عقبگرد ادامه‌دار تالار شیشه‌ای

گروه بازار سرمایه |

 معاملات آبان ماه نیز باقیمت میانگین قیمت سهام همراه بود و شاخص کل بورس برای چهارمین بار طی دو ماه اخیر کانال یک‌میلیون و 400 هزار واحد را ترک و وارد کانال یک‌میلیون 200 الی 300 شد. مشکلات بسیاری باعث شده که بورس روند نزولی و اصلاحی به خود بگیرد اما مهم‌ترین دلیل را می‌توان آدرس غلط حامیان دولت برای بازار دانست و از سویی دیگر قیمت‌گذاری دستوری و نرخ دلار تأثیر منفی بسزایی روی معاملات داشته است. هر نوع تغییر هرچند کوچک در مولفه‌های بنیادی مانند، قیمت ارز، نرخ بهره بین‌بانکی، اخبار پیرامون صنایع مختلف، تغییر قیمت کامودیتی‌ها و شایعات و مطالب منتشرشده در فضای مجازی، توانسته است بر بازار سرمایه تأثیر قابل‌توجهی داشته باشد. اما نباید فراموش کرد که سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری سیاست‌گذاران تأثیر بسزایی بر روی روند معاملات دارد و این موضوع را می‌توان اصلی‌ترین عامل برای ریزش بورس دانست. برای مثال آقا محمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته بود که بورس نمایانگر وضع کلی اقتصاد است. تلاش دولت این است که استقراض از بانک مرکزی نکند ولی اینکه اوراق نفروشد، چنین تلاشی نمی‌کند؛ زیرا کسری دارد. دولت برای جبران کسری بودجه، اوراق می‌فروشد که البته کار منفور و بدی نیست و مجبور است این کار را انجام دهد. البته ممکن است اوراق فروشی  باعث ریزش بورس شود. مهم این است که دولت برای جبران کسری بودجه از بانک مرکزی استقراض نکند که این کار را نمی‌کند، چون آثار تورمی زیادی دارد. خب این نوع صحبت‌ها یک سیگنال کاملاً منفی برای بورس تلقی می‌شود و نمی‌توان انتظار داشت که سهامداران در این بازار باقی بمانند یا اینکه سرمایه‌های جدید خود را وارد بازار سهام کنند. به‌هرحال دولتی‌ها با عدم‌حمایت از بازار سرمایه و سیاست‌گذاری‌های چندقطبی زمینه را برای خروج نقدینگی فراهم ساخته‌اند.

    دلاری‌ها و ریزش بورس

با مشخص شدن زمان مذاکرات ایران با کشورهای اروپایی در وین و اخبار منتشرشده در خصوص آزادسازی بخشی از پول‌های بلوکه‌شده ایران در خارج از کشور، قیمت دلار در بازار آزاد در کانال 28 هزارتومانی تقریباً تثبیت‌شده و همین مساله باید نمادهای دلار را به سمت صعود ببرد اما؛ این روزها سهام دلار محور روند اصلاحی را در پیش‌گرفته‌اند. این نمادها نیز ازجمله نمادهای بزرگ مانند پتروپالایشی‌ها و شیمیایی‌ها در بازار سرمایه هستند که می‌توانند بازار را با خود به جلو یا عقب ببرند. نمادهای کوچک بازار نیز در این فرآیندهایی که هیچ دخالتی در آن ندارند، متأثر از کلیت بازار سرمایه در حال افت‌وخیز هستند. کاهش یا افزایش قیمت دلار باید تنها بر 15 درصد نمادهای بازار سرمایه تأثیرگذار باشد؛ اما روندهای فعلی بازار سرمایه نشان می‌دهد همه عوامل دست‌به دست هم داده‌اند تا بورس را با ریزش مواجه کنند. گزارش‌های خوب شرکت‌ها از میزان سوددهی آنها و کاهش EPS آنها نیز از دید سهامداران مغفول مانده است. بسیاری از سهامداران با هر خبری در صف‌های فروش قرار می‌گیرند. کنترل هیجانات در بازارهای مالی یکی از اصلی‌ترین نکاتی است که باید سهامداران آن را موردتوجه قرار دهند. دراین‌بین مسوولان سازمان بورس برای جلوگیری از ادامه وضعیت فعلی و خروج بیش‌ازپیش پول از بازار سرمایه باید چاره‌اندیشی کنند.

    نرخ بهره بانکی 

نرخ بهره بانکی بازهم افزایشی شد و بر اساس اعلام‌ها و در تاریخ 27 آبان ماه سود بین‌بانکی به 20.94 درصد و نسبت به 7 روز گذشته خود در حدود 0.24 درصد افرایش داشته است. با این روند افزایشی نرخ سود بین‌بانکی می‌توان گفت که دیگر سرمایه‌گذاری در بورس تا حدود زیادی کاهش پیدا می‌کند و درنتیجه افت بیش‌ازپیش شاخص را داشته باشیم. وزیر اقتصاد وعده حمایت از بورس داده بود اما؛ با رویکرد افزایش نرخ سود بین‌بانکی و فروش اوراق تیشه به ریشه بورس می‌زند و مشکلات این بازار را بیش‌ازپیش می‌کند. در حال حاضر اغلب سرمایه‌گذاران بیش از 95 درصد سهامداران این بازار در زیان به سر می‌برند و این رویکرد افزایشی زیان را بیش از گذشته افزایش می‌دهد.

به عقیده بسیاری از کارشناسان با این نوع رویکرد دولت تقریباً 2 الی 3 سال زمان نیاز است که سرمایه اولیه سهامداران بازگردد. با توجه به تورم و رکود اقتصادی یعنی سرمایه اغلب مردم نابود می‌شود.

    بازار از نگاه یکشنبه 

شاخص کل بازار بورس در دومین روز کاری هفته یعنی یکشنبه، ۳۰ آبان ماه با سه هزار و ۴۸۰ واحد افزایش در جایگاه یک‌میلیون و ۳۸۶ هزار واحدی قرار گرفت. در معاملات این روز بیش از پنج میلیارد و ۷۲۵ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۳۹ هزار و ۲۴۴ میلیارد ریال دادوستد شد. همچنین شاخص کل (هم‌وزن) با ۱۹۹ واحد کاهش به ۳۸۳ هزار و ۳۲۷ واحد و شاخص قیمت (هم‌وزن) با ۱۲۵ واحد افت به ۲۴۱ هزار و ۴۴۵ واحد رسید. شاخص بازار اول ۲‌هزار و ۷۶۴ واحد و شاخص بازار دوم، ۶ هزار و ۳۳۸ واحد افزایش داشتند. علاوه بر این در بین همه نمادها، شرکت فولاد مبارکه اصفهان با نماد «فولاد» با یک هزار و ۳۷۴ واحد، نفت و گاز پتروشیمی تأمین با نماد «تاپیکو» با یک هزار و ۱۴۷ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی با نماد «شستا» با ۸۷۶ واحد، پتروشیمی فناوران با نماد «شفن» با ۵۲۷ واحد، ملی صنایع مس ایران با نماد «فملی» با ۳۹۵ واحد، بهمن خودرو با نماد «خبهمن» با ۳۰۹ واحد و پالایش نفت تهران با نماد «شتران» با ۲۹۳ واحد تأثیر مثبت بر شاخص بورس داشتند. در مقابل معدنی و صنعتی چادرملو با نماد «کچاد» با ۲۴۶ واحد، گسترش نفت و گاز پارسیان با نماد «پارسان» با ۲۴۰ واحد، بورس اوراق بهادار تهران با نماد «بورس» با ۲۳۱ واحد، گروه دارویی برکت با نماد «برکت» با ۲۱۹ واحد، پتروشیمی پردیس با نماد «شپدیس» با ۱۹۵ واحد، پتروشیمی شازند با نماد «شاراک» با ۱۹۳ واحد، سایر اشخاص بورس انرژی با نماد «انرژی ۳» با ۱۸۳ واحد و بورس کالای ایران با نماد «کالا» با ۱۴۶ واحد با تأثیر منفی بر شاخص بورس همراه شدند. بر پایه این گزارش، در اولین روز کاری هفته شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی با نماد «شستا»، فولاد مبارکه اصفهان با نماد «فولاد»، سایر اشخاص بورس انرژی با نماد «انرژی ۳»، بورس اوراق بهادار تهران با نماد «بورس»، گروه بهمن با نماد «خبهمن»، گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان با نماد «پترول» و گسترش سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو با نماد «خگستر» در نمادهای پرتراکنش قرار داشتند. گروه خودرو هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه یک ‌میلیارد و ۱۶۵ میلیون برگه سهم به ارزش سه ‌هزار و ۶۵۰ میلیارد ریال دادوستد شد. در دومین روز کاری هفته شاخص فرابورس بیش از ۲۹ واحد افزایش داشت و بر روی کانال ۲۰ هزار و ۱۷ واحد ثابت ماند. همچنین در این بازار یک میلیارد و ۳۵۱ میلیون برگه سهم به ارزش ۱۵ هزار و ۴۷۹ میلیارد  ریال دادوستد شد. در این روز شرکت پلیمر آریا ساسول با نماد «آریا»، پتروشیمی زاگرس با نماد «زاگرس»، صنعتی مینو با نماد «غصینو»، شرکت سرمایه‌گذاری صبا تأمین با نماد «صبا»، مدیریت انرژی امید تابان هور با نماد «وهور»، توسعه سامانه نرم‌افزاری نگین با نماد «توسن» و تولید نیروی برق دماوند با نماد «دماوند» با تأثیر مثبت بر شاخص فرابورس همراه بودند. همچنین سنگ‌آهن گهر زمین با نماد «کگهر»، بیمه اتکایی ایرانیان با نماد «اتکای»، پالایش نفت لاوان با نماد «شاوان»، بیمه تجارت نو با نماد «بنو»، فرابورس ایران با نماد «فرابورس»، پخش البرز با نماد «پخش» و صنایع پتروشیمی تخت جمشید با نماد «شجم» تأثیر منفی بر شاخص فرابورس داشتند.