ هزار و ۷۵۶ تومان رسید. به این ترتیب نرخ میانگین وزنی اسکناس یورو در معاملات این بازار با ۰.۴۷ درصد کاهش نسبت به روز ‌دوشنبه، ۳۱ هزار و ۸۷ تومان بوده است. این مقام مسوول ادامه داد: در جلسه معاملاتی سه‌شنبه‌ (بیست و پنجم آبان) اسکناس دلار در پایین‌ترین نرخ خود با رقم ۲۶ هزار و ۶۲۸ تومان و در بالاترین نرخ با رقم ۲۶ هزار و ۸۸۰ تومان معامله شد. همچنین هر یورو در پایین‌ترین و بالاترین نرخ معاملاتی خود به ترتیب با قیمت‌های ۳۰ هزار و ۵۶۴ تومان و ۳۱ هزار و ۲۹۹ تومان معامله شد.حجم معاملات اسکناس دلار در بازار متشکل ارز ایران در روز سه‌شنبه‌ (بیست و پنجم آبان) ۱۲ میلیون و ۷۵۴ هزار و ۵۰۰ دلار و حجم معاملات در نماد یورو ۹۰۲ هزار و ۹۰۰ یورو بود. 

  تداوم ریزش قیمت دلار و یورو 

 هر دلار در صرافی‌های بانکی (چهارشنبه، ۲۶ آبان‌ماه) با ۵۰ تومان کاهش قیمت در مقایسه با روز گذشته به نرخ ۲۶ هزار و ۸۶۹ تومان داد و ستد شد. قیمت فروش یورو در مقایسه با روز گذشته با ۴۸۵ تومان کاهش، برابر با ۳۰ هزار و ۹۱۷ تومان بود. همچنین قیمت خرید هر دلار ۲۶ هزار و ۳۳۷ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۳۰ هزار و ۳۰۴ تومان اعلام شد.علاوه بر این، نرخ خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۶ هزار و ۷۷۵ تومان و نرخ فروش آن ۲۷ هزار ۱۸ تومان بود.این در حالی است که نرخ خرید یورو در این بازار ۳۰ هزار و ۳۴۵ تومان و نرخ فروش آن نیز ۳۰ هزار و ۶۲۱ تومان اعلام شد.

همچنین در سامانه نیما در معاملات روز چهارشنبه، حواله یورو به نرخ ۲۶ هزار و ۷۲۶ تومان فروخته و حواله دلار به بهای ۲۳ هزار و ۵۸۱ تومان معامله شد. قیمت دلار از خردادماه وارد کانال ۲۶ هزار تومان شد و در این محدوده نوسان داشت و در مقطعی به سمت رقم ۲۷ هزار تومان نیز حرکت کرد. در شهریورماه نرخ دلار نزولی یا ثابت بود، البته برای چند روزی نیز در محدوده قیمتی ۲۸ هزار تومان معامله می‌شد اما این شرایط دوامی نداشت. قیمت دلار در هفته‌های گذشته در کانال ۲۶ هزار تومان رفت و برگشت داشت، اما از هفته گذشته وارد کانال ۲۷ هزار تومانی شد اما از روز گذشته با عقبگرد به نرخ ۲۶ هزار تومان در این محدوده قیمتی نوسان دارد.

علی اصغر سمیعی رییس اسبق کانون صرافان معتقد است پایین آمدن واقعی نرخ ارز به صورت دستوری ممکن نیست مگر اینکه براساس عرضه و تقاضا قیمت تعیین شود که این امر با دسترسی بیشتر دولت به منابع ارزی محقق خواهد شد. علی اصغر سمیعی با بیان اینکه دلیل اصلی افزایش قیمت‌ها از جمله قیمت ارز، در واقع کاهش یافتن ارزش پول ملی است که در اثر بالا بودن نرخ تورم و بهره رخ می‌دهد، اظهار کرد: تا زمانی که نرخ تورم در کشور ما با کشورهای حوزه دلار تفاوت جدی دارد، چاره‌ای نیست جز اینکه تفاضل دو نرخ تورم، بر نرخ ارز افزوده شود.  ممکن است چند روزی یا حتی چند ماهی به ضرب تزریق بیش از تقاضا، به‌طور مصنوعی، قیمت‌ها را ثابت نگه داشت اما این کار اولا برای همیشه عملی نیست، ثانیا منطقی و درست هم نیست؛ چرا که باعث جمع شدن فنر قیمت شده و انرژی آن ذخیره می‌شود.  به گفته وی، دراین صورت، با اندک بهانه‌ای باعث رها شدن فنر و جهش قیمت‌ها می‌شود، کما اینکه بارها این اتفاق در بازار ارز ایران رخ داده که مهم‌ترین آن، افزایش ۵ برابری نرخ ارز بود که در سال ۹۷ رخ داد.  بنابراین با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و نرخ تورم فعلی، پایین آمدن واقعی نرخ ارز به صورت دستوری ممکن نیست مگر اینکه براساس عرضه و تقاضا قیمت تعیین شود که این امر با دسترسی بیشتر دولت به منابع ارزی محقق خواهد شد. 

 ضمن اینکه ارزهای بلوکه شده ایران در خارج از کشور که ان‌شاالله آزاد می‌شود نباید صرف پایین آوردن مصنوعی نرخ ارز یا حتی کنترل آن ضربه تزریق بیش از تقاضا شود، بلکه شایسته است که از آن ثروت برای بازسازی زیرساخت‌های اقتصادی و توسعه بنگاه‌های تولیدی اعم از صنعتی و کشاورزی و دامداری استفاده شود، تا بدین وسیله باعث بالا رفتن تولید ملی و کاهش نرخ بیکاری و به دنبال آن کاهش نرخ تورم و بهره شود. البته خود این فرآیند در نهایت به تقویت پول ملی و ثبات در بازار ارز هم خواهد انجامید، بنابراین تزریق ارزهای آزاد شده به بازار برای پایین آوردن نرخ ارز بدون توجه به کاهش ارزش پول ملی و بالا بودن قیمت‌ اقلام دیگری مانند مواد مصرفی مانند غذا و دارو و همچنین مسکن و غیره امری صحیح ارزیابی نمی‌شود.

در حال حاضر بهترین روش مبارزه با سوداگران و سودجویان که به سوداگری در بازار ارز مشغول هستند، واقعی و یکسان‌سازی نرخ ارز و تعدیل منظم آن بر اساس تفاضل نرخ تورم و بهره در کشور ما و کشورهای حوزه دلار است. البته کاهش شدید و به نزدیک صفر رساندن نرخ‌های بهره و تورم هم می‌تواند و باید در دستور کار قرار گیرد.  رییس اسبق کانون صرافان با اشاره به اینکه هدفمندسازی یارانه‌ها نیز از اهم واجبات برای ساماندهی اقتصاد کشور است، ادامه داد: واقعی شدن نرخ ارز اگر منطقی و متناسب با روند کاهش ارزش پول ملی باشد می‌تواند باعث ایجاد شفافیت در بازار باشد و با دادن علامت‌های درست به شکوفایی تولید داخلی کمک کند و همچنین باعث تصحیح رفتار‌های اقتصادی مردم شود. 

    دولت تا پایان سال  برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی فرصت دارد

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه تمهیدات دولت برای اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی بدون بار تورمی خواهد بود، گفت: دولت تا پایان سال برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی فرصت دارد.مهدی طغیانی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه تمهیدات دولت برای اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی بدون بار تورمی خواهد بود، گفت: به غیر از دارو و گندم، ارز ۴۲۰۰ تومانی قرار است از ۵ قلم کالا حذف شود.بر اساس بند «ب» بودجه امسال دولت می‌تواند ارز ترجیحی را در طول سال حذف کند و در مقابل صد هزار تومان به مقدار یارانه‌ها اضافه شود. قانون بودجه به دولت اجازه داد که در طول سال ۱۴۰۰، ارز ترجیحی را برای سایر کالاها به غیر از دارو حذف کند و دولت تا پایان سال بر اساس قانون بودجه فرصت دارد که این مورد را انجام دهد.قانون بوجه به دولت اجازه داد که در طول سال ۱۴۰۰، ارز ترجیحی را برای سایر کالاها به غیر از دارو حذف کند، یعنی ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو باقی می‌ماند و مابقی ارز ترجیحی که برای نهاده‌های دامی و آنچه در زنجیره تولید محصولات دامی به آن ارز تعلق می‌گیرد، حذف می‌شود.دولت تا پایان سال بر اساس قانون بودجه فرصت دارد که این را حذف کند و اگر تا پایان سال حذف نشود، عملا از قانون بودجه تخلف شده است.

طغیانی ادامه داد: غیر از دارو فقط ۵ کالا است که به آنها در حال حاضر ارز تخصیص داده می‌شود که همه هم در بخش کشاورزی است؛ ۲ سال پیش که این سیاست اعمال شد، حدود ۲۵ قلم کالا بود، در طول سال ۹۸ و ۹۹، ۲۰ قلم آن حذف شد و الان فقط ۵ قلم کالای دیگر باقی‌مانده است.سیاست درست این است که یارانه را نه در مبدأ تولید، بلکه در مقصد مصرف توزیع کنیم؛ اگر ما می‌خواهیم به مردم کم‌درآمد و محروم هم کمک کنیم باید یارانه‌ای را به آخر زنجیره بدهیم نه به اول زنجیره، اگر به اول زنجیره اختصاص بدهیم، در طول این زنجیره تا وقتی که بیاید و به دست مردم برسد، اثر آن یارانه از بین می‌رود؛ تمام این زنجیره بهره می‌برند و آخر این زنجیره که مردم باشند، بی‌بهره هستند.

   حذف ارز ۴۲۰۰  نیازی به اجازه مجلس ندارد

همچنین محسن زنگنه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه دولت برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیاز به لایحه و اجازه گرفتن از مجلس ندارد، گفت: برخلاف حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بالابردن ارز ۸ میلیارد دلار تا سقف ۱۲ میلیارد دلار نیاز به اجازه مجلس دارد. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه 

گمانه زنی‌ها درباره حذف یا اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی، اثر تورمی خود را بر کالاهای اساسی گذاشته است، علت ارایه لایحه به مجلس در یکشنبه گذشته را همراه کردنِ مجلس در تصمیم‌گیری اقتصادی پیش رو مطرح کرد و گفت: تا یک ماه آینده، کشور معطل تصمیم‌گیری درباره ارز ۴۲۰۰ تومانی خواهد بود.

زنگنه با بیان اینکه هدف مجلس کمک به دولت است تا بتواند مسائل مالی را تا پایان سال کنترل کند گفت: اگر دولت بخواهد تصمیمی برای ارز ۴۲۰۰ تومانی بگیرد حتما شرایط جامعه و نگرانی‌های تورم را در نظر خواهد گرفت که البته امیدواریم اگر دولت تصمیم به حذ ف این ارز گرفت شیوه‌های مناسبی را به‌کار بگیرد که در آن عواقب تورمی مورد نظر باشد، زیرا ما در شرایط سختی هستیم و نرخ تورم ما هم‌اکنون بالای ۴۶ درصد است، در این شرایط افزایش تورم برای اقشار متوسط و دهک‌های پایین تبعات سنگینی خواهد داشت.در حال حاضر خیلی از ایده‌ها و تصمیمات اقتصادی که در شرایط عادی می‌توان آنها را انجام داد در این شرایط نیازمند دقت و حساسیت بیشتری است تا آسیب جدی وارد نکند البته مجلس نیز آمادگی کمک برای مدیریت اقتصادی و همراهی دولت را تا پایان سال دارد.

    رسیدن دلار به قله ۱۶ ماهه  در بازارهای جهانی

شاخص دلار به بالاترین سطح ۱۶ ماه اخیر خود رسید.شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات با ۰.۵۹ درصد افزایش نسبت به روز گذشته، در سطح ۹۵.۹۷۲ واحد بسته شد.

    سقوط آزاد لیر!

هر دلار از نرخ برابری ۱۰.۳ لیر هم فرا رفت. دومینوی ریزشی لیر ترکیه کماکان ادامه دارد و حتی اخبار خوبی نظیر کاهش نرخ بیکاری نیز کماکان نتوانسته است جو روانی ایجاد شده را از بین ببرد. دور جدید سقوط لیر پس از آن آغاز شد که بانک مرکزی با نادیده گرفتن حساسیت شدید بازار، نرخ بهره را کاهش داد آن هم دو درصد کاهش که بسیار بیشتر از انتظارات بازار بود.